Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг таъкидлашича, қурбонлар сони ва вайронагарчиликлар кўлами мутаносиблик масаласини келтириб чиқаради.

Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Инсон ҳуқуқлари бўйича идораси Исроилнинг Ғазо секторидаги Жабала қочқинлар лагерига уюштирган ҳаво ҳужуми, қарийб бир ой давом этган урушда ҳалок бўлган тинч аҳоли сони ортиб бораётганидан даҳшат кучаяётган бир пайтда уруш жинояти бўлиши мумкинлигини айтди.
Ғазо шаҳрининг аҳоли зич жойлашган қисмида жойлашган лагер сешанба куни ракета билан урилган ва чоршанба куни иккинчи портлаш содир бўлишидан олдин бомбаланган бинолар орасида улкан кратер қолдирган эди.
Ғазо ҳукумати матбуот хизматининг маълум қилишича, вайроналар остида камида 195 киши ҳалок бўлган, 100 дан ортиқ киши бедарак йўқолган. Ҳужумларда 777 киши яраланган, дея қўшимча қилди у.
Исроил ҳужум ХАМАС қўмондонига қаратилганини айтган.
“Исроилнинг Жабала қочқинлар лагерига уюштирган ҳаво ҳужумлари натижасида тинч аҳоли қурбонлари сонининг кўплигини [ва] вайронагарчиликлар кўламини инобатга олган ҳолда, биз бу номутаносиб ҳужумлар бўлиб, уруш жиноятлари ҳисобланиши мумкинлигидан жиддий хавотирдамиз”, – дейди БМТ қочқинлар ишлари бўйича Олий комиссари бошқармаси.
Ҳолат юзасидан турли муносабатлар, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти қораланиши тўлқинлари ортидан билдирилиб ўтилди, унда расмийлар Ғазо секторидаги энг йирик қочқинлар лагери бўлган Жабалада қилинган ҳужумлардан ҳайрат ва даҳшатга тушишганлигини билдиришган.
Жумладан, “Исроил ҳаво кучларининг аҳоли зич жойлашган Жабала қочқинлар лагерининг турар-жой ҳудудларига уюштирган ҳужумлари натижасида фаластинликлар, жумладан, аёллар ва болалар ўлдирилгани”, деб қўшимча қилди Дюжаррик.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг ЮНИCEФ болалар агентлиги ҳужумларни «ваҳшиёна ва даҳшатга солувчи» деб атади.
У Жабаладаги ҳалок бўлганлар орасида қанча бола борлигини айтишга ҳали эрта эканлигини, бироқ 7 октябрдан бери Хамас Исроилга ҳужум қилиб, 1400 кишини ўлдириб, 200 нафарини асирга олиб, Исроил Жабалани бомбардимон қила бошлаганидан бери 3500 дан ортиқ бола ҳалок бўлганини таъкидлади.
2006 йилдан бери Ҳамас назоратида бўлган Ғазода 17 йилдан бери қамалда қолган 2,3 миллионга яқин аҳоли истиқомат қилади.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг инсонпарварлик ишлари бўйича раҳбари Мартин Гриффиц ўз баёнотида: “Бу Ғазо халқи бошига тушган сўнгги ваҳшийлик бўлиб, у ерда жанглар тобора даҳшатли гуманитар оқибатларга олиб келадиган янада даҳшатли босқичга ўтди.”
У яна шундай деди: «Дунё ҳаракат қилишга қодир эмас ёки хоҳламаётганга ўхшайди» ва «бу бундай давом эта олмайди». “Бизга олдинга қадам ташлаш керак”, деди.
Исроилнинг баёнотига кўра, Жабала ҳудуддаги “катта” туннел мажмуаси туфайли ҳужумга учраган ва “кўплаб ҲАМАС террорчилари”, жумладан Исроил 7 октябрдаги ҳужумга алоқадорликда айблаган маҳаллий қўмондон Иброҳим Биари ўлдирилган.
ҲАМАСнинг баёнотига кўра, портлаш оқибатида етти нафар гаровдаги асирлар, жумладан, уч нафар хорижлик ҳалок бўлган.
Дюжаррикнинг айтишича, Бош котиб барча томонлар “халқаро гуманитар ҳуқуқни, жумладан, белгилаб олиш, мутаносиблик ва эҳтиёткорлик тамойилларини ҳурмат қилиши” кераклигини тасдиқлаган.
У, шунингдек, уларни «бу даҳшатли зўравонлик, оғриқ ва азоб-уқубатларни тугатишга» чақирди.
Гарчи фақат энг оғир жароҳатланганлар ва баъзи чет эл фуқаролари учун очилган бўлсада, Жабалага қилинган ҳужумлар Миср билан жанубий чегарадаги Рафаҳ пункти ниҳоят очилгандан кейин содир бўлди.
Ўтиш жойининг очилиши, шунингдек, БМТнинг фаластинлик қочқинларга ёрдам берувчи агентлиги раҳбари Филипп Лаззаринига можаро бошланганидан бери илк бор Ғазога кириш имконини берди.
У мактабда бошпана топган фаластинликлар билан учрашди.
Кейинчалик у ушбу ташрифни ўзининг 30 йилдан ортиқ инсонпарварлик фаолиятидаги «энг қайғули кунлардан бири» деб атади. У аввалроқ Ироқ, Сомали ва Руанда каби мамлакатларда ишлаган.
«Қийинчилик даражаси ва антисанитария шароити ақлга сиғдириб бўлмас эди. Ҳамма фақат сув ва овқат сўрайди», деди Лаззари ўз баёнотида.
Лаззарини Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Фаластинлик Қочқинларга ёрдам кўрсатиш агентлигини бошқаради ва 7 октябрдан бери Ғазога киришга рухсат берилган БМТнинг энг юқори мартабали амалдори ҳисобланади.
Бомбалашлар бошланганидан бери агентликнинг 70 дан ортиқ ходими ҳалок бўлди ва Лаззарини Ғазо халқининг эҳтиёжларини қондириш учун курашаётганларга ҳурмат бажо келтирди ва уларни “ёруғлик нурлари” деб атади.
У яна халқаро ёрдам ва ўт очишни тўхтатишга чақирди.
«Ҳозирги инсонпарварлик ёрдами етарли эмас ва Ғазо секторидаги одамларнинг катта эҳтиёжларини қондирмайди», деди у ёқилғи тақчиллиги ва унинг «касалхоналар, новвойхоналар, сув тозалаш иншоотлари ва бизнинг операцияларимизга ҳалокатли таъсири қилмоқда» дея таъкидлади. Гуманитар сулҳ вақти аллақачон тузилиши керак эди. Бусиз кўпроқ одамлар ҳалок бўлади, омон қолганлар кўпроқ йўқотишларга дучор бўлади ва бир вақтлар жонли жамият абадий қайғу ичида қолади».

Манба