088. Ғошия сураси
- Чоршанба, Апр 28 2021
- 226 марта кўрилди
(1) (هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ) قصتها وخبرها. وقيل: هي القيامة. وقيل: النار تَغْشَى وُجُوهَ الكَفَرة.
1. “Сенга Ғошия (Қоплаб олувчи)нинг хабари” ва қиссаси “етиб келдими?” Айтилдики: бу Қиёмат. Яна: кофирларнинг юзларини қопловчи Ўт (олов) дейилди.
(2،3) (وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ) ذَلِيلَةٌ (عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ) تَعْمَلُ وتَنْصَبُ في النار.
2,3. “Ўша куни хор юзлар бўлади, улар” дўзахда “ишлайди ва чарчайди”.
(4) (تَصْلَى) تَرِدُ هذه الوُجوهُ (نَارًا حَامِيَةً) قد حَمِيتْ وَاشْتَدَّ حَرُّها.
4. Бу юзлар ҳарорати кучайиб “қизиб турган оловга” киради.
(5) (تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آَنِيَةٍ) يسقى أصحاب هذه الوجوه من شَراب عين قد أَنَى حرّها، فبلغ غايته.
5. Бу юзларнинг эгалари иссиғи маромига етиб “қизиб турган булоқ” ичимлиги“дан ичирилади”.
(6) (لَيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيعٍ) الضريع عند العرب: نبت يُقال له الشِّبْرِق, يسمونه إذا يبس الضّرِيع، وهو سمّ. وقيل: شجر من نار.
6. “Уларга зориъдан бошқа таом йўқ”. Арабларда зориъ – шибриқ деб номланадиган ўсимликдир. У қуриса, зориъ дейишади, у заҳардир. Яна: оловдан бўлган дарахт, ҳам дейилди.
(7) (لَا يُسْمِنُ) آكِلَهُ مِن أَهْلِ النارِ (وَلَا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ) لا يُشْبِعُهُمْ.
7. “У (зориъ)” дўзах аҳлидан бўлган уни еювчини “семиртирмайди ҳам очликдан тўйдирмайди ҳам”.
(8) (وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاعِمَةٌ) ينعم الله أهلها في جناته.
8. “Ўша куни бахтли юзлар ҳам бор”. Аллоҳ Ўз жаннатларида уларнинг аҳлини неъматлантиради.
(9) (لِسَعْيِهَا) لعملها. والمعنى: لثواب سعيها (رَاضِيَةٌ)
9. “Амалларидан”, яъни амалларига берилган савобдан “розидир”.
(10،11،12) (فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ * لَا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً) كلمة لغو (فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ).
10. “Улар олий бўстондадир. У ерда бекорчи” гапни “эшитишмайди. У ерда оқиб турувчи булоқ(лар) бор”.
(13) (فِيهَا سُرُرٌ) السرر: جَمْعُ سَرِيرٍ (مَرْفُوعَةٌ) لِيَرَى الْمُؤْمِنُ إذا جَلَسَ عَلَيْهَا مَا خَوَّلَهُ الله مِن النَّعِيمِ والْمُلْكِ فيها
13. “У ерда кўтарилган сўрилар бўлади” мўмин уларга ўтирганида Аллоҳ у ерда берган неъмат ва мулкни кўриши учун.
(14) (وَأَكْوَابٌ مَوْضُوعَةٌ) على حَافَة العَيْنِ ، كُلَّمَا أَرَادُوا الشُّرْبَ وَجَدُوهَا مَلَأَىَ مِن الشَّرَابِ.
14. Булоқ ёнида “қўйилган кўзалар бўлади”. Қачон ичмоқчи бўлишса, ўша кўзалар ичимликка тўла эканини топишади.
(15) (وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ) بَعْضُهَا بِجَنْبِ بَعْضٍ.
15. Ёнма-ён “қўйилган ёстиқлар бўлади”.
(16) (وَزَرَابِيُّ) كثيرة (مَبْثُوثَةٌ) مَفْرُوشَة
16. Кўпгина “гиламлар ёйилган” тўшалган “бўлади”.
(17) (أَفَلَا يَنْظُرُونَ) هؤلاء المشركون قُدرةَ اللهعز و جل (إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ) فَسَخَّرَهَا الله لهم وذَلّلها، وجَعَلَهَا تَحْمِلُ حَمْلَهَا بَارِكَةً، ثُمَّ تَنْهَض بِهِ
17. Анави мушриклар Аллоҳ Азза ва Жалланинг қудратига “қарамайдими, туя қандай яратилганини”. Аллоҳ улар учун туяни бўйсундирди, хокисор қилди, тиз чўкиб юкини кўтарадиган сўнгра ўрнидан турадиган қилиб қўйди.
(18) (وَإِلَى السَّمَاءِ كَيْفَ رُفِعَتْ).
18. “Ҳамда осмон қандай кўтарилганини”.
(19) (وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ) لا تَسْقُطُ، ولا تَنْبَسِطُ في الأرض
19. “Ҳамда тоғлар қандай ўрнатилганини”. Улар тушиб кетмайди ҳам, ерда ёйилиб кетмайди ҳам.
(20) (وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ) بُسِطُتْ. ولَمَّا نَعَتَ اللهُ ما في الجنة عَجِبَ مِن ذلك أهلُ الضلالةِ، فيقول عز وجل: أليس الذي خَلَقَ هذا بِقَادِرٍ على أن يَخْلُقَ ما أَرَادَ في الجنة.
20. “Ер қандай ёйилганини”. Аллоҳ жаннатни васф қилганида залолат аҳли бундан таажжубланди. Шунда Азза ва Жалла айтади: мана буларни яратган Зот жаннатда хоҳлаганини ярата олмайдими?
(21) فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ.
21. “Бас, эслатгин, сен фақат эслатувчисан”.
(22) (لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ) بِمُسَلِّطٍ ولا بِجَبَّارٍ تَحْمِلُهُمْ على ما تُرِيدُ. كِلْهُمْ إِلَيَّ وَدَعْهُمْ وَحُكْمِي.
22. “Сен уларга хўжайин эмассан”. Уларни иродангга мажбур қила олмайсан. Уларни Менга ва Менинг ҳукмимга топшир.
(23) (إِلَّا مَنْ تَوَلَّى وَكَفَرَ).
23. “Магар юз ўгириб кофир бўлган кимса”.
(24) (فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ).
24. “Аллоҳ уни улкан азоб билан азоблайди”.
(25،26) (إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ) رُجُوعُهُمْ وَمَعَادُهُمْ (ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ).
25, 26. “Албатта уларнинг қайтиши Бизгадир. Сўнгра уларни ҳисоб қилиш бизнинг зиммамиздадир”.