(1892 йилги 2-нашри (Боқчасарой, «Таржимон» босмахонаси) асосида бугунги ўзбекчага ростланди)

Табақайи мунавварайи миллияси (яъни интеллигенцияси) бўлмаган бирор-бир миллат йўқдир. Немис, француз, инглиз каби буюк миллатлардан ибрат олган поляк, чех каби мутамаддун қавмларни ҳам қиёсга олмас эсак, Русиянинг шимолидаги бир ҳовуч финланда ва жанубидаги ярим ҳовуч арманиларда ҳам «табақайи мунавварайи миллия» кўрмоқдамиз... Кўрмоқдамиз-да, суқланиб ва ҳасратда қолиб, ўз миллатимизнинг бундан маҳрум эканлигига қонли ёшлар тўкмоқдамиз.

Баччабоз (форс. بچهبازی, сўзма-сўз "ўғил болалар билан ўйнаш"  деган маънони англатади) — балоғатга етмаган ўғил болаларни шунингдек, ижрочини жинсий қониқиш учун "сотиб олиши" мумкин бўлган, мижозлар олдида аёл қиёфасида эротик рақсларни ижро этишга жалб қиладиган жинсий қуллик ва болалар фоҳишалигининг бир тури.

Машҳур мусулмон олими, илоҳиёт мутахассиси, публицист, ХХ бошидаги жамоат ва дин арбоби, Ички Россия ва Сибирь мусулмонлари Марказий диний бошқармаси муфтийси Ризоуддин Фаҳриддин исломни архаиклаштириш, асл динни уларнинг мақсади диний маросимлар ва «барака» билан савдо қилиш ва коҳинлар маросимлари билан алмаштиришнинг ашаддий рақиби бўлган.

Бундан 100 йил олдин қонхўр Михаил Фрунзе қўмондонлиги остидаги совет қўшинлари Бухоро амирлигининг пойтахти ва мусулмонларнинг дурдона шаҳри саналган Бухорони бомбордимон қилиб, забт этганди. СССР тарихида бу Ўрта Осиёда ўрта асрларга хос бўлган феодализм ўчоқларини тугатиш бўйича қаҳрамонона жасоратлардан бири бўлди, Бухоро ишғол қилинганидан сўнг бошланган маҳаллий аҳоли қаршилиги эса босмачилар ҳаракати деб атала бошлади.