Ушбу қайдлар Ҳайдар Жамолнинг "Тавҳид мантиғи" китобини ўқиш натижасида юзага келган фикрлардир. Бу фикрлар изоҳ эмас ва ушбу китобнинг ғоялари ва атамалари билан ҳам мос келавермайди.

Ширк шахс ва жамиятга қатор зарарлар келтиради. Ширк инсоният учун бир зиллатдир

“Биз Аллоҳга шукр қилгин, дея ҳақиқатда Луқмонга ҳикмат ато қилдик. Кимки шукр қилса, бас фақат ўзи учун шукр қилган бўлади. Ким кофир бўлса, бас Аллоҳ Ғанийдир, Ҳамийддир. Эсланг, Луқмон ўғлига насиҳат қилиб деган эди: Эй ўғилчам, Аллоҳга ширк келтирма, ширк энг катта зулмдир!” (Луқмон сураси, 12, 13-оятлар).

Одамлардан азият етгандаги бир қанча ишларда тавҳид кўринишлари бор: Улардан биринчиси кечирим кўринишидир. Кечиримлилик сизга бировдан азият етган чоқларида қалбингизнинг саломатлиги, унинг мусаффолиги ва поклиги белгисидир.

Мусулмон киши ҳаётини тавҳидла бошлаб, тавҳидла тугатар экан, унинг бешик ва мозор орасидаги вазифаси тавҳидни ўзига ҳоким қилиб, доимо унга даъватда бўлишидир.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда айтадики: «… Ва агар Аллоҳга, фурқон куни – икки жамоа тўқнашган куни бандамизга нозил қилган нарсамизга иймон келтирган бўлсангиз, билингки, ўлжага олган нарсангиздан бешдан бири Аллоҳга, Расулига, қариндошларига, етимларга, мискинларга ва йўқсил йўлчигадир. Ва Аллоҳ ҳар бир нарсага ўта қодирдир» (Фурқон сураси, 41).

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Бир гуруҳ одамлар Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламга:

Биродарим, Аллоҳга иймон бутун Ислом ақидасининнг ўзи эканлигига ишонганингдан кейинги вазифанг, Аллоҳ таолони бир деб ҳисоблаш (Тавҳид) Унга иймон келтиришнинг ўзи экангилигини ўрганишдир. Ҳақни тавҳиддан айириш куфр, ширк, ёмонлик, гуноҳ ва буюк бир зулм ва телбалик бўлади.

Расулуллоҳ cоллоллоҳу алайҳи ва васаллам, саҳобаи киром ҳамда салаф уламолари тавҳид борасида етук бўлганликларини яхши биламиз. Энди инсоф ила бугунги кунимизга ҳам назар ташлайлик. Бугунги кун мусулмонлари тинмасдан Аллоҳнинг якка-ю ягона илоҳ эканлигини эътироф этишади.

Инсон учун энг биринчи вазифа ва бурч Аллоҳга иймон келтиришдир. Исломдаги бош масала ҳам шундан иборат. Бусиз ҳеч нарса бўлмайди. "Лаа илаҳа иллоллоҳ"нинг маъносини тушуниб айтиш ва уни дил билан тасдиқлаш асосий омил ҳисобланади. Аллоҳга иймон йўқ экан, бас, иймон келтириш лозим бўлган бошқа нарсаларга ҳам иймон бўлмайди.