“Ўзингни ихтиёр қил” дейиш билан уч талоқни ният қилиши дуруст эмас

Тафвизут талоқ(талоқ ихтиёрини аёлга бериш)нинг баъзи лафзлари киноя бўлиб, улар билан талоқ воқе бўлиши учун ният шартдир ва у билан бир боин талоқ воқе бўлади. Улардан бири “ихтиёр қил” ибораси бўлиб, яъни эр аёлга қарата: “Ихтиёр қил” деб, уч талоқни ният қилса, нияти дуруст бўлмайди. Чунки, ихтиёр қилиш қисмларга бўлинмайди. Шу боис ихтиёр қил дейиш, бир талоққа ҳамл қилинади. “Ҳидоя”да ҳам шундай келтирилган. “Наҳр” асарининг соҳиби: “Ихтиёр қил” ибораси билан талоқни воқе бўлиши иқтизоандир, яъни зарурат тақозоси биландир. Иқтизо зарурат билангина қайдланади, яъни чегараланади. Зарурат эса, бир билан мукаммал бўлади ва ундан зиёдасини ният қилиш эътиборга олинмайди” деб, аллома Шомий раҳматуллоҳи алайҳдан нақл қилиб келтирганлар.

وَفِي اخْتَارِي نَفْسَكِ لَا تَصِحُّ نِيَّةُ الثَّلَاثِ لِعَدَمِ تَنَوُّعِ الِاخْتِيَارِ.

“Ўзингни ихтиёр қил” деган эрнинг қавли билан ихтиёр навланмагани учун учни ният қилиш дуруст бўлмайди (Агар уч лафзи зикр қилинмаса)” (Раддул муҳтор).

لِأَنَّ اخْتِيَارَهَا إنَّمَا يُفِيدُ الْخُلُوصَ وَالصَّفَاءَ، وَالْبَيْنُونَةُ تَثْبُتُ بِهِ مُقْتَضًى وَلَا عُمُومَ لَهُ نَهْرٌ.

“Аёлнинг ихтиёри халос бўлиш, қутилишни ифода қилади. Ихтиёр билан зарурат тақозо қилган пайтда боин талоқ воқе бўлади. Лекин, ихтиёрнинг барча ҳолатида эмас. “Наҳр”да шундай дейилган” (Раддул муҳтор).

• < Орқага
• Олдинга >