Судан тўрт йил ичида учинчи марта давлат тўнтаришига уринишнинг гувоҳи бўлди.
Суданда 15-апрел, шанба куни армия (SAF) ва Тезкор ҳаракат кучлари (RSF) ўртасида тўқнашув юз берди. Африкадаги давлатнинг турли куч тузилмалари ўртасида сўнгги ойларда юзага келган қарама-қаршиликлар пойтахт Хартум ва мамлакатнинг бошқа шаҳарлари кўчаларида очиқ қуролли тўқнашувга айланиб кетди. Камида уч киши ҳалок бўлди.
islmonline.uz Судандаги вазият ҳақида маълум бўлган ҳамма нарсани тўплади.
Тўқнашувлар қандай бошланди?
Жанглар RSF мамлакатда фуқаролик бошқарувига ўтиш таклифи билан рози бўлмаганидан сўнг бошланди, бу RSF нинг Судан миллий армиясига интеграциялашувини ўз ичига олади, деб хабар беради БиБиCи. Махсус кучлар раҳбарияти жараённи 10 йилга кечиктиришни талаб қилди, оддий қўшин эса жараённи икки йил ичида амалга оширишни талаб қилди.
Пойтахтда нима бўляпти
Пойтахтдаги тўқнашувлар маҳаллий вақт билан тахминан 9:30да бошланган. Томонлар оғир қуроллардан фойдаланмоқда, деб хабар қилмоқда Туркиянинг Анадолу агентлиги. 10 миллионлик шаҳарнинг турли жойларидан тутун устунлари кўтарилди, деб ёзади Aljazeera.
Эркевит, Спорт шаҳарчаси, Бош штабга яқин ҳудудларда ва пойтахтдаги Суверен кенгаш раҳбари генерал Абдул Фаттоҳ ал-Бурхоннинг қароргоҳида отишмалар бўлгани ҳақида хабарлар бор. Артиллерия тўқнашувлари пайтида тинч аҳоли бошпаналарга қочиб кетди.
Ҳемедти номи билан ҳам танилган генерал Муҳаммад Ҳамдан Дагало бошчилигидаги Судан махсус кучлари камида учта аэропорт, армия бош қўмондони қароргоҳи ва президент саройини назорат қилишини даъво қилмоқда. Армия буни рад этади ва жанговар самолётлар RSF базаларига зарба бераётганини айтади.
Генерал Ҳемедти барча армия базалари қўлга олинмагунча жанг қилишини эълон қилди. Шунингдек, у мунтазам армия қўмондони генерал Абдул Фаттоҳ ал-Бурхон "жиноятчи" эканлигини ва у ё ўлдирилиши ёки "адолатга тортилиши"ни қўшимча қилди.
Украина самолёти аэропортда ёниб кетди
Хартум халқаро аэропорти ҳудудида ҳам отишма эшитилди. У ерда йўловчи самолётлари, хусусан, Украинанинг SkyUp арзон авиакомпаниясининг Boeing 737 самолёти ёниб кетди. Тегишли видео Твиттерда тарқалди.
Кадрларда тутаётган Boeing 737 SkyUp (Украина) ва Airbus А330 Saudia (Саудия Арабистони) самолётлари акс этган. Судан пойтахти яқинидаги ҳаво қатнови ҳарбийлаштирилган тезкор ҳаракат кучлари гўёки аэропорт ва президент саройини ўз назоратига олганидан сўнг тўхтатилди.
"Айни пайтда Хартум аэропортида жойлашган иккита самолётимиздан бирида фавқулодда ҳолат маёқи ишга туширилгани маълум. Айни дамда самолётнинг ҳолати ва эҳтимолий зарарни аниқлашнинг иложи йўқ. 36 нафар ходимимиз ҳозирда Суданда. Улар нисбатан хавфсиз жойда, алоқа бор", - дея изоҳ берди SkyUp.
Компаниянинг тушунтиришича, уларнинг самолётлари Sun Air билан ACMI шартномаси асосида Суданда жойлашган. 2023-йил бошидан буён улар Қоҳира (Миср), Ар-Риёд ва Жиддага (Саудия Арабистони) парвозларни амалга оширди.
Суданlа "Вагнер" ҲХК билан боғлиқ махсус кучлар ҳокимиятни қўлга олишга ҳаракат қилмоқда.
Судан махсус кучлари раҳбари Россиянинг Украинага бостириб кириши арафасида Вагнер гуруҳи кўмагида расмий ташриф билан Москвага ташриф буюргани, у ерда Россиянинг агрессиясини очиқ қўллаб-қувватлагани ва "(Россия) ўз халқини ҳимоя қилиш ҳуқуқига эга, бутун дунё буни тан олиши керак" дегани билан машҳур.
The Africa Report нашрига кўра, RSF ва Вагнер ҲХК нинг Суданда олтин қазиб олиш бўйича биргаликдаги фаолияти Украинага бостириб киришдан кейин Москва учун муҳим бўлган Россия Марказий банкида олтин захираларини тўплашга ёрдам берган. Ўтган йили Россиянинг Судандан Россияга камида 16 контрабанда рейслари маълум.
RSF ва Вагнер ҲХК гуруҳи ўртасидаги қўшма корхона Meroe Gold Судан шимолидаги Ал Ибаидия минтақаси яқинидаги олтин қазиб олиш майдончасида Совет Иттифоқи байроғини очиқ намойиш этади.
