Тавҳиднинг амалга ошиши учун лозим бўлган илк унсур Аллоҳга ихлосла ибодат қилишдир. Ундан бошқага лозим кўрилмайдиган таъзим, севги ва ибодатнинг, яъни Улуҳиётнинг Унга хос қилинишидир.

«Шариат» сўзи араб тилида «остона», «сув ичиш жойи» ҳамда «йўл» деган маъноларни англатади.

Фитрий, ақли ва тарихий далиллар илоҳнинг ёлғиз эканлигини исботламоқда. Инсон қайси тарафга бош урмасин, ҳаётнинг олий бир куч тарафидан бошқарилишини кўради, Ўз истаги билан ёки қўрқинч билан унга сиғина бошлайди. Хусусан, инсон гуноҳга ботиб оғир аҳволда қолганида ва ҳеч ким унга ёрдам қўлини узатмаганида у илоҳий кучга эҳтиёж сеза бошлайди. Инсон ваҳима, жаҳолат ва шунга ўхшаш муҳитдан қутулиб, ўзлигини англайди, жонсиз, сохта тангрилардан узоқлашиб, ихлос билан Роббисига сиғинади. Бу денгизда чўкаётган кема йўловчиларининг аҳволини эслатади.

Ўз давридаги раҳбарнинг афзаллигига келадиган бўлсак, бизнинг наздимизда у шарт эмас. Шайх Абу Мансур Мотуридий (раҳимаҳуллоҳ) “Мақолот” китобидау ҳакда ёзиб кетган. Агар ким раҳбарликка яроқли ва фазилатли бўлса, раҳбарлик унга топширилиб, битим тузилади. Гарчи (шу вақтда) ундан ҳам яхшироғи бўлса-да. Бу фикрга аҳли ҳадис бўлган мутакаллимлардан муътазилий Ҳусайн ибн Фазл Бажалий, Абул Аббос Қалонисий ва Муҳаммад ибн Исҳоқ ибн Хузайма қўшилишган.

Салафлар - Исломнинг аввали, яъни биринчи асрларида ўтган саҳобалар, тобеъинлар, табаъа тобеъинлар. Халафлар - салафлардан кейин келган мусулмонлар авлоди. Улардан ҳар бирининг муташобиҳ сифатлар ҳақида ўзларининг тутган йўллари бўлган. Келаси сатрларда ана шу йўлларнинг ҳар бири билан алоҳида-алоҳида танишиб чиқамиз.

Ва гўзал амал қилувчи мўминларни Аллоҳ таоло афв этиб, Ўз раҳмати ила жаннатга киритишини умид қиламиз ва уларнинг ҳақида хотиржам бўла олмаймиз ва жаннатга киришларига гувоҳлик бера олмаймиз. Ёмонлари учун эса, истиғфор айтамиз, улар ҳақида қўрқамиз ва уларни ноумид қилмаймиз.

Тирикларнинг дуо ва садақаларидан ўлганларга манфаат бордир.

Аллоҳ таоло бандаларидан бирортасини куфрга ҳам, имонга ҳам мажбурламаган. Уларни мўмин ёки кофир этиб яратмаган. Лекин уларни шахс (куфрни ҳам, имонни ҳам қабул этувчи) қилиб яратган. Имон ва куфр бандаларнинг феъли (амали)дир. Аллоҳ таоло илми ва сифати ўзгармасдан, ким кофир бўлса, унинг кофирлигида кофирлигини билади. Кейин у имон келтирса, мўмин бўлса, унинг мўминлигида мўминлигини билади.

Аллоҳ таоло: «Ва сизлардан фақат зулм қилганларнинг ўзигагина етмайдиган фитнадан сақланинг. Ва билинки, албатта, Аллоҳнинг иқоби шиддатлидир», деган.

Савбон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи вассаллам: «Умматимдан бир тоифа ҳақда зоҳир бўлган ҳолларида бардавом бўлурлар. То Аллоҳнинг амри келгунча уларга уларни хорлаганлар зарар етказа олмаслар», дедилар». Термизий, Абу Довуд ва Муслим ривоят қилишган.