Бу савол жуда ижтимоий ва тарихий йўналишдаги мураккаб масалага тааллуқли. Россиянинг Ўзбекистонга нисбатан мустамлакачилик ва зулм амалга оширганлиги тарихий воқеалардан биридир. XIX асрнинг ўрталарида Россия империяси Ўрта Осиёни, жумладан, Ўзбекистонни ҳам босиб олди ва ушбу ҳудудларда мустамлакачилик сиёсатига асосланган бир қатор зулмли амаллар амалга оширилди.
Ўзбекистоннинг мустақиллигини ва миллий ғурурни тиклаш йўлидаги ҳаракатлар узоқ йиллар давомида россиянинг зулм ва босқинларига қарши курашишни талаб этди. Шу билан бирга, бу масалага оид ҳар қандай расмий ўзаро келишувлар, мақсадлар ва ҳуқуқий вазиятлар миллий, халқаро ва дипломатик нуфузга таъсир этган мураккаб саволлардир.
Россия ўзининг тарихий хатоларини тан олиш ва ўзаро тушунарлилик асосида узр сўрашга доимо тайёр бўлишини билдириши мумкин, аммо бу жамиятнинг вакиллари ва давлатлар томонидан эътироф этилиши керак. Шунинг учун, тарихий жараёнларга кўзгусида, ҳар қандай зулм ва босқинларга қарши таълим, тинчлик ва келажакдаги мустаҳкам ҳамкорлик йўлида иш олиб бориш муҳимдир.

Ўзбекистондан ташиб кетилган табиийи ресурслар пуллини жойига қайтариб қўйиши керак. СССРнинг сбербанкида ҳам ўзбекистонликларнинг миллиардлаб пулларини қолиб кетган. Москва уларни қайтармаган...

СССР даврида Ўзбекистоннинг табиий бойликлари, жумладан, гази, Россия ва бошқа совет республикаларига йўналтирилган. Ўзбекистон нефту газ ресурслари жиҳатдан СССРда муҳим аҳамиятга эга бўлган ҳудудлардан бири бўлиб, у жуда кўп газ ишлаб чиқарган.
1950-1980-йиллар оралиғида Ўзбекистондан Россияга, шунингдек, бошқа совет республикаларига газ экспорт қилинган (пули Москвада қолган). Ушбу периодда Ўзбекистоннинг газ индустрияси аста-секинлик билан ривожланиб, иқтисодий ва энергетик заруриятлар учун муҳим манба бўлган. Ўзбекистон гази, асосан, Ўрта Осиёнинг ички эҳтиёжларини қоплаш ва шу билан бирга СССРнинг турли ҳудудларига жўнатиш учун ишлатилаётган эди.

СССРнинг таркибида Ўзбекистоннинг гази асосан Россиянинг энергия истеъмолчиларини таъминлашга йўналтирилди. Расмий статистикага кўра, 1980-йилларга келиб, Ўзбекистон газининг катта қисми Россияга экспорт қилинган. Бунга қўшимча, Ўзбекистон гази кейинчалик Украина, Белоруссия, Кавказ ва бошқа совет республикаларини ҳам таъминлаган.

СССР парчаланганидан кейин, Ўзбекистон ва Россия ўртасидаги энергетик муносабатлар ҳам анча ўзгарди, лекин Совет иттифоқи даврида Ўзбекистон газининг Россияга йўналтирилиши мураккаб ва масаланинг қийматини кўрсатувчи тарихий ҳодиса бўлиб қолди.

Абу Муслим