Юқоридаги сатрларда мусулмонларнинг таназзулига сабаб бўлган ташқи омиллар иккита бўлиб, улар салибчилар юриши ва мўғуллар истилоси экани ҳақида сўз юритилди. Энди эса мазкур таназзулнинг учинчи ва энг даҳшатли омили ҳақида қисқача сўз юритишга ҳаракат қиламиз.

Тарихдан маълумки, бир халқни ўзига тобе қилишни истаган кучлар аввало уни ўзлигидан, тарихидан, мадания тидан жудо қилишга интилади. Босиб олинган мамлакш халқлари маданий-маънавий тараққиётини бўғиб қўйиш истилочи, босқинчи мамлакатлар томонидан мустамлака чилик тартибларини сақлаб туриш ва мустаҳкамлашниш тарих синовидан ўтган азалий, анъанавий йўлларидан бири ҳисобланади. Истилочи мамлакат итоат қилдирилган халк ларни бора-бора ўзига сингдириб юборишни, бунинг учуи ўз мафкураси ва ғояларини уларга мажбуран жорий этиш, маданиятига шикаст етказиш, миллий тили, миллий урф одатлари ва миллий қадриятлари ривожига йўл бермаслик ни ўз сиёсатининг асосий мақсади деб билади...

Президент Владимир Путин Украинада уруш бошлаш учун Россия жамоатчилигида жангари ватанпарварлик туйғусини муваффақиятли сафарбар этди. Кремл ташвиқоти Россияни Ғарб қурбони сифатида кўрсатиш ва собиқ Совет ҳудудларида минтақавий ҳукмронлик ҳуқуқига асосланган.

Замонавий Франция мультикултурализм ва сўл ғоялар ғалабасининг ўзига хос рамзига айланди. Агар кимдир Европанинг даҳшатларига ишора қилмоқчи бўлса, албатта, “миллионлаб араблар бор”, “кўчада оқ танли одамни кўра олмайсиз” ва ҳоказо деб, Францияни мисол килиб келтиради.

Сешанба куни Нидерландия қироли Виллем-Александр собиқ мустамлакасининг 1940-йилларда мустақиллик учун кураш даврида «ҳаддан ташқари зўравонлик» учун Индонезия олдида узр сўради. Қирол бу фикрни қиролича Максима билан давлатга қилган ташрифи чоғида Жакартада Индонезия президенти Жоко Видодо билан маросимдан кейин айтди.