Зумар сураси 21-оятида шундай марҳамат қилинган: “Аллоҳ осмондан сув тушириб, уни ердаги манбаълардан юритиб қўйганини кўрмадингми?!”
Қуръонда сувнинг ёғиши ва ҳаётимиздаги ўрни ҳақида келтирилган оятлар бизга тўғри фикр беради. Агар тарихнинг бошқа бир даврида яшаганимизда, бу маълумотларни бу қадар осон тушуниб етмаслигимиз мумкин эди. Ҳозирда сувларнинг Ерда қандай айланишини муфассал тушуниб етганимиз сабабли, Қуръон оятларида сув ҳақида берилган маълумотларни осонликча англаймиз. Қадимги даврлардаги сув ҳақидаги маълумотларни Қуръон оятлари билан солиштирганимизда, Қуръонда эски даврларнинг нотўғри қарашлари мавжуд бўлмасдан, сув ҳақида ҳам энг ҳаққоний маълумотлар берилганини кўрамиз.
Масалан, Қуръон ер ости сувларининг ёмғир туфайли ҳосил бўлишини айтган Зумар сураси 21-оятини олайлик. Бу биз учун ойдин бир маълумот бўлиб кўринса-да, ҳар бир даврда бунчалик равшан маълумот сифатида қабул қилинганми?
Қадимги олимлар ер ости сувларининг пайдо бўлиши ҳақида турли фикрлар билдирганлар. Милетлик Фалесга кўра, қуруқликларнинг чуқур қатламларида эсган шамолларнинг босими билан океан суви ҳавога кўтарилиб, ерга тушган ва шу йўл билан тупроқ ичкарисига ўтган. Платон ҳам шу фикрни қўллаб-қувватлаган ва сув океанга катта бир гирдоб орқали қайтишини тахмин қилган. Аристотел эса, сув буғи ердан кўтарилиб, тоғлар ичидаги совуқ чуқурларда зичлашиб, ер ости кўлларини ҳосил қилади, булоқ сувлари эса шу кўллардан келади, деган фикрни илгари сурган. Бугун бизга кулгили бўлиб туюлган бу қарашларни ўша даврнинг энг зукко файласуфлари айтган эдилар.
Сувнинг узлуксиз айланиши ҳақидаги биринчи аниқ кашфиёт 1580 йилда Бернар Палисси томонидан амалга оширилган. Унга кўра, ер ости сувлари ёмғирнинг тупроққа сингиши натижасида ҳосил бўлади.
Ўрта асрлар давридаги ҳукмрон қараш Аристотелнинг назарияси бўлиб, бу нотўғри фикрга кўра, ер ости кўллари сув манбаларини таъминлаган. Encyclopedia Universalis-нинг “Сувлар тўғрисидаги маълумотлар” моддасининг муаллифи Р. Ремениерас шундай дейди: “Сув билан боғлиқ табиат ҳодисалари ҳақида фақат фалсафий тасаввурлар мавжуд бўлиб, уларни аниқ кузатувларга асосланган тадқиқотлар алмаштириши учун фақат Ренессанс даврини кутишга тўғри келган.”
Қуръонда 7-асрда очиқ-ойдин таъкидланган ёмғир сувлари ер ости булоқларини ҳосил қилиши ҳақидаги маълумот, Европада 16-асрда Аристотелга қарши далил сифатида келтирилди. Илгари Фалес, Платон, Аристотел каби машҳур файласуфлар сув ҳақида қилган таърифларида адашганлар. Аммо ҳеч қандай фалсафий даъволари бўлмаган, фақат Аллоҳ таолонинг ваҳийсини одамларга етказишни айтган Пайғамбаримиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам) ҳеч қачон адашмаган, ҳамма нарсани аниқ ва тўғри баён қилган. Чунки у фақат ваҳийга амал қилган.
Шунингдек, сувнинг пайдо бўлиши ҳам ўзига хос бир мўъжиза ҳисобланади. Воқиа сурасида бу мўъжиза ҳақида шундай таъкидланган:
“Ичадиган сувингиз ҳақида менга хабар беринг! Уни булутдан сизми туширасиз ёки бизми? Агар хоҳласак, уни шўр қилиб қўяр эдик. Ҳали ҳам шукр қилмайсизларми?” (Воқиа, 68-70-оятлар)
Аллоҳ таоло сувнинг айланиши билан боғлиқ ҳар бир детални мукаммал тарзда режалаштирган. Физика қонунлари ва сувнинг кимёвий хусусиятлари Аллоҳ таолонинг нозик режаларини акс эттиради.
Юқоридаги оятда таъкидланганидек, ёмғир сувининг шўр эмаслиги ҳам Аллоҳ таолонинг беқиёс режаси натижасидир. Маълумки, сувнинг буғланиши асосан океанлар ва денгизлардан содир бўлади, яъни бу сувнинг 90%дан ортиғи шўр сув манбаларидан буғланади.
Бироқ сув буғланиши ҳақидаги қонунлар шундай мўъжизавий яратилганки, энг ифлос денгизлардан, энг шўр океанлардан ва энг лойқали сувлардан буғланган сув ифлосликлардан, туздан ва лойқадан тозаланиб чиқади. Шунинг учун океан ва денгиз сувларини ичолмаймиз, аммо улардан буғланиб, ёмғир орқали ҳосил бўлган булоқ сувларини бемалол ичамиз.
Сувни татли қилиб яратган Аллоҳ таолога беадад ҳамдлар бўлсин!
Абу Муслим таржимаси
