Маълумотлар шуни кўрсатадики, Саудия Арабистонилик бошпана сўраган 71 киши олти ойдан кам вақт давомида ва 86 киши олти ойдан кўпроқ вақт давомида ўз аризаларига жавоб олишган.
Саудия Арабистони фуқаролари мурожаатлари сонининг кўпайиши Форс кўрфази мамлакатларидан бошпана олиш учун юборилган мурожаатларнинг умумий сони 31 фоизга камайган бир пайтда юз бермоқда. Гарчи энг катта фоиз ўзгариши Саудия Арабистонида юз берган бўлса-да, у ҳеч бўлмаганда энг кўп талабнома берувчилар гуруҳини бермади. Энг катта гуруҳ Қувайтдан келди - 302 номзод, бу 2018 йилнинг биринчи олти ойидаги 548 та аризага нисбатан 44% кам.
Саудия Арабистонида ҳукмронлик қилаётган авторитар муҳитда, айниқса валиаҳд шаҳзода Муҳаммад бин Салмон ҳокимият тепасига келганидан кейин, қироллик фаолларга, диссидентларга, ҳукумат ва унинг сиёсатини оз бўлса-да танқид қилувчиларга кескин ёндаша бошлади. Сўнгги ойларда Саудияда инсон ҳуқуқлари ҳимоячилари, аёл фаоллар ва ҳатто диний раҳбарлар қамоққа олиниб, қийноққа солинаётгани ҳақида хабарлар тарқалган. Ҳатто чет элда яшаётган диссидентлар ҳам Саудия ҳукуматининг шафқатсиз қўлидан қутулиб қолмайди, Саудия Арабистонининг Истанбулдаги консуллигида журналист Жамол Хашокджининг ўлдирилиши билан боғлиқ воқеа бунга яққол мисол бўла олади.
Қоҳирадаги Америка университети Яқин Шарқни ўрганиш Маркази директори, доцент Роберт Мейсон Arabian Business га хабар беришича, «Саудиялик талабалар, шаҳзодалар, исломчилар ва ўсмир қизларнинг нисбатан кичик, аммо ўсиб бораётган сони таъқиб қилинишдан, сиёсий фаолият учун қасос олинишидан қўрқиши ёки ҳозирги эркаклар васийлик тизими туфайли шахсий автономия йўқлиги сабабли қиролликни тарк этди».
«Улар асосан АҚШ, Канада ва Европадан бошпана изламоқда, бу мамлакатлар катта имтиёзлар тақдим этади ва бошпана бериш тўғрисидаги либерал қонунларга эга, айниқса бошпана изловчилар ёки қочқинларнинг улар таъқибга дуч келиши мумкин бўлган мамлакатга мажбуран қайтарилиши қонунан тақиқланганлиги сабабли».
«Бошпаналар соҳасида қўллаб-қувватлаш Европа бюросининг бу рақамлари Араб бахоридан кейинги даврда хавотирли тенденцияни таъкидлайди», - кушимча қилди Мейсон. «Аёллар ҳуқуқлари учун фаоллар, шоирлар, зиёлилар, исломчилар ва қиролликда сиёсий норозилик билдираётган бошқа шахслар 2012 йилдан бери тобора кўп таъқиб қилинмоқда».
Саудия Арабистонида мурожаатлар сонининг кўпайишига қарамай, мурожаат қилувчиларнинг катта гуруҳларига 11,118 та (28% га ўсган) мурожаат билан эронликлар ва 30316 та (12,5% камайган) мурожаат билан сурияликлар киради. Қанчалик ажабланарли бўлмасин, АҚШ ҳам бошпана изловчилар сонининг кўпайганлигини кўрсатди (55 фоизга): 126 та америкалик ЕИдан бошпана сўраб мурожаат қилди.