Абу Муслим
Олим сўзи алийм маъносида бўлгани каби, бу сифат ал-Мажид сифати маъносидадир. Лекин араб тили қоидаларига кўра, «фаъийл» вазнидаги сўз маънони ўзида кўпроқ акс эттиради. Мажиднинг маъноси олдин шарҳ этилди.
Аввалги бўлимда келган ҳадисдан маълум бўлгани каби, ота-она билан чиройли муомалада бўлиш қанчалик савоб бўлса, уларнинг яқинлари, дўстлари билан чиройли муомалада бўлиш ҳам шунчалик фазилатли ва баракали амалдир. Бу ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан қуйидаги ҳадис ривоят қилинган:
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Ким ушбу ишимизда унда йўқ нарсани пайдо қилса, у рад қилингандир» (Муттафақун алайҳ).
Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ер юзида «Аллоҳ, Аллоҳ», дейилмай қолгунича Қиёмат бўлмайди», дедилар».
Бизга маълумки, ота-боболаримиз ўтганларга атаб Қуръон тиловат қилиш, турли хайр садақотлар бериб ундан ҳосил бўлган савобни маййитга бағишлаш борасида олдинлари ихтилофсиз амал қилиб келганлар.
Изоҳ: Имом Муслим раҳматуллоҳи алайҳ мазкур бобда тўртта ҳадис келтирган.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят килинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Инсон вафот этса, уч амалидан бошқа барча амали узилади: Садақаи жория ёки манфаатли илм ёки унга дуо қилиб турадиган солиҳ фарзанд», дедилар» (Имом Муслим ривоят қилган).
Исроилга қарши оммавий ҳужуми билан Теҳрон ўзининг ҳарбий кучсизлигини намойиш этди.
Бу ғазотнинг Аҳзоб (гуруҳлар) деган номи ҳам бор. У Ибн Исҳоқ, Урва ибн Зубайр, Қатода, Байҳақий ва кўпчилик сийрат уламоларининг иттифоқларига кўра ҳижрий бешинчи йили, шаввол ойида бўлиб ўтган.
Имоми Аъзам Абу Ҳанифа раҳимахуллоҳ "Ал-Фиқҳ ул-акбар" китобларида бундай деганлар:
Ғафлат инсоннинг ақли, қалбига мусибат келтирувчи касалликдир. У инсонни бўлаётган ҳодисаларни, кеча ва кундуз алмашувини, нарсаларнинг маъноларини, ишларнинг оқибатларини англаб етувчи ҳиссиётини йўққа чиқаради. Энди у ишларнинг маъноларини эмас, суратларини, ботинини эмас, зоҳирини, мағзини эмас, пўстлоғини, ишларнинг ниҳоясини эмас, аввалини билади.
Ҳозирда ихтилоф чиқараётган тоифанинг содда мусулмонларнинг бошини айлантириш учун ўйлаб топган масалаларидан бири витр намози ҳисобланади.