Қозоғистон мусулмонлари диний идораси раиси, Бош муфтий Науризбай ҳожи Таганули ва Туркия Дин ишлари бошқармаси раиси Али Эрбаш иштирокида пойтахтда «Ҳанафий мазҳаби фиқҳ уламолари» китобининг тақдимоти бўлиб ўтди.

Ҳазрати Иброхим Нахаий раҳимаҳуллоҳ ҳам «Фақиҳул Ироқ» номи билан шуҳрат козонади. Ҳижрий 50, милодий 670 йилда таваллуд топиб. ҳижрий 95 ёки 96 санада вафот этади. Ёшлик чоғида Оиша розияллоху анҳонинг хизматида бўлади. Алқама, Асвад, Масруқ ва бир гуруҳ катта тобеъинлардан ривоят қилади. У кишининг шогирдлари орасида Ҳаммод ибн Абу Сулаймон раҳимаҳуллоҳ етук фақиҳ ва забардаст олим бўлиб етишади.

Абу Ҳанифа (раҳимаҳуллоҳ) ва ҳанафий мазҳабига таъна қиладиганлар бу мазҳабни асосан учта нарсада айблайди(    Зафар Ахмад Усмоний Таҳонавий. Фавоид фий улумил фиқҳ // Эълоус сунан. XIX жуз. - Байрут:Дорул фикр, 2001,- Б. 9101-9106.). Уларнинг барчаси ҳанафий мазҳаби вакилларини “Аҳли раъй”, мазкур мазҳабни эса “Раъй мактаби” деб аташдан келиб чиққан:

Лиъон деб хотинини зинода айблаб, гувоҳ келтира олмаган эрнинг ва зинони инкор этган хотиннинг қози олдида бир-бирларини лаънатлашларига айтилади.

Сунъий интеллект (CИ) ривожланишининг замирида биз одамлар каби кўра оладиган, эшитадиган ва ўзини одам каби тута оладиган қурилмалар ва технологияларни яратишимиз мумкин деган ғоя ётади. Шу билан бирга, ислом таълимотининг марказида руҳ тушунчаси ётади. Аммо ақл-идрокка асосланган фанларда руҳ инсонни инсон қиладиган нарсанинг белгиси сифатида тан олинмайди. Хўш, сунъий интеллект исломий ақидаларга зидми? Бу саволга доктор Ёқуб Чаудхари жавоб беради.

Тахриж ва таржиҳ иккита фикҳий атама сифатида суннийлик мазҳабларида эркин ижтиҳод даври (мужтаҳидлар даври)дан кейин, айниқса, охирги давр фақиҳлари томонидан турли фиқҳий манбаларда кенг кўламда қўлланилиб келинган.

Ҳанафий уламоларимиз ва шофеийлар маълум муддатдан кейин талоқ қилиш ниятида ва бу ниятни яширган ҳолда бир эрнинг аёлга уйланишини жоиз деб биладилар.

Бу буюк имомнинг асл исмларини кўпчилик билмайди ҳам. Аммо ҳамма Имоми Аъзам, яъни «улуғ имом», «катта имом», деб номлайди. Ҳақийқатан ҳам, у киши бунга сазовор зотдирлар. Зар қадрини заргар билади, деганларидек, у кишининг қадрларини ҳам уламолар, имомлар биладилар.