Ислом ҳурфикрликни ҳимоя қилади
Ислом таълимоти одамлар ҳаёти ва ҳурфикрлилигини ҳимоя қилади, мусулмонларга бошқа кишига нисбатан ёмон гап айтишни, ғийбат ва туҳмат қилишни, ҳатто нохолис фикрга боришни таъқиқлайди, одамлар ўртасида адоват ва ихтилофларни тўхтатишга буюради. Ислом жисмоний зўравонлик ва ваҳшийликнинг барча кўринишларини ҳам, одамларга нисбатан озгинагина ғоявий босим ўтказишни ҳам бирдай манъ этади. «Динга зўрлаб (киритиш) йўқдир. (Зеро) ҳақ йўл залолатдан ажраб бўлди» (Бақара, 256) «Бас (эй Муҳаммад), сиз панд-насиҳат қилинг! Зотан сиз фақат панд-насиҳат қилгувчидирсиз, холос» (Ғошия, 21).
Илм ва фикр майдонидаги бирламчи вазифалар
Илмни амалдан муқаддам қилиш жуда муҳимдир. Зеро, илм амалдан аввал туради, у амалнинг йўлбошчисидир. Муоз ривоят қилган ҳадисда айтилади: “Илм имомдир. Амал эса унинг тобеъсидир”.
Тўғри фикрлашга тўсиқ бўладиган омиллар
Қуръони каримда, кўпинча, тўғри фикрлашга тўсиқ бўладиган омиллар ҳам санаб ўтилади. Қуйида шу сабабларга бирма-бир тўхталамиз. Улар 3 та:
Оломончилик кайфиятидан қутулайлик
Мазкур постимни ижтимоий тармоққа қўйишдан аввал жуда иккиландим. Чунки кейинги пайтларда тармоқда пайдо бўлаётган янги юлдузлар ҳатто тролларга ҳам иш қолдирмаяпти. Фикр айтган, ўз қарашларини ифода этган жамоатчилик вакилларини “қовун тушириш”да айблаш, унинг шахсиятини бадном қилишга уриниш ҳамда оломонга хуш келувчи иборалардан фойдаланиб, шоуменликни касб қилиши одат тусига кирди.
Ислом ҳақида ижобий фикр уйғотиш учун
Баъзан дунё ақлдан озганга ўхшаб кетади. Гўёки Ғарб ва мусулмон дунёлари ўртасида катта уруш кетаётгандек... Аксар муаммолар иғвогарлар ўзларининг ғаразли мақсадларини кўзлаб, атайин тушунмовчилик ва ёлғонларни тарқатаётганидан келиб чиқмоқда.
Ислом танқидий реализми
Замонавий сиёсийлашган исломий муҳитдаги сиёсий жараён ва ҳолатларни қабул қилишда воқеалик ва танқидий ёндашувлардан маҳрумдир. Умуман олганда, айнан шу икки услубни бирга келиши бир-бирига қарама-қарши бўлган исломий майдондаги ижтимоий-сиёсий қарашларнинг фикрлаш услубини белгилаб беради.
Исломда фикр ва сўз эркинлиги
Сўнгги ўн йиллар ичида дунё янада торайиб кетди ва бу фақат аҳоли нуфусининг ошиши билан боғлиқ эмас. Глобализациянинг кучайиши оқибатида инсон узоқ масофаларни бир зумда босиб ўтадиган бўлди. Ахборот, капитал ва бошқа шу каби бугунги жамиятни усиз тасаввур қилиб бўлмайдиган нарсалар учун чегара қолмади.