Мусулмон буни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сўзларига бўйсунгани учун қилади: “Мусулмоннинг мусулмон устида беш ҳаққи бор: Саломга алик қайтаради, касални кўради, жанозага қатнашади, чақириққа жавоб беради, (яъни, бирор маросимга айтилса - боради), акса урганга ярҳамукаллоҳ дейди” (Бухорий ва Муслим ривояти).

Ҳадисларда жаноза намози ва дафн маросимида қатнашишининг фазилати жуда кўп таъкидланган. Хусусан, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам маййитнинг жанозаси ва дафн қилишда иштирок этишни марҳумнинг бошқа мусулмонлардаги ҳаққи, деб ўргатганлар.

Бу умматга берилган хусусият ва фазилатлардан яна бири шуки, Аллоҳ таоло мусофирликда вафот этганларга катта савоблар тайёрлаб қўйган.

Маййит ҳали дафн қилинмаган бўлса, уни бошқа ерга олиб бориб дафн этишнинг зиёни йўқ. Лекин киши қаерда вафот этса, ўша ерда мусулмонлар қабристони мавжуд ҳамда, уни шу қабристонга кўмишнинг имкони бўлса, вафот топган жойига дафн қилингани яхши. Чунки Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам Мадина қабристони яқин бўлса-да, Уҳуд жангида вафот этган саҳобаларни ўша маконга дафн қилишга буюрганлар(Ваҳба Зуҳайлий. «Ал-Фиқҳул-исламий ва адиллатуҳу».Дамашқ: «Дорул-фикр», 1980,2-жуз. 508-бет.).

Кофирга жаноза ўқилмайди. Зеро, Аллоҳ таоло бундай деган: «Ва ҳеч қачон улардан ўлган бирортасига ҳам (жаноза) намоз ўқима, қабри устида турма. Чунки улар Аллоҳга ва Расулига куфр келтирдилар» (Тавба сураси, 84-оят).

3 июнь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси катта тезликда машина ҳайдаш оқибатида вафот этган ҳайдовчи ўз жонига қасд қилган мақомида бўлиши ҳақида фатво берди.

Савол: Халқимизда маййитга жаноза ўқишдан олдин унинг яқинларидан “Агар марҳумнинг бандалардан қарзлари бўлса адо этасизми?”, деб сўраш, сўнг тасдиқ жавобини олгач жаноза намози ўқилиши одати бор. Бу ишнинг шариатимизда ҳукми қандай?

Германияда Маркт майдонида теракт қурбонлари бўйича жаноза ўқилди. 24 февраль. Бугун Германиянинг Ханау шаҳрида 19 февралда бўлиб ўтган терактнинг 9 та қурбонидан учтаси билан видолашув маросими бўлиб ўтди. Маросимга мингдан ортиқ киши келди.

Eр юзидаги ҳар бир инсонни, ҳар биримизни шу нарса бирлаштириб турадики, одамлар жинси, ҳолати, мавқеи ва бошқа ютуқларидан қатъи назар, бу дунёни тарк этади, ўлади, ҳақиқий ҳаёти бошланадиган абадий оламга боради. Ўлимни хотирлаш ибодат сифатида кўриладиган хайрли ишлардан биридир. Ўлимни ва абадий ҳаётни тез-тез эслайдиган одам ўзининг ҳақиқий мавқеини англайди, Яратувчига янада яқинроқ бўлади ва сажда қилишда астойдил ҳаракат қилади. Одам ўлгандан кейин уни кутаётган сўроқни қанчалик кўп англаса, шунчалик мукаммал ҳаётга интилади.