close

Sign In

close

Register

All fields are required(*).

Билл Гейтс – чиплаштириш ва коронавирусга қарши вакцина ҳақида

Microsoft  асосчиси Билл Гейтс сўнгги йилларда кўп вақтини рафиқаси Мелинда билан бирга асос солган хайрия жамғармасига сарфлаган. Март ойида бунинг учун у директорлар кенгашини тарк этди. Жамғарма турли хил тиббий лойиҳаларни, жумладан, "COVID-19" га қарши вакцинани ишлаб чиқишни молиялаштиради. Коронавирус пандемияси бошлангандан сўнг, Гейтс фитна назарияларининг қаҳрамонига айланди. Бутун дунёда бу касаллик айнан унинг туфайли пайдо бўлган ва тарқалиб кетган деган фикр тарафдорлари мавжуд.

Уларнинг фикрига кўра, миллиардер миллиардлаб одамларга микрочиплар жойлаштирмоқчи ва натижада дунё аҳолисини камайтирмоқчи.
Билл Гейтс, Би-би-си Today радио дастурига берган интервьюсида бу назариялар ҳақида ўйлашини ва шунингдек, коронавирус ва универсал эмлаш билан кураш ҳақида ўз фикрлари билан ўртоқлашди.
Билл Гейтс: Мақсадимиз 7,4 миллиард долларни йиғишдир ва биз олган ҳар қандай қўшимча доллар ёки евро ҳаётимизни сақлаб қолишга ёрдам беради. Вакциналарнинг аҳамияти энди ҳар қачонгидан ҳам аниқроқ. Аммо бизга нафақат қизамиқ, диарея ва пневмония каби касалликларга қарши вакциналар керак. GAVI [Билл ва Мелинда Гейтс Жамғармаси томонидан ҳомийлик қилинган Глобал Вакцинация ва Иммунизация иттифоқи] ривожланаётган мамлакатларга коронавирус вакциналарини етказиб беришда ҳам иштирок этиши керак. Биз нафақат GAVI бюджети доирасида пул йиғамиз, балки камбағал мамлакатлар учун коронавирус вакцинасини сотиб оладиган янги фонд очдик.

Би-би-си: Ким вакцинани биринчи бўлиб олиши керак?
Б.Г.: Биринчи бўлиб вакцина эпидемия давом этадиган мамлакатларда тиббиёт ходимларига берилиши керак. Бунинг сабаби, улар ўз ишларини давом эттиришлари, ҳаётларини сақлаб қолишлари ва ҳозирги пайтда жиддий хавф остида қолмасликлари керак. Кейин полиция ва фавқулодда хизматлар - ҳаётий соҳаларда ишлайдиган ходимлар бор. Улар ҳимояланганидан кейин бошқа одамларга ўтиш мумкин. Агар эмлаш кекса одамларда самарали бўлса, бу асосий мезон бўлиб, у хавф остида бўлганларга этиб бориш учун қариялар уйларига, қамоқхоналарга, уйсизлар учун бошпаналарга юборилиши керак. Буни глобал миқёсда қилиш керак. Яхшиямки, биз параллел равишда бир нечта заводларни қуришни режалаштирмоқдамиз ва ишлаб чиқариш ҳажми юқори бўлишига умид қиламиз. Аммо вакциналарни тарқатиш қизиқарли вазифа бўлади.

Би-би-си: Агар вакцина АҚШ ёки Буюк Британияда ишлаб чиқиладиган бўлса, маҳаллий аҳоли вкцина биринчи бўлиб уларга берилишини истаб қолмайдими?
Б.Г.: Биз барча ишлаб чиқариш қувватига эга барча фармацевтика компаниялари билан ишлаймиз. Биз уларга айтамиз - сизнинг вакцинангиз танланмаган бўлса ҳам, бутун дунё бўйлаб сизнинг вакциналарингиздан фойдаланиб, ушбу вакцинани ҳар қачонгидан ҳам тезроқ ишлаб чиқаришни бошлашимиз мумкинми? Ва фармацевтика компаниялари "бизнинг вакцинамиз энг яхши бўлмаса ҳам, биз заводларимизни тақдим этамиз", деган сўзлар билан рози бўлишлари ажабланарли.

Би-би-си: Биринчи навбатда, эҳтимол, уни вакцина ўйлаб топилган мамлакат тиббиёт ходимлари олиши керакдир?
Б. Г .: Агар йилига 300 миллион дозани ишлаб чиқарадиган битта завод бўлса, унда талаб катта бўлади. Қаттиқ шароитлар пайдо бўлади, улар орасида молиялаштиришни ким таъминлагани ва эпидемия билан боғлиқ энг ёмон вазият қаерда эканлиги. Агар 10 та заводда ишлаб чиқариш бошланса, йилига 3 миллиард вакцина ишлаб чиқариш имконияти пайдо бўлади. Шунда ҳеч қандай махсус чекловлар бўлмайди ва асосий муаммо ишлаб чиқариш эмас, балки вакциналарни етказиб бериш ҳисобланади.

Би-би-си: Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти компаниялардан ўзларининг патентларини оммалаштиришни ва вакциналар тўғрисидаги ҳар қандай маълумотларга очиқ киришни талаб қилмоқда. Аммо лицензиялаш етарли, ижодкор интеллектуал ҳуқуқларини сақлаб қолсин, дейдиганлар ҳам бор. Кимни қўллаб-қувватлайсиз?
Б. Г .: Интеллектуал ҳуқуқлар маъносиз. Хавфсизлик ва самарадорлик учун клиник синовлардан ўтадиган вакцина талаб қилинади. Ушбу компаниялар буни дунёга ёрдам бериш учун қилишади. Улар буни вакцинадан фойда олишлари мумкинлиги ҳақида ўйлаш билан қилмайдилар. Улар бу ҳамма учун зарурлигини билишади. Одамлар қандай фитна назарияларини таклиф қилишидан қатъи назар, фармацевтика саноати энг яхши имкониятларни ишга солмоқда. Масалан, AstraZeneca.
Буни барча компаниялар ҳақида айтиш мумкин, аммо мен буни мисол қилиб оламан. Биз [Оксфорд университети олимларига] фармацевтика компанияси билан биргаликда ишлашни маслаҳат бердик, чунки сиз жуда яхши мутахассиссиз, тез ишлайсиз, аммо клиник синовларда ва ишлаб чиқарувчилар билан ишлашда сизга фармацевтика компанияси керак бўлади ва улар AstraZeneca ни танладилар. Уларнинг қобилиятларининг уйғунлиги шунчаки ақл бовар қилмас эди.
Бизнинг фондимиз AstraZeneca билан ишлайди ва биз Ҳиндистон учун, Хитой учун уларнинг режалари қандай деб сўраймиз. Шундай экан, агар вакцина яратиш муваффақиятли бўлиб чиқадиган бўлса, биз шундан умид ҳам қиламиз, бу ҳолатда уни оммавий ишлаб чиқариш учун глобал режамиз бор. AstraZeneca бунда бойлик орттириш ниятида эмаслигини маълум қилди. У дунёга ёрдам бермоқчи, холос

Би-би-си: Интернетни тўлдириб ташлаган фитна назариялари ҳақида гаплашайлик. Уларнинг баъзилари, шунингдек, одамлар эмлаш орқали оладиган компьютер чиплари воситасида дунёни эгаллашни хоҳлаётганингизни таъкидлаб, сизни эслашади. Сизнингча, буларнинг барчаси зарарли бўлиши мумкинми?
Б. Г .: Агар сиз бу ғийбат ва илмий қарашларга қарши баёнотларни кўриб чиқсангиз, ҳа - бу одамлар орасида адоватни қўзғашга олиб келади. Бундай пайтларда, бу барча ахмоқчиликлар учун рақамли воситалардан фойдаланиш хавотирга солмоқда. Пировардида вакцинани охирига етказганимизда, аҳолининг қарийб 80 фоизи эмланиши учун биз гуруҳ иммунитетини шакллантиришга эришишимиз керак. Аммо агар улар бу ҳийла-найранг ёки вакциналарни зарарли деб ҳисобласалар ва одамлар эмлашни хоҳламасалар, касаллик одамларни ўлдиришда давом этади.
Шундай қилиб, бу барча савдойи фикрларнинг мавжудлиги мени бироз ташвишга солмоқда. Бу мени бироз ҳайратда қолдиради, бу назарияларнинг баъзилари мен ҳақимда. Биз воситани яратиш учун пул берамиз, фармакологик компанияларга чек ёзамиз. Шундай қилиб, бизнинг фондимизда фармакология соҳасида кўплаб мутахассислар бор ва биз ҳукумат ва компаниялар ўртасида энг яхши усулни танлаш борасида ҳалол воситачи ҳисобланамиз.

Би-би-си: Эҳтимол, бу сизнинг эмлашдан ким ўтгани ва ким эмланмагани ва у қандай қилиб назорат қилинишини билишингиз кераклигини айтганда айтган сўзларингиз билан боғлиқдир.
БГ: Ҳа, агар биз чечак вируси вакцинаси ҳақида гапирадиган бўлсак, у жуда кучли бўлганлиги сабабли из қолдирган, ва сиз бундай вакцинали одамларни оломон ичида кўришингиз мумкин эди. Касалликдан бутунлай қутулиш учун ҳар бир киши эмланиши керак эди. Шунинг учун биз мўъжиза юз берди деб айта оламиз, чунки 1980 йилда бу касаллик енгилган деб эълон қилинди. Шундай қилиб, агар биз ихтиёрий равишда рўйхатдан ўтиш ҳақида гапирадиган бўлсак, ҳа, биз болаларни касалликдан қандай ҳимоя қилиш ҳақида ўйлаймиз, аммо бу ҳеч қандай чип ёки шунга ўхшаш нарсаларни англатмайди. Баъзан кулишни хоҳлайсиз [баъзи назариялар туфайли].

Би-би-си: Ким эмлангани ва ким эмланмагани ҳақида қандай билиб олишимиз мумкин?
Б.Г.: Бой мамлакатларда маълумотлар ҳужжатлаштирилади, камбағал мамлакатларда эса маълумотлар қоғоз ҳужжатларда қайд этилади. Улар аста-секин рақамли технологияларга ўтмоқдалар, аммо етарли даражада тез эмас. Ҳиндистонда биз маълумотлар мобил телефонларда сақланганда тест дастурларини ўтказамиз, шунда мутахассислар у ёки бу қишлоқ қамраб олинганлигини билиб оладилар.

Мақола жойлаштирилган бўлим: Долзарб мавзу
Абу Муслим

ИсламОнлайн.Уз сайтининг
Бош муҳаррири

Сайт: www.islamonline.uz
Switch mode views:
  • Font size:
  • Decrease
  • Reset
  • Increase