Пешво зотга назар солиш нафсга эшитишдан кўра нафсга кўпроқ таъсир қилади. Уларга назар соладиган кишига яхшилик таъсирини қолдиради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобалари ушбу нарсадан етарли насибага эга бўлганлари, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг улар билан бирга ўтирганлари, у зотни кўрганлари ва яқин бўлганлари туфайли у (саҳоба)лар Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан кейин одамлар учун чиқарилган энг яхши уммат бўлганлар.

Жувайрия бинт Ҳорис Мусталация Хузоъийя (р.а.). Расулуллоҳнинг аёлларидан бири, «мўминларнинг онаси» деган рутба соҳибаси. Исломга киргунига қадар исми «Барра» бўлгани ривоят қилинади. Жувайрия (қизалоқ) исмини Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам) берганлар.

Мусулмон одам жуда ҳам покиза бўлади. Жисмини тоза тутади, ҳаммом қилишни одат қилади. Ана шунда у Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг комил ғусл қилиш, хушбўйланиш, хусусан, жумъа кунлари шундай қилишга ундаган амрларига бўйинсунган бўлади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Жумъа куни ғусл қилинглар. Гарчи жунуб бўлмасанглар ҳам бошларингизни ювинглар. Хушбўй суртинглар” (Бухорий ривояти).

Руҳлар жасаддан чиққанидан сўнгра яна қиёматда жасадга қайтгунча мўминларнинг руҳи Дорун Наим (жаннат)да, гуноҳкорларнинг руҳи Дорул жаҳим (оташ)да бўлади.

Фойдаси узлуксиз, доираси кенг бўлган амал Аллоҳ ва Унинг Расули соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурида матлуб ва афзал амал экан, замон жиҳатидан фойдаси узлуксиз ва боқийроқ бўлган амал ҳам худди шу кабидир. Балки замон жиҳатидан фойдаси узун бўлган амал Аллоҳучун энг афзал ва суюклидир.

Бу дунёда арзимас нарсалар учун ҳисоб қилиниб, охиратда эвазига беҳисоб инъомлар ато этиладими? деб сўраган экансиз.

«Идда» сўзи луғатда санаш, ҳисоблаш маъноларини билдиради. Шариатда эса, аёл киши эрининг вафотидан кейин ёки эри билан ажрашгандан сўнг сақлаши лозим бўлган муддатга айтилади.
Бу ҳукмнинг шариатга киритилиши бир неча ҳикматларга эга:

Фотима бинт Муҳаммад Расулуллоҳ (р.а.). Фотима (р.а.) бошқа қизларидан кўра оталарига яқинроқ ва ўхшашроқ бўлганлар. Ўрталарида ўзига хос яқинлик бўлгани сабабли «отасининг қизи» деб атаганлар.

Ҳақиқий мусулмон мана бундай ёмон хулқлардан пок бўлибгина қолмай, ижобий хулқ билан, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз сўзларида таъкидлаганларидек, бу Диннинг ўзи холислик эканига иймон келтирган ҳолда жамиятда ҳар бир мусулмонга холис бўлиш хулқи билан зийнатланади: “Дин - холислиқцир”. Сўрадик: “Кимлар учун?” - Айтдилар: “Аллоҳ, Китоби, Расули, мусулмонларнинг раҳбарлари ва барчалари учун”.

Абдуллоҳ ибн Масъуддан (розияллоҳу анҳу) ривоят қилинади: «Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): "Осонлаштиринг, қийинлаштирманг! Хушхабар айтинг, қизиқтиринг, нафратлантирманг (бездирманг)!"деганлар» (Имом Бухорий).

Ватан учтадир: аслий, иқомат ва сукна, яъни, вақтинча маскан тутилган ватан.

Мен айтаманки, муаллиф роҳимаҳуллоҳ рост айтган.