Душанба куни Бағдоддаги Ироқ хавфсизлик кучлари шай ҳолатга келтирилди. Ироқдаги сайловдан кейинги энг узоқ давом этган инқироз, октябрь ойидаги овоз беришдан буён деярли 10 ой давомида ҳукумат тузилмаяпти, тартибсизликларга, жумладан, парламентни муддатсиз ўтириб иш ташлашда эгаллаб олган кучли шиа етакчиси Муқтада ас-Садр тарафдорлари норозиликларига олиб келди.
Садр мухолифлари орасида, асосан, Эрон билан боғлиқ бўлган, шиаларни мувофиқлаштирувчи тузилма деб номланувчи партиялар ва жангарилар гуруҳи бор, улар парламент олдида норозилик намойишларини ўтказишга чақириб, давлат институтларини садрчилар томонидан фуқаролик тартибсизликларидан ҳимоя қилишга қаратилган.
Ироқ парламенти Бағдоднинг мустаҳкамланган яшил зонасида жойлашган бўлиб, у ерда ҳукумат бинолари ва элчихоналар ҳам жойлашган. Ас-Садр тарафдорлари ўтган ҳафта икки марта бу ҳудудга осонгина бостириб киришди, ўшанда хавфсизлик кучлари шунчаки чекинишга мажбур бўлди.
Яшил ҳудудга кираверишда Мувофиқлаштирувчи тузилманинг намойишлари бўлиб ўтди.
Бироқ Садр тарафдорлари кетмоқчи эмас. Намойишчилар Муқтада ас-Садрга ишора қилиб, "Ҳеч ким Саййидни мағлуб эта олмайди" деб ҳайқирди.
Мувофиқлаштирувчи тузилмага Садрнинг азалий душмани, собиқ бош вазир Нури ал-Маликий партиясидан қонунчилар киради.
У, шунингдек, Эрон тарафдори бўлган собиқ ярим ҳарбийлаштирилган альянс «Ҳашд ал-Шааби» ёки ҳозир мунтазам кучга бирлаштирилган Халқ сафарбарлик кучларини ифодалайди.
СНМ фракциясини бошқараётган Ҳади ал-Амери душанба куни яна бир бор "баҳсли масалаларга ечим топиш учун конструктив мулоқот"га чақирди.
У "назоратдан чиқиб кетиши ва зўравонликка олиб келиши мумкин бўлган оммавий сафарбарликка чақирувчи баёнотлар ва қарама-қарши баёнотлар орқали оммавий ахборот воситаларида кескинлашув муҳити" ҳақида огоҳлантирди.
Айни пайтда ас-Садр тарафдорларини Ироқ вилоятларида намойишга чиқишга чақирди.
Эслатиб ўтамиз, ал-Садр октябрь ойида бўлиб ўтган сайловларда овоз беришда биринчи ўринни эгаллаган, бироқ шиа рақибларини четлаб ўтган ҳукумат туза олмагани учун барча депутатларини парламентдан чақириб олган эди.
Ўшандан бери у ўзининг содиқ издошлари, асосан Бағдоднинг камбағал маҳаллалари ва мамлакатдаги шиалар кўпчиликнинг маркази бўлган жанубий Ироқдаги ишчилар синфи орқали сиёсий босим ўтказди.
Ал-Садрнинг хатти-ҳаракатлари унинг рақиблари, жумладан Ал-Маликийнинг ҳукумат тузишига тўсқинлик қилди. Парламент президент ва бош вазирни сайлаши керак ва Садр тарафдорлари томонидан ишғол қилинган пайтда йиғилиши мумкин эмас.
Садрчилар янги сайловлар ўтказиш ва 2003 йилда АҚШ босқинидан бери мавжуд бўлган сиёсий тизимни тўхтатишга чақиришди.
Бу тизим ҳокимиятни диний гуруҳлар ва партиялар ўртасида тақсимлайди ва кўпчилик ироқликлар уни 2017 йилда Ишид жангари гуруҳи мағлубиятга учраганидан бери Бағдоднинг нефть бойлиги ва нисбатан тинчлигига қарамай, йиллар давомида бирон бир муҳим тараққиётга тўсқинлик қилаётган кенг тарқалган коррупция ва дисфункцияда айблайди.