Йўқ, биз Эрон режими парламенти аъзолари 14 минг намойишчини қатл қилишга чақирганлиги ҳақидаги ёлғон хабарни ОАВ тасвирлаганидек такрорламаймиз. Мусулмонлар душманга нисбатан ҳам очиқдан-очиқ ёлғон тарқатмасликлари керак, шунинг учун тан олиш керакки, режим депутатларининг баёнотида бундай нарса йўқ эди, лекин «халқ душманларига қарши юмшоқлик қилмаслик» руҳида умумий чақириқ бор эди.
Шунга қарамай, бу воқеалар айнан юқоридаги сценарий бўйича ривожланаётгани кўрсаткичидир. Бунинг кўрсаткичи, айниқса, сунний мусулмонлар учун уларнинг Эрондаги ахлоқий ва норасмий сиёсий етакчиларидан бири Мавлана Абдулҳамиднинг Жума хутбаси чоғида Заҳидон масжидида нутқидир.
Шайх Эрон режимини халқ намойишларини очиқдан-очиқ бостиришдан воз кечиб, намойишчилар билан мулоқотга ўтишга чақирди. У, шунингдек, Эроннинг ҳозирги тизими ва конституциясини эскирган деб атади ва келажакдаги Эрон қандай бўлиши кераклиги ҳақидаги халқ иродасини аниқлаш учун референдум ўтказишга чақирди.
Дарҳақиқат, Эрдўған ва Довутўғли Асадга бир пайтлар, ҳамма нарса энди бошланаётган пайтда таклиф қилганидек, яъни намойишчилар билан мулоқот ва мамлакатдаги ўзгаришлар, бу ерда ҳам шайх таклиф қилаётган нарса - фуқаролар урушидан қочиш ва Эронни янгиланган тамойилларда қутқариш йўлидир. Бу, шубҳасиз, репрессив тузилмаларни йўқ қилиш, сиёсий маҳбусларни озод қилиш, сиёсий эркинлик ва рақобат, шиа форслари бор-йўғи 60% бўлган мамлакатда минтақалар ва халқларнинг кенг автономиясини ўз ичига олиши керак.
Бироқ, бу имкониятни қўлдан бой берган Асад режимида бўлгани каби, нео-хумейнистик режимнинг ҳам ҳаракатлари ўхшаш бўлиши ва шунинг учун Эронни фуқаролар уруши ва парчаланишига олиб келиши шубҳасиз. Буни режим оммавий ахборот воситаларининг ушбу таклифларга бўлган истерик муносабати ҳам тасдиқлайди.
Аммо кенгроқ контекстда шуни ёдда тутиш керакки, ҳозир Эрондаги воқеалар улкан минтақага келаётган янги тўлқиннинг биринчи чайқалишига айланиши мумкин. Ўтган сафар бу араб баҳори эди, лекин бу сафар у халқаро бўлиши мумкин ва нафақат араб мамлакатларига, балки кўпроқ бошқаларга ҳам таъсир қилиши мумкин.
Ўтган дам олиш кунлари Польшанинг Яблонна шаҳрида бўлиб ўтган россиялик мухолифат депутатларининг конгрессида нафақат Россиянинг бўлажак ўтиш даври ҳукумати, балки собиқ совет маконида кремлпараст режимларга қарши кураш бўйича халқаро коалиция ташкил этилгани эълон қилиниши ҳам бу борада яққол далолат беради.
Россия мухолифати етакчиси Илья Пономарев билан бирга ушбу декларацияни Ичкерия (Аҳмад Закаев версиясида), шунингдек, Тожикистондаги етакчи мусулмон мухолифат кучи – Ислом Уйғониш партияси вакиллари имзолаган. Бундан ташқари, қозоқ ва туркман мухолифати вакиллари ҳам иттифоққа қўшилишларини маълум қилишган.
Бу воқеани эътибордан четда қолдириб бўлмайди, чунки декларацияни имзолаган Тожикистон Ислом Уйғониш партияси (ТИУП) раҳбари Муҳиддин Кабирий кўп йиллар давомида Кремль билан тил топишишга уриниб, уни тожик режими ва мухолифати ўртасидаги муносабатларда мумкин бўлган ҳакам деб ҳисоблаган. Бироқ, маълум бир лаҳзадан бошлаб Кремль фақат репрессив Раҳмон режимининг кафолати эканлиги маълум бўлди ва кейин ТИУП Путин режимини ағдариш вазифасини қўйганлар билан иттифоққа мурожаат қилди.
Шундай қилиб, Эрондан келаётган инқилобий тўлқин шу билан тўхтаб қолмаслиги ва минтақанинг сиёсий манзарасини жиддий ўзгартириши мумкин. Бу тўлқин кимнидир чўктирса, аксинча, кимнидир юқорига кўтаради.