Хитой ҳукумати ислом диний адабиётларини қўлга киритаётган ва ўрганаётганларнинг, шунингдек, исломий илмлардан дарс бераётган ва маънавий билимларни эгаллаб бўлганларнинг таъқиб қилинишини кучайтирмоқда.

Буюк Британия олий таълим муассасалари талабалари ХХР да миллий озчиликлар ҳуқуқларининг камситилётгани ҳақида баёнот бердилар. У здания посольства КНР в ХХРнинг Лондондаги элчихонаси биноси олдида Хитойнинг Шинжон-Уйғур автоном районида яшовчи туркий халқ – уйғурлар ҳуқуқларини қўллаб-қувватлаш бўйича акция уютирилди.

Лондонда мустақил трибунал Хитой ҳукумати томонидан уйғур мусулмонлари ҳуқуқларининг бузилиши ҳолатларини тергов қилади ва уйғурлар билан рўй бераётган воқеалар халқаро ҳуқуқ меъёрларига кўра геноцид ҳисобланиши ёки ҳисобланмаслиги ҳақида қарор чиқаради,деб хабар беради IslamNews.

Яқинда машҳур ваъзхон Али ал-Жифрийнинг бир қатор баёнотларига уйғурлар ва уларга хайрихоҳ мусулмонларнинг ғазабли муносабати ислом медиа оламида кенг тарқалмоқда. Жифрий Хитой ҳукумати уйғурларга қарши қатағонларда "жуда узоққа кетаётганини" тан олганига қарамай, бу ишда айбнинг бир қисмини уйғурларга юклашга уринди.

Хитой лагерларига жойлаштирилган бўлишдан ҳам ёмонроқ нарса бўлиши мумкинми? Ўлимга олиб келадиган вирусли эпидемия хавф авжига олган лагерда бўлиш. Ухандаги коронавирус Хитойга тарқалиши билан бир миллиондан ортиқ мусулмонлар "сиёсий қайта ўқитиш" лагерларида бўлган Шарқий Туркистон вилоятида ҳам касалликка чалинганлар аниқланди.

Афтидан, уйғур миллий озчилиги тақдири билан боғлиқ вазиятда ғишт қолипдан кўчган кўринади. «Твиттер»да Индонезия Ҳуқуқий, сиёсий ва хавфсизлик масалалари бўйича вазири Махмуд М.Д. ёзганидек: «Мен Хитой элчисини сиёсий, ҳуқуқий масалалар ва хавфсизлик масалалари бўйича координатор офисига таклиф қилиб, уйғур мусулмонлари билан боғлиқ вазият Индонеизия мусулмонларини ҳаяжонга келтирганини айтдим».

Хитойдан ҳокимиятнинг туркийзабон аҳолига нисбатан камситувчи чоралари тўғрисида кўпроқ маълумотлар пайдо бўлмоқда - Коммунистик партия амалдорлари уйғурларнинг ўзига хослигини ва мусулмон турмуш тарзини йўқ қилиш учун тиним билмаяпти.

Хитой давлат телекомпанияси келиб чиқиши турк бўлган машҳур футболчи Месут Ўзилнинг мусулмон уйғур аҳолига нисбатан Пекиннинг сиёсатини қоралаб чиққанидан сўнг «Арсенал» ва «Манчестер-Сити» клублари ўртасида бўлиб ўтадиган Англия премьер-лигаси матчини телекўрсатувлар дастуридан олиб ташлади.

Amnesty International халқаро ҳуқуқни ҳимоя қилиш ташкилоти Қозоғистон ҳукуматини октябрь ойида икки давлат чегарасидан ноқонуний ўтган ва Қозоғистонда бошпана сўраган икки нафар этник қозоқ, Кастер Мусаханули ва Мурагер Алимулини Хитойга топширмасликка чақирди. Бу ҳақида баёнот Amnesty сайтида жойлаштирилди.

Хитой мусулмонлар ассоциацияси АҚШ Конгресси вакиллар Палатаси томонидан асосан мусулмонлар яшайдиган Шинжон-Уйғур автоном районида (Шарқий Туркистон) инсон ҳуқуқлари билан боғлиқ вазият ҳақида қонун лойиҳаси қабул қилинишини қоралаб чиқди. Диний идора АҚШ ҳаракатларини Хитойнинг ички ишларига аралашув деб баҳолади ва шу тариқа Хитой ҳукуматининг Шарқий Туркистон бўйича позициясига тўлик қўшилди.