Мусулмонлар Рим империясининг барча насроний муқаддас қадамжолар жойлашган шарқий қисмини фатҳ қилган пайтдан буён Европа Ислом умматига нисбатан кек сақлаб келади.

Замон ўзгариб, одамлар қадимги китобларнинг услуби ва тилидан узоқлашиб қолдилар. Ушбу сабаб туфайли катта уламолардан бошқалар эски тафсирлардан фойдаланишни ўйламай ҳам қўйдилар. Шунда баъзи тушунган уламолар тафсир илмида ҳам янгиланиш бўлиши лозимлигини ўйлай бошладилар. Ўй-фикрлар ва маслаҳатлар тафсир бўйича янги, замона руҳини акс эттирадиган, мусулмонларнинг эҳтиёжларини қондирадиган тафсир ёзилиши замоннинг талаби эканига ишонч ҳосил қилиш билан якунланди.

Инспания ва Португалиянинг «инсонпарварлиги»дан руҳланиб кетган Европанинг бошқа босқинчилари ҳам мустамлакачилик сиёсатини авж олдириб, дунёнинг барча халқлари уларнинг «инсонпарварлиги»дан баҳраманд бўлишлари учун бутун дунёни тақсимлаб олишди ва барча халқларга «инсонпарварлик» дарсларини ўтишди.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳимаҳуллоҳнинг 1991йил 15 мартда «Ўзбекистон адабиёти ва санъати» газетасида эълон қилинган мақолаларидан бири «Зино иймондан эмас» деб номланган эди. Ушбу мақолада зино, уни келтириб чиқарувчи омиллар ҳақида батафсил тўхталиб ўтилган. Хусусан, аёлларнинг баъзи ўйламай қилган ишлари, аслига эътибор бермай, диний қарашларни поймол этиб, зинога сабаб бўлиб қолаётганлари ҳақида қимматли фикрлар айтиб ўтилган, уйғонаётган миллат маърифатини ана шу каби иллатлардан тозалаш чоралари муолажа қилинган.

Баъзи суфийларнинг ўзаро суҳбатларига қулоқ солсак, туш ҳақида кўп гапларни эшитамиз. Ҳатто, тушни кўпгина нарсаларга далил қилиб ҳам келтирилади.

Тўғрисини айтадиган бўлсак, робита ҳақидаги мақолани бу китобга киритиш ёки киритмаслик ҳақида узоқ бош қотирдик. Тасаввуфга оид ихтилофлар ичида бугунги кунда энг кўп тортишилаётган масалалардан бири бўлган робита масаласи бизнинг диёрларимизда деярли зикр қилинмас эди. Баъзи бир соликлардан сўралганда, уларнинг робита ҳақида тасаввурга эга эмаслиги ҳам бунинг далили эди.

"Шийъа" сўзи луғатда, "тарафкаш" маъносини англатади. Ислом оламида эса, ҳазрати Алига тарафкашлик оқибатида кўпчилик мусулмонлардан ажралиб, алоҳида йўл тутган тоифага айтилади.

Динсизлар борлиқнинг яратувчиси мавжудлигига ишонмайдилар. Уларнинг айтишича, барча нарсалар қадимий бўлиб, модда бирламчидир. Табиатдаги барча нарсалар вақт ўтиши билан ўз-ўзидан келиб чиққандир. Шу гапларни бир ўйлаб кўрайлик-чи. Бу ҳақда доктор Эрфанг Вилғям қуйидагиларни айтади: «Мен худонинг борлигига ишонаман. Чунки электрон ва протонларнинг ўз-ўзидан пайдо бўлиб қолганини тасаввур қила олмайман. Шунингдек, биринчи атом ҳам ўз-ўзидан пайдо бўлган эмас. Биринчи проплазма, биринчи уруғ, биринчи ақл ҳам шундай. Мен Аллоҳнинг борлигига ишонаман, чунки атрофимиздаги кўриб турган барча нарсаларнинг пайдо бўлишининг ягона мантиқий тафсири Аллоҳнинг борлигидир».

Қуръони Каримнинг «Ҳижр» сурасида шундай марҳамат қилинади: «Ҳеч бир нарса йўқки, унинг хазиналари Бизнинг ҳузуримизда бўлмаса. Биз уни фақат маълум миқдорла нозил қилурмиз» (21-оят).

Коммунистик ғоя расман ҳукмдор бўлиб турган пайтларда Исломнинг таъсирини камайтириш мақсадида, "ерли дин"лар ҳақида атайлаб баҳслар юритилиб турилар эди. Бу ҳам коммунистлар кишиларда маҳаллийчилик руҳини қўзғаб: "Келгинди динга нима учун эътиқод қиласизлар, агар тарихий меросга, аждодларингиз эътиқодига эргашмоқчи бўлсангиз, ўз ватанингиздан чиққан зардўштийлик дини, Моний ва Маздак кабиларнинг мазҳаблари турибди-ку?!" демоқчи бўлар эдилар. Бу пухта ишлаб чиқарилган тадбир Ислом душманларининг дунё буйича қўллаб келаётган услуби эканлигини мусулмон оламида яхши биладилар.

Аллоҳ таолонинг инсонга берган улкан неъматларидан бири – уни яратиб, ўз ҳолига қўйиб қўймаганидир. Балки яратиш билан бирга, уни икки дунёда саодатманд қилишни ҳам Ўз зиммасига олди. Чунки ақли қанчалик ўткир бўлса ҳам, илми қанчалик ривожланса ҳам, инсон доимий равишда раббоний ҳидоятга муҳтож бўлиб туради. Шунинг учун Аллоҳ таоло раҳмат ва лутфу карам кўрсатиб, инсонларга башорат ва огоҳлантириш берувчи пайғамбарларни юбориб туришни ирода қилган.

Худосизликка етаклаган уйғонишнинг мустамлакачиликдан бошқа зарарлари ҳам ниҳоятда кўплигини ҳамма бир овоздан тасдиқлаб келмокда. Жумладан, биринчи ва иккинчи Жаҳон урушлари (Гитлернинг ёлғиз ўзи 60 миллиондан кўп одамнинг ҳалок бўлишига сабаб бўлган), коммунистик тузумларнинг инсониятга қарши амалга оширган мислсиз жиноятлари, оммавий қирғин қуроллариниш ишга солиниши, халқ орасида инсонийликнинг йўқолиб бориши, манманликнинг кучайиши ва ҳоказо...