Эроннинг қўриқчилар кенгаши собиқ президент Хасан Руҳонийни асосий вазифаси олий раҳбарни сайлаш бўлган экспертлар ассамблеясига сайловларда иштирок этишни тақиқлаб, уни дисквалификация қилди.
1 мартга белгиланган сайловлар аллақачон Эрон Ислом Республикасида Оятуллоҳ Али Хоманаий ўрнини ким эгаллаши ва ундан кейин энг қудратли сиёсий ва диний «авторитет» ким бўлиши учун яширин кураш майдонига айланган. Ҳозирги Раҳбарнинг фарзандлари Мустафо ва Можтаба "Ота, юз йил яшан", деб такрорлайди, лекин шу билан бирга, уларга овоз бермаслиги аниқ бўлганларни сайловчилар қаторига киритмасликка ҳаракат қилиб, бор кучлари билан фитна уюштиришади.
Улар режимга содиқлиги Эрон ҳокимиятининг консерватив қисми орасида заррача ҳам шубҳа туғдирадиганларни чиқариб ташлади. Негаки, одатда режим ҳукмрон доираларида номи эсланганда тупуриладиган собиқ президент Хасан Руҳоний билан бирга собиқ разведка вазири Махмуд Алавий ҳам дисквалификация қилинди.
Консерватив диний арбоб, собиқ адлия вазири Мустафо Пурмуҳаммадий, унинг ягона айби кўплаб консерваторлар қатори бир неча бор ҳижобга қарши қатағонларни маъқулламаган ҳолда гапиргани ва ҳукумат душманларни нотўғри жойларда қидираётгани ҳақида айтганидир.
Бўлажак сайловларда номзодларнинг ушбу қатор дисквалификацияси билан парадоксал вазият юзага келди. Маълум бўлишича, инсон энг юқори давлат лавозимларини эгаллаши, лекин у олий раҳбар сайлови каби нозик, айтишга журъат этаман, интим масалада қатнашишга мутлақо яроқсиз бўлиши мумкин.
Гарчи бу парадокс Эрон сиёсий элитасида ҳеч кимни безовта қилмаса-да, 2024 йил 1 март куни бўлиб ўтадиган сайловда тузиладиган экспертлар ассамблеяси таркиби чинакам тақдирни белгилаб берувчи бўлади. Негаки, у асосий масалани – ҳокимият масаласини, Ислом республикаси рулида айнан ким туриши ва тешикларга тўла, илма-тешик, мачтасидан пуштагигача барча механизмлари тез-тез ишдан чиқаётган бу "кема" келажагини белгилаб бериши масаласини ҳал қилиши керак.
Бу ерда нафақат кечаги иттифоқчиларни денгизга улоқтирасиз - Руҳоний Хоманаийнинг мумкин бўлган ворисларидан бири ҳисобланган - ўзингизни кутилмаган бахтсиз ҳодисалардан қутқариш учун одатда атрофингиздаги сиёсий манзарани мунтазам равишда ёқиб юборасиз. Умуман олганда, ҳозир Эронда содир бўлаётган воқеалар шунақа.
Шуни ҳам ёдда тутиш керакки, ҳозирги олий раҳбар Эрон бошқарувининг авгий отхоналарини тозалашда узоқ вақт давомида унинг учун ифлос иш қилганларга нисбатан миннатдорчилик ҳисси йўқ. Мажлиснинг собиқ спикери Али Ларижоний билан ҳам шундай бўлган, унинг яқин дўсти, собиқ президент Акбар Ҳошими Рафсанжоний билан ҳам, Махмуд Аҳмадинажод билан ҳам шундай бўлган. Нега энди Хасан Руҳоний бундан мустасно бўлиши керак?
Руҳонийнинг дисквалификация қилинишини шарҳлар экан, эронлик сиёсий кузатувчилардан бири шундай деб ёзди: "Саҳна тайёр бўлгандан кейин Иброҳим Раисийни Эроннинг кейинги олий раҳбари сифатида тан олиш керак". Менимча, бу жуда шошилинч хулоса. Ахир муаммо Эрондаги бирон бир амалдорнинг сиёсий мартабасининг чекли бўлишида эмас. Ҳақиқат шундаки, у тўсатдан ва ҳеч қандай сабабсиз тугайди.
Буюк Оятуллоҳ Ҳумайний уларни ҳаммадан кўра яхшироқ билган ва меҳр билан "бонкадаги чаёнлар" деб атаган Эрон сиёсий элитаси бош соврин – Эрондаги энг юқори лавозим учун ҳал қилувчи курашга ҳозирлик кўрмоқда, мувозанатни тўғри сақлаганда эса деярли чексиз маъмурий ва сиёсий имкониятлар бунга бонус бўлади, албатта.
Бу соврин шунчалик юқорики, у учун кураш атрофидаги фитналарнинг қизғинлиги мисли кўрилмаган бўлади. Ҳамма нарсага рухсат берилганда ва ҳеч нарсани истисно қилиб бўлмайдиган бўлса, охир-оқибатда Эроннинг кейинги олий раҳбари ким бўлишини асосий нарсани аниқлайдиган жуда динамик бурилишлар бўлмайди.