ОАВ маълумотларига кўра, 2023 йилда АҚШ бюджети умумий ҳажми 5,8 триллион долларни ташкил қилди. Бу дунёда ўзини империя деб танитиб келган давлат бюджети. Лекин, тарихчи ва социология асосчиси Ибн Халдун (ҳ. 808/м. 1406 й. в.ф.), ўзининг "Муқаддима" асарида, Андалусиядаги (ҳозирги Испания) Умавийлар давлатининг хазинаси ҳижрий 350/милодий 964 йилларда бу маблағнинг ярмидан кўпини ташкил этганини ва бугунги кун пули билан 3 триллион долларга яқин бўлганини қайд этган.

«Ушбу ҳукмдор ҳарбий юришларда чарчоқ билмас, етакчилик қобилияти яхши ривожланган, табиатан тап тортмас, дадил шахс эди. Юрт аҳолиси қурғоқчиликдан азият чеккан йили унинг ҳузурига қози Мунзир Балютдан чопар келиб, қозининг шахсий илтимосини, яъни халойиқ олдига чиқиб, Аллоҳдан ёмғир сўраб дуо қилиш илтимосини келтирди. Ушбу илтимосга жавобан ҳукмдор дастлаб эгнига дағал кийим кийди, сўнг тавба қилиб, Парвардигорга кўзда ёшла сажда қилганча: «Пешана гажагим Ўз ихтиёрингда (яъни мен тўла-тўкис Сенинг измингдаман), менинг ай-бим учун қавмимни жазолама. Мен неки иш қилсам Сендан яширин кечмайди!» - дея хитоб қилди. Бунн эшитган қозининг юзи яшнаб: «Ер юзидаги энг қудратли ҳукмдор бўйин эгар экан, самодаги Қудратлн Ҳукмдор ҳам раҳм-шафқат айлажак», - дея тахмин қилди. Шундан сўнг мусулмонлар ёмғир сўраб намоз ўқишди. Карами кенг Аллоҳ уларга мурувват қилди».(Сияру аъламун-нубала, 15 - 336.)
Имом Заҳобий

Испания ҳукумати Ҳожиб Мансур ибн Абу Омир роҳимаҳуллоҳнинг вафот этганига 1000 йил тўлганида, 2002 йилда марка чоп қилди. Мансур ибн Абу Омир ким? Бу қўмондон бирор-бир жангда мағлуб бўлмаган. Бу қўмондон вафот этганида бутун Европа хурсанд бўлган. Бу зот ҳақида эшитганмисиз?

“Оятларимизни ёлғонга чиқарган қавмларнинг мисоли қандай ҳам ёмон бўлди! Улар ўзларига зулм қиларлар. Аллоҳ кимни ҳидоятга солса, ўша ҳидоят топувчидир. Кимни адаштирса, ўшалар ўзлари зиён кўрувчилардир. Батаҳқиқ, жаҳаннам учун кўплаб жин ва инсларни яратдик. Уларнинг диллари бору тушуна олмаслар. Кўзлари бору кўра олмаслар. Қулоқлари бору эшита олмаслар. Ана ўшалар чорва ҳайвонлари кабидирлар. Балки улардан ҳам баттарроқдирлар. Ана ўшалар ғофилдирлар”. (Аъроф сураси, 177-179)

Бугун шундай даврда яшаяпмизки, кўпчилик ўз тарихини билмайди, билса ҳам унинг оз қисмидан хабардор холос. Ўз жонлари ва молларини ушбу пок ва гўзал дин даъвати йўлида фидо қилган одамларнинг жасоратлари, шонли тарихлари вақт чанги қоплаган китобларда қолиб кетмоқда. Бироқ биз, яъни келажакка умид билан боқаётган авлод ўз тарихимизни яхши билишларимиз керак. Тарихида не-не буюк давлатлар, қанчадан-қанча жасур подшоҳлар ва лашкарбошилар ўтгани ҳақида қарийб ҳеч нарса билмаймиз. Андалус ҳам ана шундай давлатлардан бири бўлиб, мусулмонлар ушбу мамлакатда саккиз юз йилдан зиёд давр мобайнида ҳукмдорлик қилган.