Гуноҳи кабиралар тенглиги ва даражаси жиҳатидан куфрдан кейинги ўринда туради. У икки ўриндадир - катта гуноҳлар, кичик гуноҳлар. Катта гуноҳлар: Катта хатарли гунохдардирки, уни қилганлар учун Аллоҳнинг ғазаби, лаънати ва дўзах ўти вожиб бўлади. Қолаверса бу гуноҳи кабира у кимсага бу дунёда ҳам жазони вожиб қилади.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ таоло Яман томондан ипакдан майин бир шамолни юборади ва у қалбида - Абу Алқаманинг айтишича «бир дон миқдорича», Абдулазизнинг айтишича «зарра миқдорича» иймони бор кишини қўймай жонини олади», дедилар».

Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳу халифалигининг иккинчи ярмида Куфа, Басра ва Мисрда халифа сиёсатидан норози бўлган фитначи гуруҳлар пайдо бўлди. Улар халифа Усмон розияллоҳу анҳуга бир неча ишларда айб қўйдилар. Шундай айбловлардан бири машҳур саҳобий Абу Зарр Ғифорий розияллоҳу анҳу билан боғлиқ эди. Фитначилар халифани Абу Зарр Ғифорийни Рабзага сургун қилганликда айблаганлар.

Исломнинг учинчи зиёратгоҳи, босиб олинган Қуддусдаги Ал-Ақсо масжидида 200 минг мусулмон Қадр кечасида намоз ўқиш учун йиғилди.

Инсон ҳуқуқлари ташкилотлари, жумладан «Мемориал» маркази сни сиёсий маҳбус деб тан олди, бутун дунёдан олимлар уни қўллаб-қувватладилар (жумладан, Ноам Хомский ва Славой Зизек) ва 90 мингга яқин одам унинг озод этилишини талаб қилган петицияга имзо чекди.

Ҳижрий 35 йил ражаб милодий 656 йил январ ойида фитначиларнинг бир гуруҳи Мисрдан умра қилиш баҳонаси билан Ҳижозга келди. Уларнинг асл мақсади халифа билан мунозара қилиб фитна оловини янада кучайтириш эди. Улар Ҳижозга етганларида Куфа ва Басрага ҳам одам юбориб, Мадинага боришга ундади. Шундан сўнг фитначилар Мадина томонга юрдилар. Ғофиқий ибн Ҳарб раҳбарлик қилган мисрликлар орасида Ибн Савдо ҳам бор эди. Улар Али ибн Абу Толибни халифа қилишни режалаштирди. Куфаликларга Амр ибн ал-Асам, басраликларга Ҳарқус ибн Зуҳайр етакчилик қилди. Ҳожилар билан келганлиги учун уларни миқдори ва мақсадларини аниқлаш имкони бўлмади. Шунингдек, турли минтақалардаги амир ва волийлар фитначиларнинг Мадинада Усмон розияллоҳу анҳуни ўлдиришга қодир эканлигини ҳаёлларига ҳам келтирмаган эди. Шунинг учун Мадинада халифани ҳимоя қилиш бўйича чора-тадбирлар кўрилмаган. Мисрликлар Зулмарвага, куфаликлар Аъвазга, басраликлар эса Зухушуб мавзесига ўрнашдилар.

Бизнинг ўлкаларда фарз намозларидан аввал ва кейин ўқиладиган намозларни суннат, бошқа ихтиёрий намозларни эса нафл намозлар деб аталиши урфга кирган. Аслида фарз намозлардан аввал ва кейин ўқиладиган нафл намозларни суннати муаккада ҳисобланади. Таъкидланган суннатларни Пайғамбаримиз соллаллоху алайҳи васаллам доим ўқиб юрганлар, жуда кам ҳолатларда тарк қилганлар.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллох соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Менинг мисолим гулхан ёққан кишининг мисоли кабидир.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам пайғамбар бўлишларидан бошлаб то вафотларига қадар Исломий даъват тўрт босқични босиб ўтди:

Ҳанафий ва Моликий мазҳаб уламолари намозда рукудан аввал ва рукудан кейин ёки учинчи ракатнинг қиёмига турганда қул кўтарилмаслигини айтадилар (буни рафъул-ядайн масаласи ҳам дейилади). Бу сўзларига қуйидаги ҳадисни далил қиладилар:

Киши ўзи учун дуо қилгани каби, ёру дўстлари, суюклилари ҳамда барча мусулмонлар ҳаққига дуо қилиши ҳам фазилатли амаллардандир. Умму Дардо розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Ҳожам менга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шундай деганларини эшитганини сўзлаб берган: “Қайси мусулмон банда биродари учун йўқлигида дуо қилса, унга муваккал қилинган фаришталар: “Омин, сенга ҳам (ўшанинг) мислича”, дейдилар”. (Имом Муслим ривояти)

(1892 йилги 2-нашри (Боқчасарой, «Таржимон» босмахонаси) асосида бугунги ўзбекчага ростланди)