Баъзи мамлакатларда одамлар ташқарига имкон қадар кам чиқишлари ва бегоналар билан минимал даражада алоқада бўлишлари, айниқса ўзини ўзи изоляция қилиш билан шуғулланишлари тавсия қилинган (айниқса кекса одамлар ва болалар билан алоқада бўладиганлар - бу иккала тоифалар вирусга жуда заифдир).
Ўзини изоляция қилиш нима? Демак, сиз қуйидагиларни бажаришингиз лозим:
- Уйда қолиш.
- Ишга, мактабга ва жамоат жойларига, шунингдек, оммавий тадбирларга бормаслик.
- Автобус, поезд, метро ёки такси каби жамоат транспортидан фойдаланмаслик;
- Уйга одам киритмаслик.
Дўстларингиздан, оила аъзоларингиздан ёки етказиб бериш хизматидан сиз учун топшириқларни бажаришни - масалан, озиқ-овқат, дори-дармон ёки бошқа керакли нарсаларни сотиб олишни сўранг.
Ўзини изоляция қилиш кўплаб одамлар учун, айниқса ҳаракатланишда бундай чекловларга дуч келганлар учун хавотир уйғотадиган ва салбий тажриба бўлиши мумкин. Бироқ, бу ёлғизлик вақтини тўғри ишлатиш учун сарфлаш мумкин. Бундан ташқари, бир ойдан мусулмонлар учун энг кутилган ва муқаддас ой - Рамазон келиши кутилмоқда.
Бу рўза тутишга тайёргарлик кўриш ва ўзингизни маънавий ва ахлоқий жиҳатдан тўлдириш учун ажойиб имкониятдир. Шунинг учун, биз сизга вақтни ваҳима қўзғатмасдан, иложи борича фойдали қилишга ёрдам берадиган баъзи маслаҳатларни танладик.
1. Ўзингизни маълум чекловларга фикран тайёрланг
Узоқ вақт давомида изолятсия қилиш қийин синов бўлиши мумкин, чунки биз бунга одатланмаганмиз. Бунга онгли равишда тайёргарлик кўришни бошланг ва ўзингиз учун узоқ вақт уйда бўлиш нима эканлигини айтинг.
2. Уйингизни тартибга келтиринг.
Уйда узоқ вақт қолиш, сизнинг уйингиз тозаланмаганлиги сабабли мураккаблашиши мумкин. Шунинг учун, яшаш жойингизда мунтазам равишда тозаликни сақлашга ҳаракат қилинг. Бу нафақат қўшимча қулайлик яратади, балки бактерия ва вирусларнинг пайдо бўлиш эҳтимолини камайтиради. Қолаверса, Аллоҳ Таоло танамизни ва атрофимиздаги дунёни тоза ва озода сақлашни буюрди.
3. Ўзингиз учун машғулотлар жадвалини тузинг.
Кунига 24 соат уйда бўлишга мажбур бўлгандан сўнг, сиз бўш вақтингиз кўп эканлигини англайсиз, аммо уни нима билан тўлдириш дарҳол хаёлингизга келмайди. Ибодат қилиш учун вақт ажратинг - нафақат намоз учун, балки Қуръон ўқиш, динй таълимот асосларини ўрганиш учун.
Фарзандларингизга эътибор беринг, улар билан бирга Қуръонни ўқишингиз, пайғамбарларнинг таржимаи ҳолларини ўрганишингиз мумкин. Тозалаш, овқат тайёрлаш каби уй ишлари ҳақида унутманг.
Рамазон бизни бир ойдан кейин кутаётганлигини инобатга олган ҳолда, рўза тутишга тайёргарлик кўришни бошлаш ортиқча эмас: керакли адабиётларни ўрганинг, Рамазон ойининг қадр-қиммати ва муқаддаслиги нима эканлигини билиб олинг, танангизни тозаланг ва рўза тутишга тайёрланг ва фикрларингизни тартибга солинг.
4. Болаларга нима бўлаётганини тушунтиринг.
Уларга нима бўлаётганини тушунтиринг, лекин болаларни кераксиз маълумотлар билан ҳаддан ортиқ кўп айтманг ва уларни қўрқитманг. Бу вақтни улар билан қизиқарли ва фойдали машғулотлар ўтказиш учун ўтказиш яхшидир. Масалан, сиз болага намоз ўқишни, у билан Қуръонни ўрганишни ёки шунчаки ҳаракатчан ўйин ўйнашни ўргатишингиз мумкин.
5. Қариндошларингиз ва дўстларингиздан узоқлашманг.
Иложи бўлса, оила аъзолари ва дўстлар билан алоқада бўлинг. Ўзини изоляция қилиш ёлғизлик туйғусини келтириб чиқариши мумкин, айниқса сиз ҳамкасбларингиз, дўстларингиз ва оилангиз билан мунтазам равишда учрашишга одатланган бўлсангиз. Одамлар билан телефон орқали ёки видео чат орқали гаплашиш учун вақт ажратинг (Яхшиямки, замонавий технологиялар буни уйдан чиқмасдан амалга оширишга имкон беради).
Агар сиз ўзингизни ёлғиз ҳис қилмасангиз ҳам, шуни унутмангки, сизнинг яқинларингиз орасида сизни чиндан ҳам соғинадиган ва мулоқот қилиш керак. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизни ҳар қандай вазиятда оилавий алоқаларни сақлашга чорлаган.
6. Ҳар куни Қуръони каримни ўқинг.
Қуръон ўқиш ҳар қандай кун ва ҳар қандай шароитда мусулмон учун марҳамат ва бурчдир. Аммо, энди бизда Қуръонга вақт ажратиш учун қўшимча имконият бор. Шундай қилиб, биз нафақат Яратган олдидаги бурчимизни бажарамиз, балки қалбимизни юмшатишга, нафсимизни тўғрилашга, ўзимизни поклашга, Аллоҳ Таолонинг розилигига яқинлашишга ва Ундан мукофот олишга ёрдам беради.
7. Саловат ўқинг.
Саловат ўқиш қалбимизга ҳам, келажак ҳаётимизга ҳам кўп фойда келтиради:
«Иймон келтирганлар ва Аллоҳнинг зикри ила қалблари ором топганлар. Аё, Аллоҳнинг зикри ила қалблар ором топмасми?» («Раъд», 28).
8. Олимларнинг маърузаларини тингланг, Ислом китобларини ўқинг, динингизни ўрганинг.
Сиз барча вақтингизни беҳуда кўнгил очиш ва фильмларга сарфламаслигингиз керак. Бу вақтни ўқиш ва такомиллашиш, динингизни ўрганиш учун фойдаланинг. Аммо саҳиҳ олимларни танланг.
9. Дуо қилишни давом этинг.
Аллоҳга тавба қилинг, дуо қилинг ва Ундан оилангиз ва умматингизни ҳимоя қилишни сўранг. Шу билан бирга, Яратувчидан ушбу пандемия пайтида ёрдам берадиган ва қўллаб-қувватлайдиганларга соғлик ва сабрли бўлишларини сўранг. Сизни ва бошқа одамларни Унга яқинлаштиришини Ундан сўраб дуо қилинг.
10. Ҳамма вақтингизни Интернетда ўтказманг.
Айнан шу даврда бизнинг вақтимизни беҳуда сарф қиладиган ижтимоий тармоқларга жалб қилиш жуда осон. Социологларнинг таъкидлашича, Интернетда, шу қаторда жуда кўп ёлғон ва ваҳима қўзғатадиган маълумот тарқатадиган ижтимоий тармоқлардан фойдаланиш инсоннинг ҳиссий ва руҳий саломатлигига, айниқса касалликнинг авж олаётган шароитида салбий таъсир кўрсатмоқда.
Шу муносабат билан, бутун Интернетда бўлиш вақтингизни минималлаштиринг. Бу вақтни оилага ва топинишга бағишлаган маъқул.
11. Ваҳима қилманг.
Барча эҳтиёт чораларини кўринг, лекин ваҳима қилманг. Бўлиши керак бўлган ҳамма нарса Аллоҳ Таолонинг иродасига кўра содир бўлади, ва олдиндан белгиланмаган нарса бўлмайди. Шошилинч ҳаракатлар қилманг, шу жумладан дўкон жавонларидан ҳамма нарсани сотиб олишга югурманг. Дарҳақиқат, ваҳима қўзғаш орқали сиз ўзингиз учун керак бўлмаган нарсаларни сотиб олиб, кекса ёшдаги ва аҳолининг энг заиф қатламини кун кўриш учун зарур нарсалардан маҳрум қилишингиз мумкин.
Исрофгарчилик қилманг, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизни мўътадилликка, шу жумладан овқатланишда ҳам даъват этган бу фазилатини эсланг. Сизнинг омборингиз ва соувтгичларингизда етарлича маҳсулотлар мавжудлигига аминмиз.
