Уламолар (57)
«Эй ўғлим... Мен Аллоҳ таолонинг улуғлиги ва азаматини фикр қилдим, шунда султон менинг кўз ўнгимда худди мушуқдек бўлиб кўринди!»
Изз ибн Абдуссалом
Шайх Муҳаммад Али ибн Шайх Жамил Собуний хазратлари 1930-мелодий сана Суриянинг илм ва уламолари билан машҳур бўлмиш шаҳри Ҳалабда, диндор, олим оиласида дунёга келдилар. Оталари ҳам Ҳалаб шаҳрининг буюк олимларидан эдилар.
“Ва Оллоҳ (Йўлида) ҳақ жиҳод-ла жиҳод қилингиз!..”. (Ҳаж сураси, 78-оят). “Ва Парвардигорин¬гиз томонидан бўлғуси мағфиратга ҳамда эни осмонлар ва Ер баробарида бўлган жаннатга шошилингиз! У (жаннат) тақводор зотлар учун тайёрлаб қўйилгандир”. (Ол-и Имрон сураси, 133-оят). “(Яхши амалларга) пешқадам бўлгувчи зотлар (жаннат неъматларига эришишда ҳам) пешқадам бўлгувчи зотлардир!”. (Воқеа сураси, 10-оят). “...Бас, баҳслашгувчи — мусобақа қилгувчи кишилар (мана шундай мангу неъматга етиш йўлида) баҳслашсинлар — мусобақа қилсинлар”. (Мутоффифийн сураси, 26-оят).
Мусулмонлар оммасига Имоми Аъзам номи ила машҳур бўлган бу зот ҳақида кўплаб мақолалар ва китоблар ёзилган. Биз эса, у кишининг улуғ ҳаётлари билан қисқача танишиб чиқамиз.
Аҳли сунна ва жамоанинг фиқҳий мазҳаббошиларидан тўртинчилари имом Аҳмад ибн Ҳанбалдирлар. Тарихчиларнинг таъкидлашларича, у кишининг ота-оналари марв-лик бўлиб, кейинроқ улар Арабистон томон кўчганлар.
Имом Шофеъий Муҳаммад ибн Идрис ҳижрий 150-санада, имом Абу Ҳанифанинг вафот этган кунлари дунёга келдилар. У киши арабларнинг машҳур Қурайш қабиласига мансубдирлар.
Моликий мазҳаб асосчиси, имом Абу Абдуллоҳ Молик ибн Анас ибн Молик ибн Аби Омир ал-Асбаҳий ҳижрий 93-санада таваллуд топдилар. У кишининг оналари фозила, оқила аёл эдилар. Имом Молик оналарининг таъсири остида ёшликларидан илмга қаттиқ берилдилар.
Шайх Абдулазиз Мансур (Абдулазиз Дадажон ўғли Мансуров) 1944 йилнинг 14 апрелида Фарғона вилояти Олтиариқ туманидаги Миндон кишлоғида таваллуд топган. 1961 йили урта мактабни тамомлаган. 1964-1967 йилларда армия сафида харбий хизматни ўтайди. Хизматдан кейин 1975 йилга Қадар Фарғона вилоятининг Олтиариқ тумани ва Марғилон шахридаги турли ташкилотларда ишлайди.У ёшлигидан исломий билимларни ўрганишга рағбатли эди. Ўкишдан ва ишдан ажралмаган холда кечалари диний илмлардан сабоқ олади. Бундан хабар топган махаллий хокимият органлари томонидан сиқувга олингач, қишлокдан кўчиб кетишга мажбур бўлади.
Замонамизнинг таниқли уламоларидан, ўзининг ҳидоятга чорловчи мавъизалари билан эл кўнглидан жой олган Фозил қори Ёсин ўғли Собиров 1951 йил 27 майда Тошкент вилоятида таваллуд топган. Илк диний сабоқни Ёсин қоридан олган Фозил қори ақл-заковати билан Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний назорати раиси, муфтий Зиёвуддинхон ибн Эшон
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф хазратлари 1952-мелодий сана 15-апрел куни Ўзбекистон Республикасининг Андижон вилоятида таваллуд топганлар.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси асосчиси (1858-1957)
Шаъровийнинг шеъриятга муносабати
Шайх Шаъровий араб тилига ошиқ эди. У гапирганда услубдаги соддалик билан бирга сўзларининг балоғатли экани, таъбиридаги гўзаллик билан танилди. Шайх Шаъровийнинг шеърга қобилияти жуда зўр эди. У турли вазиятларда шеър орқали иборани чиройли баён қилиб берадиган даражадаги шоир эди. Хусусан, йигитлик чоғларида “Миллий ҳаракат” фаоли бўлган кезларида умматнинг орзу-умидларини шеър орқали жуда гўзал тарзда ифода қиларди. Яна Шайх Шаъровий шеърни Қуръони каримни тафсир қилиш, оятларнинг маъноларини тушунтириб бериш чоғида ишлатарди.
Ваҳба аз-Зуҳайлий оилалик ва беш фарзанднинг отасидирлар. Фарзандларнинг охиргисидан ташқари бошқа ҳаммалари университетни тамомлашган. Охирги кенжа фарзанд эса ўқиш ярмида.