Сабаби - бу икки давлатнинг ОПЕКнинг нефт қазиб олишни қисқартириш қарорига қўшилиши. Бу Ғарбда Европа Россия энергетика ресурсларидан воз кечиш ва уларни бошқа минтақалардан етказиб бериш ҳажмининг ортиши билан қоплаши керак бўлган шароитда иттифоқдош бўлмаган қадам сифатида қабул қилинади.
Хўш, буларнинг барчасини қандай баҳолаймиз?
Бу рашизмга қарши курашда иштирок этаётганлар учун тактик жиҳатдан унчалик яхши бўлмаса-да, стратегик жиҳатдан бу жараён муқаррар ва ижобийдир.
Кремль қанчалик бузиб кўрсатишга уринмасин, бугунги кунда унга қарши кураш АҚШ ҳукмронлик қиладиган бир қутбли дунё учун кураш эмас. Боз устига, мусулмонлар ўз дунёсининг марказида америкаликларга таяна олмайди.
Кўпчилик америкаликлар Афғонистонни тарк этишига умид қилмаган, аммо бу охир-оқибат содир бўлди. Ва биз ўша пайтда ёзганимиздек ва ҳозир буни такрорлашга тайёрмиз-ки, бу нафақат Толибоннинг жанг майдонларида чидамлилиги ва муваффақиятлари туфайли, балки улар билан музокаралар олиб бориш ва вазиятни баҳолаш натижасида америкаликлар Афғонистонда ўз қўғирчоқларини сақлаб қолиш учун курашнинг асоссиз давом етиши ва улар кетгани маъқулроқ эканини англаб етгани сабабли рўй берди.
Америкаликларнинг Афғонистондан олиб чиқиб кетилишининг иккита ижобий томони бор эди – биринчидан, мусулмон давлати уларнинг босқинидан халос бўлди, иккинчидан, Европа йўналишида жанг қилиш учун кучларни бўшатди. Биз бу ҳақда бу йил баҳорда ёзган эдик - бошқа минтақаларни тарк етиб, Ғарб ўз ичида мустаҳкамланиб, ўзига таҳдидларга эътибор қаратмоқда.
Ғарбга асосий таҳдидлар кимлар? Булар Хитой ва Россия. Бундан ташқари, тақсимот шундайки, агар Хитой асосан иқтисодий маънода шундай таҳдид бўлса, Россия ҳарбий-сиёсий таҳдид ролини ўз зиммасига олди.
Биз, умуман мусулмонлар ва хусусан, Катта Европада яшовчиларга келсак, бу қарама-қаршилик нуқтаи-назаридан бизни икки нарса қизиқтиради.
1.Мусулмон оламини босқинчилар тарк этсин, лекин шу билан бирга уларнинг ўрнини бошқалар эгалламасин. Яъни, БАА ва Саудия Арабистонида Россия ва Хитой АҚШ нинг ўрнини эгалламаслиги муҳим. Аммо Россия ҳозир бунга эътибор қаратадиган аволда эмас - ва бу ҳозирги вазиятнинг шу нуқтаи назардан ижобий томони, Хитой эса, қаерга бўлса ҳам ҳарбий эмас, балки асосан иқтисодий жиҳатдан киришга интилмоқда. Шундай экан, ҳозир мусулмон давлатлари учун ўзларининг минтақавий хавфсизлик тузилмаларини яратишга киришиш имконияти мавжуд.
2. Россиянинг Катта Европага таҳдиди бартараф этилиши учун бу шуни англатадики, унинг мағлубияти натижасида Россия ўрнида мустақил мақомда ўзини топа оладиган янги давлатлар пайдо бўлиши керак. Эҳтимол, бу жараён бир зумда бўлмайди ва ўтиш даврлари ва шаклларини талаб қилади, аммо йўналиш энди аниқ – Катта Европа каби формат пайдо бўлиши билан, Россия каби халқлар ва минтақалар устидан бундай юқори тузилмадаги маъно шунчаки йўқолади.
Шундай қилиб, узоқ муддатли истиқболда ҳар ким ўз жойини тўлдириши маъқул: Рум - Румни ва мусулмон дунёси - Дорул-Исломни.
Россия тимсолидаги чала-Ғарб ва чала-Шарққа эҳтиёж қолмайди.