Россия ҳукумати ўз прогнозларида жиддий хатоларга йўл қўйди, бу эса бутунлай муваффақиятсизликка учратди

Феврал ойида эмбарго жорий этилганидан кейин Европа Россиядан дизел ёқилғиси етказиб беришни бошқа мамлакатлардан нефт маҳсулотлари билан алмаштиришга муваффақ бўлди, деб ёзади Bloomberg. Россия Бош вазири ўринбосари Александр Новак декабр ойида “Москвага бизнинг ёқилғимизни нимага алмаштиришлари ҳали аниқ эмаслигини” айтди.
Бироқ, май ойида Европага дизел ёқилғиси етказиб бериш сўнгги тўрт ой ичида максимал даражага кўтарилади ва кунига 1,25 миллион баррелни ташкил этади, деб хабар бермоқда Bloomberg Vortexa таҳлилий компанияси маълумотларига таяниб. Май ойида етказиб берилган дизел ёқилғиси ҳажми 2022 йил учун (эмбаргога қадар) ўртача ҳажмга тўғри келади ва 2021 йилдаги кўрсаткичдан ошиб кетади.
Россия нефт маҳсулотларига эмбарго киритилишидан олдин, Россиядан ёқилғи импорти кўпинча Европа Иттифоқи ва Буюк Британияга этказиб бериладиган барча этказиб беришларнинг ярмидан кўпини ташкил этди. Тақиқ жорий қилинганидан кейин бошқа давлатлардан олиб келинган ёқилғи ҳажми ошди. Саудия Арабистонидан етказиб беришлар 324,000 баррелни, АҚШдан эса 2020-йил августидан бери рекорд даражага етиши кутилмоқда.
Путин Европанинг Россия нефт маҳсулотларини алмаштириш қобилиятига ҳам шубҳа қилди. Ўтган ёзда Европа Иттифоқининг Россия нефт ва нефт маҳсулотларига эмбарго жорий этиш режалари ҳақида хабарлар пайдо бўлганида, Владимир Путин Европа давлатлари “нефт ва нефт маҳсулотлари савдосида газ савдоси билан бир хил даражада қадам қўяётганини” айтган эди. "Натижа - олий маълумотли одамлар буни айтишлари ҳам ҳайратланарли - бир хил бўлади: нархларнинг кўтарилиши. Нефт нархи осмонга кўтарилади", деди у.
Кейинроқ у санкция сиёсатидан кейинги фойдаланиш “жаҳон энергетика бозорида янада оғирроқ, муболағасиз, ҳатто ҳалокатли оқибатларга олиб келиши мумкинлигини” айтди.

Bloomberg маълумотларига кўра, Россия ёқилғисига эмбарго қўйилганидан кейин Европада дизел нархи сезиларли даражада ўсмаган ва ҳатто йил бошидаги даражага нисбатан пасайган. Россия дизел ёқилғиси аллақачон чегирма билан сотилаётган эди, у феврал ойининг ўрталарида 35 долларга етди: агар январ ойи охирида унинг нархи бир баррел учун 110 доллардан ошиши мумкин бўлса, феврал охирига келиб у бир баррел учун 74,2 долларгача тушиб кетди ва пасайишда давом этди. Фақат апрел ойида Россия дизел ёқилғиси нархи кўтарила бошлади, деб хабар берди Халқаро энергетика агентлиги: кейин бир баррел учун 73,26 долларгача кўтарилди.
Бу Россия ҳукумати Ғарб санксияларининг бозорларга таъсири борасида биринчи марта нотўғри йўл тутиши эмас. Путин декабр ойида нефт нархининг юқори чегараси “ҳеч қандай шароитда” Россия учун йўқотишларга олиб келмаслигини айтган эди. Бироқ, 2023-йилнинг биринчи чорагида Россиянинг нефт даромадлари, биринчи навбатда, эмбарго ва нархнинг юқори чегараси туфайли икки баравар камайди.
Декабр ойида Европа Иттифоқи нефт нархига қисман эмбарго ва шифтни жорий қилди. Феврал ойида Европа Иттифоқи нефт маҳсулотлари, жумладан, дизел ёқилғиси учун ҳам худди шундай чекловларни жорий қилди.