Енгилмаслик ўзида, ғалаба эҳтимоли эса душманда.
Шунинг учун, ким яхши курашса, ўзини енгилмас қилиб қўйиши мумкин, лукин у рақибни албатта мағлуб бўлишга мажбурлай олмайди.
Шунинг учун: "Ғалабани билиш мумкин, лекин амалга ошириб бўлмайди", дейилади.
2. Енгилмаслик - бу мудофаа; ғалаба қозониш имконияти - бу ҳужум.
Кимдир ўзини ҳимоя қилса, бу бирор нарсанинг етишмаслигини англатади; улар ҳужум қилганда, бу ҳамма нарса мўл-кўл эканлигини англатади.
Ким яхши ҳимояланса, у ер ости дунёсининг тубига яширинади; ким яхши ҳужум қилса, у осмон баландлигидан ҳаракат қилади {19}.
Шунинг учун улар ўзларини қандай қутқаришни билишади ва шу билан бирга тўлиқ ғалаба қозонишади.
3. Ғалабани кўрган киши бошқа одамлардан ортиқ эмас, энг яхшиларнинг энг яхшиси эмас. Кимдир жанг қилиб, ғалаба қозонса ва Осмон ости империясида "яхши" деб айтишса, бу энг яхшиларнинг энг яхшиси бўлмайди.
4. Енгил патни кўтарганда, бу катта куч ҳисобланмайди; қуёш ва ойни кўрган одам кўзи ўткир ҳисобланмайди; момақалдироқни эшитганда, бу эшитиш қобилияти кучли ҳисобланмайди.
Қадимда кимни яхши курашади дейишган бўлса, у осон бўлганда ғалаба қозонган. Шунинг учун ким яхши курашган бўлса, у ғалаба қозонганида, на ақл шуҳрати, на жасорат ҳатти-ҳаракатлари бор эди.
5. Шунинг учун, у жанг қилганида ва ғалаба қозонганида, бу унинг ҳисоб-китобларидан фарқ қилмасди. Бу унинг ҳисоб-китобларидан фарқ қилмасди - бу у қилган ҳамма нарса ғалабага олиб келишини англатади; у аллақачон мағлуб бўлганларни мағлуб этган.
6. Шунинг учун ким яхши курашадиган бўлса, у мағлубиятининг мумкин эмаслиги заминида туради ва душманни мағлуб этиш имкониятини бой бермайди. Шу сабабли, ғалаба қозониши керак бўлган армия аввал ғалаба қозонади ва кейин жангларни излайди; мағлубиятга маҳкум бўлган армия аввал жанг қилади ва кейин ғалаба қидиради.
7. Урушни яхши олиб борган киши Йўлни амалга оширади ва Қонунга риоя қилади. Шунинг учун у ғалаба ва мағлубиятни назорат қила олади.
8. «Уруш қонунлари»га кўра, биринчиси - узунлик, иккинчиси - ҳажм, учинчиси - сон, тўртинчиси - вазн, бешинчиси - ғалаба. Жой узунликни, узунлик ҳажмни, ҳажм сонни, сон вазнни, вазн ғалабани юзага келтиради.
9. Шунинг учун, ғалаба қозониши керак бўлган қўшин, гўёки, тийинларни сўмда, мағлубиятга маҳкум қўшин эса, сўмни тийинларда санайди.
10. Ғолиблар жанг қилганда, минг метр баландликдан водийга оқиб тушадиган тўпланиб қолган сувга ўхшайди. Мана шу – шаклдир.
-------- Изоҳлар -------------
19. «Ер ости дунёсининг туби» ва «осмон баландлиги» иборалари билан хитойча «цзю ди» ва «цзю тянь» иборалари таржима қилинган бўлиб, бу том маънода «тўққизинчи ер» ва «тўққизинчи осмон» маъносини англатади. Ўз-ўзидан равшанки, маълум бир соҳадаги ушбу тушунчалар ўзига хос маънога эга ва бундан ташқари, қўлланилиш доирасига қараб фарқ қилади. Масалан, Чэнь Хао етказган вариантга кўра […] – «тўққизинчи осмон баландлиги» ифодаси билан у баҳорнинг учинчи ойида "йўлбарс куни", ёзнинг учинчи ойида "от куни" ва кузнинг учинчи ойида "маймун куни", шунингдек қишнинг учинчи ойида "каламуш куни" белгиланган; «тўққизинчи ернинг туби» ([…]) деб баҳорнинг учинчи ойида "маймун куни", ёзнинг учинчи ойида "каламуш куни", кузнинг учинчи ойида "йўлбарс куни" ва қишнинг учинчи ойида "от куни"га айтилган. Ушбу иборалар циклик вақт ҳисоби соҳасидаги атамалар ролини ўйнаганлигидан далолат берадиган бошқа маънолар ҳам мавжуд. Бироқ, умумий тилда бу сўзлар мажозий маънода қўлланган. Бундай фойдаланиш учун энг яхши йўл уларнинг маъноси - "тўққизинчи ер" ва "тўққизинчи осмон" билан очилган. Бу ер ости дунёсининг тўққизта доираси ва осмоннинг тўққиз шари ғоялари билан боғлиқ эди. И цзинда акс этганидек, тўққиз сони маълум бир тизимда сон чегараси сифатида кўриб чиқилганлиги сабабли, "тўққизинчи ер" тушунчаси "ер ости дунёсининг енг чуқурлигини", "тўққизинчи осмон" тушунчаси - "осмоннинг энг баланд шари"ни англатади. Шунинг учун мен ўзимни таржимада айнан мана шу русча ибораларни хитойча «цзю ди» ва «цзю тянь»га мажозий қўлланилишида тўлиқ мос келадиган тарзда олишга ҳақли деб ҳисобладим.
