Абу Муслим
Ўзимизни олимлар синфига мансубмиз, деб ўйламаслигимиз керак. Азиз биродарларим, олим бўлиш оддий иш эмас. У жуда улуғ амалдир. Ҳақиқий олимлар - Умар ибн Абдулазиз, Ҳасан Басрий, Шоҳ Абдулазиз Деҳлавий, Шоҳ Вали Аллоҳ, мавлоно Илёс, мавлоно Ҳусайн Аҳмад Маданий, ҳазрати Таҳонавий, мавлоно Абулҳасан Али Надавий (ва Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф) раҳимаҳуллоҳлардир. Мана шу инсонлар "олим", "фақиҳ" деган унвонга лойиқдирлар ва улар пайғамбарларнинг ворисларидир. Ўзимизни олим деб ўйламайлик! Балки камчиликларимизга қарамай, Аллоҳнинг бизга кўрсатган фазлидир бу.
Айрим тоифалар демократияни куфрда айблаш, Конституцияни куфр низоми сифатида баҳолаш борасидаги ўз ғояларини хаспўшлаш йўлида Қуръони каримнинг Моида сураси 44-оятидан усталик билан фойдаланган. Ушбу оятда Аллоҳтаоло шундай деган:
«Ким Аллоҳ нозил қилган нарса ила ҳукм юритмаса, ўшалар кофирлардир» (Моида сураси, 44-оят).
Интернетда Ҳаж ва Умра ҳақида жуда кўп материаллар ва китобларни топишингиз мумкин, аммо, афсуски, уларда бу маросимларни биринчи марта бажараётган кўплаб мусулмонлар учун мутлақо номаълум бўлган тушунчаларнинг аниқ изоҳи йўқ. Одатда, муаллифлар шунчаки ўқувчи улар ҳақида гапирадиган жойларни билади деб тахмин қилишади. Шундай экан, Ҳаж ва Умра зиёратига тайёргарлик кўраётганда номаълум тушунчалар бироз бўлса-да бўлмаслиги учун бу жойлар ҳақида қисқача тасаввур ҳосил қилишга ҳаракат қиламиз. Демак, биз ушбу мақолада зиёрат маросимлари билан боғлиқ жойларнинг турли номларини кўриб чиқамиз, ин ша Аллоҳ.
Ўтган асрнинг 90-йилларида хусусийлаштириш тўлқини содир бўлгач, Помир халқининг бадавлат вакили Оғахон фонди Тоғли Бадахшон мухтор вилоятининг Хоруг шаҳридан бир қанча ер участкаларини сотиб олди. Уларда тиббиёт пункти, Помирда иқтидорли болалар мактаби, истироҳат боғи, университет, меҳмонхоналар қурилди. Расмий Душанбе бугун аввал қабул қилинган қарорларга қарши чиқди ва тескари жараённи бошлади - Оғахон фонди объектларини миллийлаштириш бошланди.
Эй солиҳ банда! Ибодатни ошкора қилиш риё саналади дедик. Аммо гуноҳни яшириш мумкин. Қайси сабабларга кўра рухсат берилганини кўриб ўтамиз:
Ёшлигимизда Афғонистондан кўчиб келган ёш қориндошимиз Туркистондаги “Ҳилват” масжидида Рамазон ойида таровиҳ намозини ўқир эди. Рамазон давомида бир неча марта Қуръон тиловат қилинарди. Ўшанда қори амакиваччамиз бола эди, баъзида чарчаганидан тиловат чоғида бироз қоқилиб қоларди. Олдинги қаторда турган ўрта ёшлардаги қори хатони тузатиб қўйарди. Қуръонда қаерда қоқилиб қолса, дарҳол уни давом эттирарди. Таровиҳда турганлар олдинги қатордаги қори оқсоқолнинг донолигига қойил қолишди. У қорининг исми Қодир қори Ибн Сиддиқ ат-Туркистоний эди.
Киши бутун йил давомида умра қилиши мумкин. Лекин муборак рамазон ойида амалларнинг савоби етмиш марта ортади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Рамазон умраси мукаммал бир ҳажга тенгдир» («Муттафақун алайҳ).
Тiktokда хитойлик блогер томонидан тайёрланган қозоқ миллий таоми “бешбармақ” ҳақидаги видео оммабоп бўлди.
Бу исм маънода ботил сўзининг муқобилидир. Баъзида нарсалар ўзларига тескари — зид бўлган нарсалар билан баён қилинади.
Қуръони каримда жуда кўп қавмлар, жойлар ва шахслар ҳақида ҳам оятлар нозил бўлганки, гап нима ҳақда, ким ҳақида кетаётганини билмасдан туриб уларнинг мазмунини тушуниш қийин. Қуйида биз шундай оятлардан бир нечтасини келтирамиз ва уларнинг нозил бўлишига сабаб бўлган шахслар ва жойлар билан таништирамиз.
“Ғасб” сўзи луғатда бир нарсани куч ишлатиб, зулм билан тортиб олишга айтилади. Шаръий истилоҳда шариатда мол ҳисобланадиган нарсани эгасининг руҳсатисиз қўлидан очиқ-ойдин ҳолатда, тасарруф имконини бермайдиган қилиб, муҳтарам(Мусулмонларни, мусулмон юртдаги зиммийларни ва сулҳ қилинган бошқа юртдаги ғайридинларнинг моллари "муҳтарам” мол ҳисобланади.) ва мутақоввам молни зулм билан тортиб олишни тушунилади.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Ким бир тўғри йўлга чақирса, ўзига эргашганларнинг ажрича унга ҳам ажр ёзилиб туради ва бу уларнинг ажридан ҳеч нарсани камайтирмайди. Ким бир залолатга чақирса, ўзига эргашганларнинг гуноҳича унга ҳам гуноҳ ёзилиб туради ва бу уларнинг гуноҳидан ҳеч нарсани камайтирмайди» (Имом Муслим ривоят қилган).