Зоҳир биамриллоҳ - Абу Наср Муҳаммад ибн Носир ли-диниллоҳ. 571 йилда туғилган. Уни валиаҳц бўшигаотаси байъат олган. Отаси ўлиши олдидан у халифа бўлди. Ёши шунда эллик иккида эди. Шунинг учун унга: нега шошил-япсан, дейишганда, вақт ўтиб қоляпди, дейди.Дедилар: Аллоҳ умрингга баракот берсин! У эса: дўконини намоз-дигардан кейин очган киши нима ҳам ишларди, деди. Абу Шоманинг айтишича: у халққа яхшиликлар қилган, божларни (ноҳақ йиғимларни) бекор қилган, ноҳақ тортиб олинган мол-мулк (мазолим)ларни қайтарган, мол-давлат тарқатган.

Муаллиф бу ерда шунга ишора қилмоқдаки, агар бирор инсон билан хусуматга бориб қолсангиз, афв этиш ва кечиб юбориш сиз учун хусуматда бардавом бўлишдан яхшироқдир.

Далилларга таянмасдан, тақлид билан имон келтирган кишининг имони дурустдир. Мўътазилалар шубҳани даф этиш мумкин бўладиган даражада ҳар масалани ақл далолати билан билмагунича киши мўмин бўлолмайди, дейишади.

Ўз жонига қасд қилиш борасида исломий таълимотнинг хулосаси шуки, бу иш ҳаром ва мутлақо динимизга зиддир. Ўз жонига қасд қилган киши Аллоҳ таолога итоатсиз ҳисобланиб, ўзини жаҳаннам азобига гирифтор этувчи бўлади. Қуръон ва ҳадисда келган далил-ларга киришишдан аввал, динимизда бу улкан гуноҳга қандай қарор қилинган, деган саволга жавоб олишимиз керак бўлади.

Мусулмонлар шиа мазҳабига қаршилик қилмаса, тез орада аҳли суннат ўрнини адашган шиалик эгаллайди.

Сўнгги кунларда Исроилнинг Ғазо секторига уюштирган ҳаво ҳужумлари натижасида 320 га яқин тинч аҳоли, жумладан, болалар ва аёллар жароҳатланган. Жабрланганлар орасида кўпчилик оғир куйиш жароҳатларини олган, бу эса, халқаро қоидалар билан тақиқланган қуроллардан фойдаланишдан далолат беради.

Умматнинг аксарияти кофирлар учун ва айрим гуноҳкор мўминлар учун қабр азоби ҳақлигини ва яхши амаллар қилувчилар учун қабрда неъмат ато қилиниши ҳамда Мункар ва Накир номли фаришталарнинг савол-сўроғини исбот қилишди. Бу ҳақда кўплаб Қуръони карим оятлари ва ҳадиси шарифлар ворид бўлган. Аллоҳ таоло бу борада бундай марҳамат қилади:

Аллоҳ кифоя қилишига рози бўлсангиз, У сизга ҳар томондан кифоялик қилади. Чунки У ишида ғолибдир. Ҳеч ким Унинг устидан ғалаба қила олмас. Унга суянинг. У доим тирикдир. Ундан бошқа ҳамма ўлувчидир.

Билингки, инсонни тоқати етмайдиган ишга таклиф қилиш аҳли сунна вал жамоа наздида жоиз эмас.

Юқоридаги сатрларда мусулмонларнинг таназзулига сабаб бўлган ташқи омиллар иккита бўлиб, улар салибчилар юриши ва мўғуллар истилоси экани ҳақида сўз юритилди. Энди эса мазкур таназзулнинг учинчи ва энг даҳшатли омили ҳақида қисқача сўз юритишга ҳаракат қиламиз.

«Ширк» сўзи луғатда «шерик қилиш» маъносини англатади. Истилохда эса Аллоҳ таолонинг зоти ва Унинг зотий сифатларида бирор нарсани шерик қилишдир. Макка мушриклари ва бутпарастлар Аллоҳ таолонинг зотида бошқасини шерик қилганлар.

Имом Қудурий раҳимаҳуллоҳ айтади: «Сўнгра такбир айтади ва рукуь қилади». «Жомеъус сағир» китобида: «Рукуъга эгилган ҳолида такбир айтади», дейилган. Чунки Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар бир эгилиш ва кўтарилишда такбир айтардилар.