Аммо Европада иш ундай бўлмади. Уларда қадимги юнон ва рим мафкурасини қайта тиклаш, динни бутунлай инкор қилиш йўлидан кетилди.
Юнонлар истеъдодли уммат бўлгани ҳеч кимга сир эмас. Улар ниҳоятда зеҳнли, ақлли ва илмли бўлганлар. Дунё халқлари ичида илм, маърифат ва адабиётда пешқадам бўлганлар. Айниқса фалсафада ҳаммадан олдинда бўлганлар. Уларнинг мафкураси қуйидаги йўналишларда бўлганини барча олимлар яхши биладилар:

Саудия Арабистонида муҳаррири аёл киши бўлган, илк фалсафий журнал сони дунё юзини кўрди. Унинг сўзларига кўра, мамлакат «сезиларли фалсафий уйғониш»ни бошидан кечирмоқда, деб хабар қилади Arab News сайти.

Эҳтимол, бу мусулмонлар аниқ жавоб топа олмайдиган саволлардан биридир. Бу савол мусулмонларни, айниқса, илмий инқилоб асрида безовта қилади. Илм-фан ва техникада мусулмон бўлмаган мамлакатларнинг тобора тараққий этиб бораётганини кўриб-туриб шуни таъкидлаш жоизки, нафақат Ғарб мамлакатлари, балки мусулмон бўлмаган Осиё ҳам тараққий этиб бормоқда - мусулмонлар шу аснода қанчалик орқада қолаётганини тобора англаб етмоқда.

Ҳеч шак-шубҳа йўқки, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга таслим бўлмаган одамнинг тавҳиди нуқсонга учрайди. У Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам келтирган нарсадан қанчалик чиқса, тавҳиди шунча миқдорда нуқсонга учрайди. Чунки, у одам Аллоҳдан бошқани ўзига илоҳ қилиб олган бўлади.

Одамларнинг орасида баъзан замонавий илм – фан билан кифояланиб диндан беҳожат бўлиш мумкинлигини тасаввур қиладиган кишилар ёки баъзан янги ғоявий қарашлар “идеология” билан кифояланиб,  диндан беҳожат бўлиш мумкинлигини тасаввур қиладиган кишилар бордир.  Ҳар иккала тасаввур ҳам хатодир. Зеро, ҳеч нарса (кишини) диндан беҳожат қилмаслиги ва инсоннинг ҳаётидаги улкан вазифасини адо этишда унинг ўрнига ўтмаслигини нотиқ воқелик баён қилиб бергандир.

Саудия ва британиялик олимлар жамоаси фалсафа фанини Саудия Арабистони ўрта мактабларида ўқув режасига киритишга тайргарлик кўра бошлади. Жамоа, шунингдек, ўн йилликлар давомида бу фан тақиқлаб қўйилганидан кейин яна дарс беришни бошлаш учун икки юздан ортиқ ўқитувчиини тайёрлашни бошлади, хабар беради "Ал-Арабий Ал-Жадид".

Таниқли фалсафа профессори Энтони Флюнинг маърузаси илмий доираларни чинакамига ларзага солди. Айни пайтда ёши 80 дан ўтган олим узоқ йиллар давомида илмий атеизм биносининг устунларидан бири бўлиб келганди. Бир неча ўн йиллар давомида Флю Худога эътиқод қилиш ноўринлиги тўғрисидаги тезисларга асосланган китобларни нашр қилар ва маърузалар ўқирди, дея ёзади “Мета”.