Россия АҚШ 2009 йилда Москва қамоқхонасида келиб чиқиши америкалик бўлган молиячи Уильям Браудернинг солиқ бўйича адвокати Сергей Магнитскийнинг вафотидан кейин баъзи Россия амалдорларига нисбатан жорий қилгани каби, АҚШнинг расмий шахсларини инсон ҳуқуқларини бузганликлари учун қора рўйхатга олиш орқали Флойд хотирасини ҳурматлашни таклиф қилган Кремль томонидан қўллаб-қувватланадиган Чеченистон етакчиси, Россия ташқи ишлар вазирлиги, таниқли телешоу бошловчиси Владимир Соловьёвнинг фикрларини келтириб ўтади.
"Россияга бу ҳақиқатда ёқяпти", - деб ҳисоблайди Санкт-Петербургдаги Европа университетида Россия ва АҚШ ўртасидаги муносабатлар бўйича мутахассис Иван Курилла.
"Америка кўчаларидаги тартибсизликлар ва баъзида ҳуқуқ-тартибот идораларининг ҳаддан ташқари тажовузкор муносабати, Кремлнинг иккита муҳим мақсадига хизмат қилди, - дейди Курилла, - бир томондан, улар танқидни ўзларининг Россия хавфсизлик хизматларидан узоқлаштиради. Бошқа томондан, ёнаётган бинолар ва оддий ўғирликлар ҳақидаги видеолар Кремлнинг энг севимли хабарларидан бирини намойиш этишга ёрдам берди: норозилик намойишлари, гарчи улар дастлаб тинч бўлса ҳам, зўравон тартибсизликлар хавфини туғдиради ва шунинг учун ўтган ёзда Москвада Россия полицияси Президент Владимир Путин мухолифларининг тинч кўча митингларини тарқатиш учун куч ишлатган пайтдаги каби", - дейилади мақолада.
"Кремл нуқтаи назари шундан иборатки, тинч намойишлар ҳар доим тартибсизликларга айланади. Улар барча тинч намойишчиларни жиноятчилар сифатида кўрсатишни хоҳлашади. Мана шунинг учун улар АҚШ да олинган кадрлардан фойдаланмоқда", деди Курилла АҚШнинг тартибсизликлари Россия давлат телевидениеси томонидан назорат қилинаётганини назарда тутиб.
"Россия хавфсизлик хизматлари бўйича эксперт Марк Галеоттининг сўзларига кўра, у Россия ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимлари томонидан фойдаланиладиган Телеграм каналларини кузатган ва улар "Америка полициясининг хатти-ҳаракатларидан даҳшатга тўла" эканликларини аниқлаган. Россия полициячилари, қўшимча қилади у, шафқатсизликка мойил эмас, аммо "фойдали ёки зарур бўлмаган нарсадан ташқарида бўлган шафқатсизликдан ҳайратга тушган".
"Флойднинг ўлдирилиши ва тинч америкалик намойишчилар ва журналистларга, айниқса европед бўлмаган ирқларга қарши полиция тажовузининг саҳналари, шунингдек, Совет Иттифоқининг дастлабки кунларига бориб тақаладиган АҚШнинг Россияни танқид қилишига янги ҳаёт ва қонунийликни берди. Америка ирқчилигини танқид қилиш Совет тарғиботининг муҳим қисми эди. "Сизда қора танлиларни осишяпти" ибораси Совет даврида кенг тарқалган бўлиб, Ғарбнинг Совуқ Уруш давридаги ахлоқий устунлик ҳақидаги даъволарига расмий эътироз сифатида ишлатилган. Ва баъзи қора танли зиёлилар Совет ирқий муносабатларини улар Америка ҳақида биладиган нарсаларини СССР фойдасига солиштиришган " - деб таъкидлайди нашр муаллифи Эндрю Хиггинс, 30-йилларнинг бошларида Сталиннинг шафқатсиз ҳукмронлиги даврида, миллионлаб одамларнинг умрига зомин бўлган сунъий равишда очарчилик пайтида Совет Иттифоқига ташриф буюрган ёзувчи ва жамоат арбоби Лангстон Хюзга ҳавола қилиб. (...) "Америка Қўшма Штатларидаги қора танлиларга нисбатан кўпинча очиқ ирқчилик муносабатига Совет ҳокимияти меҳмони сифатида унга қандай муносабатда бўлганини қарши қўйиб, у Москвада нашр этилган "Негр Совет Марказий Осиёсига қарайди" номли китобчасида ирқчиликнинг йўқлиги деб қабул қилган нарсани мақтайди ”, - дейилади мақолада.
(...)
"Гарчи амалдорлар Американинг жон талвасасидан хурсанд бўлишдан ўзини олиб қочган бўлса-да, улар Америкадан биринчи навбатда ўзига қарашни талаб қилиш имкониятини қўлдан бой бермадилар. (...) Флойднинг ўлимидан расмий норозилик ва қандай кескин у Америкадаги ирқчилик муаммоларини очиб бериши ҳукуматнинг норозилик намойишларини рағбатлантириш ёки зўравонликни оқлашдан сақланишини қаттиқ истаги билан юмшатди (...). "
"Эҳтимол, ҳеч бўлмаганда Россия амалдорлари орасида тартибсизлик ва ғазабнинг энг катта манбаи, Президент Обаманинг миллий хавфсизлик бўйича собиқ маслаҳатчиси Сюзан Райснинг фикрича, Россия бетартиблик учун жавобгар бўлиши мумкин эканлигидир. (...)" Ушбу баёнот, шу жумладан, Американинг - 2016 йилда президент Трамп сайланганидан кейин - барча ички муаммоларни чет элликларнинг ҳийла-найрангларида айбловчи совет услубидаги дунёқарашни танлаши деб биладиган Ғарбга мойил либераллар томонидан жуда қаттиқ масхара қилиш ва ғазаб билан қабул қилинди, - таъкидланган мақолада. - Бу, деди Курилла, 1991 йил декабрь ойида Совет Иттифоқи парчаланганидан кейин Ғарбнинг кўплаб жиҳатларидаги умидсизликни кучайтиради."
"Темир парданинг ортидан қаралган Американинг ҳеч қандай камчиликлари йўқ эди, аммо Совуқ урушдан кейин биз унинг кўплаб муаммолари борлигини кўрдик, - деди у. - Ҳақиқат Американинг биз ўйлагандек яхши эмаслигини кўрсатди. Бу жуда аламли бўлди".
Манба: The New York Times
