Трамп даврида ким давлат котиби ва Пентагон бошлиғи бўлиши мумкин?

Чоршанба, Нояб 06 2024
Муаллиф Абу Муслим

Сайловолди кампанияси давомида республикачилар номзодларини ўз маъмуриятидаги лавозимлар ҳақида расман муҳокама қилмасдан ўтди.

Сайловолди кампанияси давомида республикачилар номзодларини ўз маъмуриятидаги лавозимлар ҳақида расман муҳокама қилмасдан ўтди.

Дональд Трамп эҳтимол, АҚШнинг навбатдаги президенти бўлади. Кўпчилик етакчи Америка оммавий ахборот воситалари уни сайлов ғолиби деб эълон қилган ва дунёнинг етакчи раҳбарлари унга табрик йўлламоқда. Ғолиб аниқланиб улгурган бўлса-да, Трамп маъмуриятининг келажак таркиби номаълумлигича қолмоқда, чунки у бу ҳақдаги расмий музокараларни сайловолди даврида четлаб ўтган. Россия агрессиясига қарши курашаётган ва Вашингтон ёрдамига муҳтож бўлган Украина учун АҚШнинг янги маъмуриятида давлат котиби ва Пентагон бошлиғи лавозимларини ким эгаллаши муҳим аҳамиятга эга.

Politico нашри Трамп маъмуриятига кириши мумкин бўлган эҳтимолий номзодларни муҳокама қилган мақола эълон қилди. АҚШ ташқи ишлар бошқаруви учун бешта асосий номзод бор.

1. Рик Гренелл. Собиқ президентнинг асосий дипломатик маслаҳатчиларидан бири бўлган, у Германияда АҚШ элчиси сифатида хизмат қилган ва кейин Миллий разведка директори вазифасини бажарувчи сифатида фаолият юритган. Гренелл Трампнинг ташқи сиёсат бўйича энг таъсирли маслаҳатчиларидан бири сифатида танилди. Трамп уни "менинг элчим" деб атаган ва кўплаб республикачилар уни давлат котиби ёки миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчи лавозими учун асосий номзод деб билишади. Ҳозирда у Protecting America Initiative деб номланган, Хитой ҳукуматининг таъсирига қарши курашга қаратилган нотижорат ташкилотнинг катта маслаҳатчиси сифатида фаолият юритмоқда.

2. Билл Хагерти. Теннесси штатидан сенатор, Жорж Буш-старший маъмуриятидаги тажрибали арбоб ва Жеб Бушнинг эрта тарафдорларидан. Хагерти Трампнинг Япониядаги элчиси бўлиб ишлаган ва 2020 йилда Сенатга сайланишдан олдин шу лавозимда фаолият юритган. Сенатор Сенатнинг Ташқи ишлар бўйича қудратли қўмитасида ўз ўрнини мустаҳкамлаб, Хитойга нисбатан қатъий позицияси билан танилган. Шунингдек, у Украинага хавфсизлик ёрдами учун молия ажратилган хавфсизлик пакетини қўллаб-қувватламаган бир неча сенаторлардан бири бўлган. У пакет чегара хавфсизлиги муаммоларини ҳал қилмагани сабабли қарши овоз берганини таъкидлаган.

3. Роберт О'Брайен. О'Брайен Трампнинг миллий хавфсизлик бўйича тўрт маслаҳатчисидан ягонаси бўлиб, у собиқ президент билан катта жанжалларга киришмаган. 2018-2019 йилларда Трампнинг асирлар бўйича махсус элчиси бўлиб ишлаган О'Брайен, Швециядаги жанжалдан сўнг, A$AP Rocky рэперини озод қилишга ёрдам берган. У Брюссель ва Киевда қўллаб-қувватланади ва Республикачилар партиясида НАТО ҳамда Украина тарафдори сифатида танилган.

4. Марко Рубио. Рубио аввал Трампнинг рақиби бўлган, кейин унинг тарафдорига айланган, ташқи сиёсатда, хусусан Куба ва Эронга нисбатан қаттиқ қарашларга эга. Флорида сенатори НАТОдан чиқишни қийинлаштирувчи қонунларни ишлаб чиқишда демократлар билан ҳамкорлик қилган. Украина тарафдори бўлишга уринаётган бўлса-да, у Киевни Москва билан музокаралар ўтказишга чақирувчи Трампнинг позициясидан бутунлай четга чиқмаган. Республикачилар назоратидаги Сенатдан ўтиши мумкин бўлган бу номзодга демократлардан ҳам бир нечта овоз олиш эҳтимоли бор. Аммо Трамп уни Америка учун бош дипломат лавозимига заиф номзод деб ҳисоблаш эҳтимоли мавжуд.

5. Майкл Уолтц. АҚШ армияси ветерани ва собиқ "яшил берет" бўлиб, Конгрессда Хитойга қарши энг қаттиқ позициядаги сиёсатчилардан бири саналади. У Украинага ёрдам беришни қўллаб-қувватлайди, аммо америкалик солиқ тўловчиларнинг маблағларидан фойдаланишни кучайтириш учун назоратни оширишга ҳаракат қилмоқда. У Афғонистондан қўшинларни олиб чиқишда президент Байденга нисбатан республикачиларнинг танқидчилари сафига кирган. Уолтц Трамп маъмуриятининг миллий хавфсизлик лавозимларига, жумладан давлат котиби ёки мудофаа вазири лавозимларига номзодлардан бири ҳисобланмоқда.

Пентагон бошлиғи лавозими учун кўриб чиқилаётган учта номзод:

1. Майкл Уолтц. Юқорида тилга олинган.

2. Том Коттон. Арканзас сенатори Трампнинг биринчи мудофаа вазири лавозимига кўриб чиқилган эди, лекин Мэттис танланган эди. Пиёда қўшинларида собиқ офицер ва Ироқ ҳамда Афғонистонда хизмат қилган Коттон, Трампнинг дастлабки тарафдорларидан бири сифатида маслаҳатлар берган. Сенатнинг қуролли кучлар қўмитасидаги фаол аъзоси сифатида у яқинда Пентагонни янада кучли ва инновацион қилиб бошқариш ниятини билдирган.

3. Майк Помпео. Собиқ конгрессмен ва Вест-Пойнт битирувчиси сифатида Помпео Трамп маъмуриятида ЦРУ директори ва кейинчалик давлат котиби сифатида миллий хавфсизлик сиёсатида марказий ўринда турган. Исроилни қўллаб-қувватлаш ва Эронга нисбатан қаттиқроқ позиция тутиш унинг Давлат департаментидаги фаолиятида ажралиб турган хусусиятлар эди ва бу позициялар Помпео раҳбарлик қилган Пентагонда ҳам муҳим аҳамият касб этиши мумкин. Сенатдаги демократлар унинг номзодига қарши бўлишлари кутилмоқда.
Politico нашри Трампнинг сайлов ғалабаси ҳақидаги хабар Украинада "ташвиш ва қаттиқ қарорлар" аралашмаси билан кутиб олинганини ёзган. Трамп ўз ғалаба нутқида "барча урушларни тўхтатиш"ни ваъда қилган эди.