Шарқий Туркистондаги «қайта тарбиялаш» лагерлари ёрдамида мусулмонлар маданияти ва динини тугатиш мақсадида Пекин «инсонийликка қарши жиноятлар» содир этмоқда, деб баёнот берди Human Rights Watch.

Мусулмон шифокор Сайрагул Саутбай Хитойда концлагердан 2 йилдан ортиқ вақт олдин озод этилган, лекин у ҳибсда бўлган пайтлари бошидан ўтказган даҳшатлар ҳақида хотиралардан ҳали ҳам қутула олмаяпти. Al Jazeera га берган интервьюда доктор Саутбай унга ва бошқа мусулмонларга зўрлаб чўчқа гўшти едирганлари ҳақида сўзлб берди.

Хитой ташқи ишлар вазирлиги Шинжонда Уйғур халқининг маданий меросини йўқ қилиш сиёсатини амалга ошириш айбловларини рад этди, деб хабар бермоқда Reuters. Аввалроқ Австралия стратегик сиёсат институти (ASPI) Хитой режимини мусулмон озчилигининг маданий меросини йўқ қилиш режаларида айблаган эди.

Хитой ҳукумати Шинжонда сиёсий қайта таълим лагерлари деб аталмиш кўлами "қайта ўқитилган" уйғурлар жамиятга қайтиши билан камайиб бораётганини даъво қилмоқда, аммо мустақил ташкилотлар томонидан ўтказилган текширувлар қарама-қарши тенденцияни кўрсатмоқда - мусулмон минтақадаги лагерлар тармоғи кенгайишда давом этмоқда.

Ушбу минтақа охирги беш ой ичида биринчи тасдиқланган коронавирус ҳолати ҳақида маълум қилганидан сўнг, жума куни Шинжон-Уйғур автоном райони потахти Урумчига ва у ердан юзлаб авиарейслар бекор қилинди.

АҚШ президенти Доналд Трумп Хитойда уйғурлар таъқиб қилгани учун санкциялар тўғрисидаги қонун лойиҳасини имзолашни режалаштирмоқда. АҚШ ҳукумати уйғурлар ҳуқуқларини бузиш, уларни оммавий равишда ҳибсга олиш ва камситиш билан шуғулланувчи Хитойга қарши санкциялар киритди.

Малайзия ҳукумати Хитойнинг шимолий-шарқий қисмида жойлашган Шинжон минтақасида инсон ҳуқуқлари бузилиш ҳолатларини ўрганиш учун халқаро институт ташкил қилди.

Amnesty International халқаро ҳуқуқни ҳимоя қилиш ташкилоти Қозоғистон ҳукуматини октябрь ойида икки давлат чегарасидан ноқонуний ўтган ва Қозоғистонда бошпана сўраган икки нафар этник қозоқ, Кастер Мусаханули ва Мурагер Алимулини Хитойга топширмасликка чақирди. Бу ҳақида баёнот Amnesty сайтида жойлаштирилди.

Хитой мусулмонлар ассоциацияси АҚШ Конгресси вакиллар Палатаси томонидан асосан мусулмонлар яшайдиган Шинжон-Уйғур автоном районида (Шарқий Туркистон) инсон ҳуқуқлари билан боғлиқ вазият ҳақида қонун лойиҳаси қабул қилинишини қоралаб чиқди. Диний идора АҚШ ҳаракатларини Хитойнинг ички ишларига аралашув деб баҳолади ва шу тариқа Хитой ҳукуматининг Шарқий Туркистон бўйича позициясига тўлик қўшилди.

АҚШ Давлат департаменти амалдори Шинжонда ташқи кўриниши билан исломн эслатиши мумкин бўлган ҳар қандай анрсани йўқ қилиш орқали уйғур халқининг мусулмон ўзлигини йўқ қилишга уринишда Хитойни айблади. Расмий вакил Voice of America билан суҳбатда номини ошкор қилмаслик шартларида маълум қилдики, Хитой коммунистик партияси Шинжон ландшафти ва меъморчилик объектларидан исломий разларни ўқ қилиш бўйича кампания олиб бормоқда, хабар қилади IslamNews.