Абу Муслим
Ал-Мустаин биллоҳ Абулаббос Аҳмад ибн Мўътасим ибн Рашид, у Мутаваккилнинг укаси. Туғилган йили 221 (836) йил. Онаси канизак бўлиб, исми Махориқ.
Мунтасир биллоҳ - Муҳаммад Абу Жаъфар ёки Абу Абдуллоҳ ибн Мутаваккил ибн Мўътасим ибн Рашид, онаси румлик жория, исми Ҳабашия.
Аллоҳ таолонинг муташобиҳ сифатларидан қай бирини уламолар араб тилидан бошқа тилда зикр қилишган бўлсалар, фақат уларни араб тилидан бошқа тилда айтиш (таржима қилиш) мумкин. Лекин Аллоҳ таолонинг “йад” сифатини арабчадан бошқа тилда айтиш (таржима қилиш) мумкин эмас. Ташбиҳсиз (ўхшашсиз) ва кайфиятсиз (қандайлиги билинмайдиган) сўзларини қўшиб, яъни “Аллоҳ таолонинг бирор нарсага ўхшамайдиган, қандайлиги билинмайдиган юзи учун”, дейиш мумкин.
Язид ибн Муовиянинг ҳаёти ва оила аъзолари
У яқинлаштирур ва узоқлаштирур. Аллоҳ таоло кимни Узига яқинлаштирган бўлса, дарҳақиқат, уни пешво қилиб, олдинга ўтказибди. Кимни ўзидан узоқлаштирса, албатта, уни орқага сургандир. У Зот пайғамбарларини ва авлиёларини Узига яқин қилиб, уларни ҳидоят қилиб, пешво қилди. Душманларини эса Узидан узоқ тутиб, улар билан Узининг ўртасида парда тортиб, уларни орқага сурди.
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: «Ким Аллоҳнинг китобини ўрганиб, сўнгра ундаги нарсаларга эргашса, Аллоҳ уни дунёда залолатидан ҳидоятга йўллайди ва Қиёмат куни ёмон ҳисоб-китоб қилинишдан сақлайди», дедилар. Бошқа бир ривоятга кўра эса: «Ким Аллоҳнинг китобига эргашса, дунёда адашмайди ва охиратда бахтсиз бўлмайди», дедилар ва ушбу: «Ким Менинг ҳидоятимга эргашса, у йўлдан озмас ва бахтсиз бўлмас»,(Тоҳо сураси, 123-оят.) оятини тиловат қилдилар (Розийн ривоят қилган).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: Иймон етмиш неча шўъбадир. Уларнинг энг афзали «Лаа илаҳа иллаллоҳ» дейиш, энг қуйиси эса, йўлдан озор берадиган нарсани олиб ташлашдир. Ҳаё ҳам иймондан бир шўъбадир» (Муттафақун алайҳ).
АҚШ Конгрессининг Вакиллар палатаси Исроил ёки яҳудийларга қарши ҳар қандай танқидни жиноий жавобгарликка тортадиган қонун лойиҳасини қабул қилди.
«Муласаминлар(Муласамин (ўралиб олган) — Африкадаги барбар қабиласига қарашли уруғ номи. Бундай ном ҳарбий юриш давомида юзларига ниқоб қилган «лисом» (ёпинғич) номидан хосил бўлган.) амири Абу Бакр ибн Умар Гана заминида шундай мавқега эришдики, бундай даражага ўзидан бошқа ҳеч ким кўтарила олмаган. Душманга қарши жангга отланар экан, унинг ортидан ўн беш минглик содиқ лашкари эргашар эди. Шу билан бирга, у одилликла суд қилиб, Исломда ҳаром қилинган нарсалардан сақланди. Эътиқоти тўғри. Аллоҳнинг ҳақ динига эргашган Абу Бакр ибн Умар ҳамиша динимиз ҳимоясида бўлиб, одамлар орасида шариатга асосл анган ҳаёт тарзини оммалаштирди»
Атоқли Ислом тарихшуноси ҳафиз Ибн Касир
Ал-Муктафи биллоҳ Абу Муҳаммад, Али ибн Мўътазид туғилган йили 264, рабиул охирнинг боши. Онаси - турк аёли, исми Чечак. У аёлнинг ҳусну-жамоли зарбулмасал бўлиб кетган.
Отаси тахтни унга васият қилди. Мўътазид касал ётганида, жума куни асрдан кейин 289 (902) йили рабиул охирдан ўн бир кун қолганда унга байъат берилди.
Фарзандга исм қўйиш ва унинг сочини олдириш учун туғилганининг еттинчи кунида Аллоҳнинг улуғ неъматига соҳиб бўлгани учун отаси шукрона сифатида халққа эҳсон ва зиёфат бериши ақиқа маросими дейилади. Имом Аъзам, яъни бизнинг мазҳабимизга кўра, ақиқа қилиш мустаҳабдир(Амали ихтиёрий (қилса савоб, қилмаса, гуноҳкор бўлмайдиган амал).). Бола таваллудининг еттинчи кунида имкон топилмаса, ақиқани ўн тўртинчи ёки йигирма биринчи кунларида қилиш китобларда тавсия этилган.
Марвон вафотидан сўнг Миср ва Шомда Абдулмалик ибн Марвонга байъат қилинди. Абдулмалик отаси каби халифаликнинг барча ҳудудларини умавий-лар тасарруфига киритиш режасини давом эттирди. У 688 йили Қарқисиёга юриш бошлашга қарор қилди. У ерда Муржу роҳит жангида Даҳҳок ибн Қайс билан умавийларга қарши курашган Зуфар ибн Ҳорис амирлик қилар эди.