Фазилатли вақтларни топиш
Эзгуликка эришишга ҳарис бўлган мусулмон Аллоҳ таоло муайян руҳий хусусиятлар билан у ўзгалардан фазилатли қилиб қўйган вақтларни тоат-ибодат ва дуо-истиғфор учун ғанимат билмоғи даркор.
Ҳозирнинг ҳузурини ҳушлаш
Инсонларнинг бу тури ўтмишга қарамайдилар, келажакка ҳам интилмайдилар. Улар бугуни учун яшайдилар.
Фойда жиқатидан узунроқ, таъсир жиҳатидан боқийроқ бўлган амалнинг афзаллиги
Фойдаси узлуксиз, доираси кенг бўлган амал Аллоҳ ва Унинг Расули соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурида матлуб ва афзал амал экан, замон жиҳатидан фойдаси узлуксиз ва боқийроқ бўлган амал ҳам худди шу кабидир. Балки замон жиҳатидан фойдаси узун бўлган амал Аллоҳучун энг афзал ва суюклидир.
Маданиятимиздаги афзалликларни англаш
Бу умматнинг кенг маданияти ҳақида фикр қилган инсон бу умматнинг уламоларини афзалликларни англашга қанчалик эътибор берганларини англайдилар.
Келажакка қул бўлганлар
Ўтмишга осилиб олиб, ҳаддан ошган, кечани деб яшайдиганлар олдида яна бошқалари ҳам борки, улар келажакка ёпишиб олишда ғулув кетадилар. Улар ўтмишга орқа ўгириб, ўз тарихларидан - инсоний тарих, уммат тарихидан тўла-тўкис юз ўгирадилар. Маданий, диний меросларни - уларни ҳақ ва ноҳақ, ҳалол ва ҳаром, фойдали ёки зарарли эканини ажратмасдан тарк этадилар.
Кичик ҳаром қилинган нарсалардан кейин навбат шубҳаларгадир. Шубҳа деб кўпчилик одамлар унинг ҳукмини билмайдиган, унинг ҳалол, ҳаромлигида иштибоҳ қиладиган нарсаларга айтилади. Булар қатъий ҳаром қилинган нарсалар эмасдир.
Илмнинг фатво бергувчига зарурлиги
Илми мустаҳкам бўлган, динни билган олимдан бошқаси муфтий бўлиши жоиз эмасдир.
Илмнинг фатво бергувчига зарурлиги
Илми мустаҳкам бўлган, динни билган олимдан бошқаси муфтий бўлиши жоиз эмасдир.
Қайтарилганларни ташлаш афзалми ёки ибодатларни қилишми?
Баъзилар: Буюрилган ишларни қилишдан аввал қайтарил ганлардан қайтиш муҳимроқдир, дейдилар ва бунга Нававий ўзининг қирқ ҳадис китобида, ибн Ражаб шарҳ қилиб келтирилган иттифоқ қилинган саҳиҳ ҳадисни далил қилиб келтирадилар: “Сизларни бирор нарсадан қайтарсам қайтинглар, агар сизларга бирор ишни буюрсам уни қўлдан келганча бажаринглар”. Улар бу ҳадисдан қайтарилган нарсадан қайтиш буюрилган ишни қилишдан аввал туриши мурод деб айтадилар. Чунки наҳий ҳеч қандай гуноҳ қилишга рухсат бермайди. Амр эса имкон борича қилинади. Бу гап имом Аҳмаддан ҳам ривоят қилинган.
Қуръон ва суннатнинг вақтга бўлган эътибори
Қуръон ва суннат вақтга турли тараф ва бир неча суратларда эътибор қаратади.