Макрон фожиа рўй берган жойга ташриф буюрган биринчи хорижий раҳбаргина эмасди. Йўқ, бу ишни у ҳар қандай маҳаллий расмий амалдордан олдин – шаҳарни ларзага солган ва ҳаётни ағдар-тўнтар қилиб юборган портлашдан атиги икки кун ўтгачқилди. Макроннинг Байрут аҳолиси билан учрашуви ливанликларнинг ўз сиёсий элиталарига муносабати ҳақида кўп гапириш мумкин.
"Сиз дала қўмондонлари билан ўтирибсиз, улар ўтган йиллар давомида бизни манипуляция қилишган", - дейди аёл шу куни мамлакатнинг юқори раҳбарияти билан учрашган Макронга.
"Мен уларга ёрдам бериш учун эмас, балки сизга ёрдам бериш учун шу ердаман", - деб жавоб берди у, Байрутнинг кўчаларида аҳоли уни қуршаб олишидан олдин.
Макроннинг Байрутга қисқача ташрифи ҳиссиётлар ва рамзийликка тўла еди. Байрутдаги аэропортда Президент Мишел Аун билан учрашуви чоғида тўсатдан электр узилиши юз берди – бу электр энергияси доимий равишда узиб қўйиладиган мамлакатда, ўн йиллар давомида нотўғри бошқарув натижасидир.
Макрон етказилган зарарни кўриб чиқишда қутқарувчилар билан фаол мулоқот қилган. Геммайзда у Ливанга ёрдам беришга чақирган кўплаб одамлар билан қуршаб олинди, аммо уни мамлакатнинг қотиб қолган сиёсий синфига ҳеч қандай пул бермасликка даъват қилишди.
"Ҳукуматимизга пул берма", деб қайта-қайта бақирарди бир одам. "Сен бизнинг ягона умидимизсан!- деди бошқаси.
Ливан Адлия вазири Мари-Клод Нажем кейинчалик бу жойга ташриф буюришга ҳаракат килиб кўрди, лекин "истеъфо" деб қичқирган намойишчилар унга сув сепиб, бу ердан ҳадаб юборишди.
Нажем намойишчилар билан гаплашишга ҳаракат қилиб кўриш учун тўхтагач, уларнинг ҳайқириқлари остида унинг овози ғарқ бўлди, унга кўпроқ сув сепишди ва у ниҳоят қочиб кетди.
Лекин ўша намойишчилар Макроннинг улар томонида эканини ҳис қилгандек туюлди. "Инқилоб!"- қичқирди улар, Макрон Геммайзе кўчасида юриб бораркан.
"Мишель Аун террорчи", - дея қўшимча қилди намойишчилар 85 ёшли Ливан Президентини назарда тутиб.
"Барча сиёсий кучлар билан гаплашиб, янги Пакт тузишларини сўрайман. Мен бугун уларга янги сиёсий Пакт таклиф қилиш учун келдим", - деди Макрон Байрут аҳолисига.
Юқори лавозимли амалдорлар билан учрашувларда Макрон «сўзларни аямади; у уларга биргаликда ҳаракат қилишлари кераклигини ва бундай ҳолат давом эта олмаслигини айтган»,-дейди "ал-Жазира" га учрашув билан таниш манба. "Бу жуда ошкора эди."
Бу очиқкўнгиллик кечқурун матбуот анжуманида, Макронга ўтган ой ташриф давомида ҳукумат ислоҳотлари ҳақида «билмаган» Франция ташқи ишлар вазирини айблаган Ливан Бош вазири Хасан Диабнинг изоҳлари ҳақида сўралганда ҳам сақлаб қолинди.
"Бугун Ливан халқи ҳам ислоҳотлар ҳақида ҳеч нарса билмаслигини ҳис қилдим", - дейди у.
Макроннинг матбуот анжуманида бир неча бор маҳаллий журналистлар уни олқишлашди. У тугатгач, селфига тушишга чорланди. Бир аёл у билан гаплашиб туриб йиғлай бошлади, Макрон эса уни юпатди.
"Бу қайғули ва шармандали бўлади. Аммо бу жароҳатдан бери биринчи марта Франция раҳбари мамлакатимга келганида ва у менинг қўрқувларимни тушунганини ва яна ўзимни хавфсиз ҳис қилишимга ёрдам беришга қарор қилган сўзларни айтганида умид ва тасалли ҳис қилдим ", деб ёзади фойдаланувчи Сара Ассаф. "Ливаннинг ҳеч бир етакчиси бундай қила олмади"
Бундан ташқари, юқори лавозимли амалдорлар, парламент блокларининг раҳбарлари, фуқаролик жамияти ва мустақил раҳбарлар билан учрашгач, Макрон Байрут бомбардимонини "ошкора халқаро тергов" қилишга чақирди.
Ливан аллақачон Диаб бошчилигидаги тергов қўмитаси ташкил этди, унга қайси тергов назорат қилиш вазирлари ва юқори хавфсизлик расмийлар киритилди. Макроннинг айтишича, у халқаро экспертларнинг киритилишини қўллаб-қувватлади ва у француз техник ёрдами ва тажрибасини таклиф қилди. Бундан ташқари, Франция прокуратураси чоршанба куни 21 нафар француз фуқаросига етказилган жароҳатлар муносабати билан портлаш юзасидан тергов очди.
Макроннинг айтишича, у Европа Иттифоқи, АҚШ ва минтақадаги бошқа давлатлар билан 300000 кишига яқин деб баҳоланган кўчирилган кишилар учун жуда зарур гуманитар ёрдам тўплаш учун халқаро конференция чақиради.
Энди Макроннинг ташрифи ва Байрут аҳолиси билан мулоқотини баҳолайдиган кўплаб мутахассислар тушунишга ҳаракат қилмоқда - бу нима эди? Араб мамлакатининг янги хос "қутқарувчиси" собиқ мустамлака метрополиянинг раҳбари сифатида қараш учун келдими? Яна қаерда бошқа бир хорижий мамлакат раҳбари келиб, маҳаллий халқ билан отаси каби муомала қилади,  "сиёсатчилар" (суверен Ливан расмий органлари) билан эмас, балки "халқ" билан ҳамкорлик қилади? Яна қаерда бошқа бир хорижий мамлакат (бунинг устига, собиқ мустамлакачи) раҳбари  Ливан аҳолиси ва турли  "гапирувчи бошлар" орасида завқ уйғотиши мумкин – улар француз мустамлака мандати остида илгари қандай яхши ҳаёт кечирилганини муҳокама қиляпти? Ливанда миллий давлат ғоясининг бутунлай барбод бўлиши бўлмаса, бу яна нима бўлиши мумкин?
Албатта, Ливан, унинг катта насроний аҳоли билан, Франция учун ўзига хос тарихий муносабатларга эга (гарчи насроний президент Мишел Аун барибир "террорчи"деб аталса-да). Айрим мутахассисларнинг айтишича, Франциянинг Ливанга империяча қайтиши Туркиянинг Ливияга империяча қайтишига жавобдир. Уссама Мақдиси каби кўплаб мутахассислар ва тарихчилар эса Ливандаги ҳозирги инқирознинг илдизлари мустамлакачилик даврига бориб тақалишини, Франциянинг ҳозирги тизимни яратишда қўли борлигини эслатади.
Бироқ Яқин Шарқнинг аксарият қисми вайроналарда ёки йирик империялар ҳомийлигида бўлган ҳозирги шароитда Араб дунёсида миллий давлатчиликнинг ўлими ҳақида фикрдан қутулиш қийин. Араб миллатчилиги ғалабасидан кўп йиллар ўтиб, минтақада ўз сиёсий элиталари бошчилигидаги мустақил Араб давлатидан кўра кўпроқ обрўсизлантирилган ғояни топиш қийин.