close

Sign In

close

Register

All fields are required(*).

Нидерландияда ОИВнинг янги ва жуда зарарли штамми топилди

Нидерландияда ОИВнинг янги супермутант штамми кашф қилинди, уни юқтирган одамлар вируснинг ҳозирги вариантларидан икки баравар тез касал бўлишади. Оксфорд университети томонидан ўтказилган тадқиқотга кўра, VB вариант деб номланган янги мутант камида 109 кишини юқтирган.

Штамм иммунитет тизимига зарар етказади ва одамнинг кундалик юқумли ва бошқа касалликларга қарши курашиш қобилиятини вируснинг олдинги вариантларига қараганда тезроқ сусайтиради. Бу шуни англатадики, ушбу штаммни юқтирганларда ОИТС тезроқ ривожланиши мумкин.
VB вариантида вирусли юк ҳозирги штаммдан 3,5-5,5 баравар юқори, яъни юқтирган одамлар вирусни бошқаларга юқтириш эҳтимоли кўпроқ. Аммо, даволанишни бошлаганидан сўнг, ушбу вариантга чалинган одамлар иммунитет тизимининг тикланиши ва бошқа ОИВ штаммларини юқтирган одамлар каби омон қолиш кўрсаткичларига эга.
Лекин тадқиқотчилар VB юқтириб олгандан кейин соғлиғининг тез ёмонлашуви эрта аниқлаш ва даволаш муҳим аҳамиятга эга, деб огоҳлантирди. Британияликларга йилига камида бир марта, эркаклар билан жинсий алоқада бўлган эркакларга эса ҳар уч ойда бир марта ОИВ тестидан ўтиш тавсия этилади.
100 000 дан ортиқ британияликлар ва 1 миллион америкаликлар ОИВ билан яшайди. Мустақил экспертлар ваҳима учун асос йўқ, дейди. Таҳлил шуни кўрсатдики, VB 1980-йилларда пайдо бўлган ва 2010 йилдан бери пасаймоқда.
Генетик намуналар таҳлили шуни кўрсатадики, VB биринчи марта 1980-йилларнинг охирларида ва 1990-йилларда Нидерландияда пайдо бўлган. Science журналида чоп этилган кашфиёт Оксфорд университетининг катта маълумотлар институти ва Голландия ОИВ мониторинги жамғармаси ўртасидаги халқаро ҳамкорлик натижасидир.
Европа ва Уганда бўйлаб ОИВ намуналарини йиғаётган гуруҳ янги штаммининг 17 та ҳолатини аниқлади. COVID сингари, ОИВ жуда тез мутацияга учрайди, аммо бу ўзгаришларнинг аксарияти вируснинг табиатига таъсир қилмайди.
Иккита ҳолат Швейцария ва Бельгияда бўлиб, Голландиядаги одамлардан VB вариантларининг 15 та намунаси олинган. Жамоа бу қанчалик кенг тарқалганлигини аниқлаш учун мамлакатдаги 6700 дан ортиқ одамнинг ижобий намуналарини ўрганди.
Ушбу жараён Нидерландиянинг барча қисмларидан яна 92 кишида бу вариантни аниқлади ва касалланганлар умумий сонини 109 тага етказиб берди. Аммо ҳақиқий рақам, эҳтимол, юқорироқдир.
Жамоа глобал маълумотлар базасидан кетма-кет ОИВларини кўриб чиқди, аммо бошқа ҳолатлар топилмади. Лекин шунга қарамай, айтишарича, "эҳтимол яна бир нечта" штаммнинг халқаро ҳолатлари мавжуд.
Намуналар орасидаги генетик ўзгарувчанликни таҳлил қилиб, жамоа VB варианти биринчи марта 1980-йилларнинг охирларида ёки 1990-йилларда Нидерландияда пайдо бўлганлигини ҳисоблаб чиқди. Улар 2000-йилларда бошқа штаммларга қараганда тезроқ тарқалишини ва кейин 2010-йилдан буён даволаш кенг тарқалгани сабабли пасайганини аниқладилар
Ушбу вариант қандай пайдо бўлганлиги номаълум, аммо жамоанинг таъкидлашича, битта вариант вируснинг кўпайиши ва ривожланишини тўхтатиш учун даволанмаган бир одамда ғайриоддий узоқ вақт мобайнида инфекция бўлиши мумкин. Олимлар ҳали бу вариант қанчалик юқумли ва иммунитет тизимига зарарли эканлигини билишмайди.
Оддий нормал дунёда ОИВнинг янги штамми пайдо бўлиши ҳеч кимни қизиқтирмайди, таъбир жоиз бўлса, хавф гуруҳидаги фуқаролар бундан мустасно, аммо бугунги дунёни энди нормал деб аташ мумкин эмас. Шунинг учун, янгиликка эътибор қаратиш керак, чунки COVID-19 генларнинг бир қисми иммунитет танқислиги вирусига жуда ўхшаш ва шунинг учун бу қандайдир ўзаро мутациялар эҳтимолини очади. Масалан, ОИВ билан касалланган одам коронавирус юқтириб олади ва ҳаво орқали юқадиган ОИТС каби мутлақо ноёб штаммни келтириб чиқаради.
Эътибор бериш керак бўлган иккинчи жиҳат шундаки, ёрқинлик тарафдорлари нафақат COVID, балки ОИВ учун ҳам мунтазам тестларни ўтказишни талаб қиладилар. Афтидан, одамлар ҳар ой 33 та вирусга текширилиши ва кейин уларнинг барчасига қарши коктейл вакцинасини олишлари кераклиги томон ҳаракат кетяпти.
Учинчиси, бу ҳам жуда ғалати, бу янги штамм ҳақида ёзаётган СПИД-ИНФО газетаси эмас, балки Британиянинг катта таблоиди ва устига-устак, ёлғиз ўзи эмас. Бу эса шуни англатадики, негадир бу хабар ўн миллионлаб одамларга етказилади. Буларнинг барчаси жуда ғалати ва ҳикоянинг давоми бўлиши мумкин, шунинг учун биз воқеалар ривожини кузатиб борамиз.

Мақола жойлаштирилган бўлим: Саломатлик
Абу Муслим

ИсламОнлайн.Уз сайтининг
Бош муҳаррири

Сайт: www.islamonline.uz
Switch mode views:
  • Font size:
  • Decrease
  • Reset
  • Increase