Ўзига итоат қилдирувчи хасислик
Қалб гуноҳларининг катталаридан навбатдагилари уч ҳалок қилгувчи нарсалардирки, ҳадиси шариф бундан қайтарган:
Суннат ва мустаҳаб амалларни енгил санашлик
Афзалликлар илми вожиб амалдан вожиброқ амални муқаддам билишни, вожиб амални эса мустаҳабдан муқаддам қилишни, ҳамда фарз ва вожибларда бепарво бўлмай, суннат, мустаҳабларда енгиллик қилишимизни вожиб қилади ҳамда асосий фарз амалларни бошқасидан кўпроқ таъкидлайди, хусусан, иккита асосий фарз ҳисобланмиш намоз ва закот амалларини кўп айтади. Улар шундай амалларки, у ҳақда Қуръони Каримда йигирма саккиз ўринда биргалиқца зикр қилинган, бу ҳақда кўплаб ҳадислар ворид бўлган.
Аҳли китоблар куфри
Учинчи ўрин яҳудийлар ва насронийлар куфридир.
Ҳар бир вақтнинг ўз амали бордир
Мўмин банда қалб, тил, аъзоларнинг амалидан иборат вақт талаб этадиган нарсани англамоғи ва мақсадга мувофиқ бўлиши ҳамда Аллоҳ ҳузурида қабул бўлиши учун ўз вақтида ўша амалларни бажармоғи даркор.
Ўзига ажабланиш кибр қилиш
Ҳадисда зикр қилинган ҳалок қилувчилардан яна бири, ўздан ажабланиш - кибрланишдир. Чунки ўздан ажабланган киши ўз айбларини гарчи катта бўлса ҳам кўрмайди. Балки у ўзининг яхши хулқи, гўзалликларига катталаштирувчи ускуна орқали қарайди ва ўз томонидан у яхшиликларини катталаштиради.
Эргашилувчи ҳаво
Юқоридаги ҳадисда зикр қилинган ҳалок қилгувчилардан яна бири эргашилувчи ҳаводир. Қуръон бу ҳақда ҳам турли жойларда айтиб огоҳлантирган. Аллоҳ таоло Довуд алайҳис саломга айтди:
Нафратланилган риё
Қалб гунохлрининг катталаридан яна бири риёдирки, гарчи у одамларга чиройли кўриниб, ўзи тотли бўлсада, амални бекор қилади, Аллоҳ ҳузуридаги қабулни тортиб олади.
Илм ва фикр майдонидаги бирламчи вазифалар.Илмнинг амалдан афзаллиги
Илмни амалдан муқаддам қилиш жуда муҳимдир. Зеро, илм амалдан аввал туради, у амалнинг йўлбошчисидир. Муоз ривоят қилган ҳадисда айтилади: “Илм имомдир. Амал эса унинг тобеъсидир”.
Вақт низоми
Мўмин банда вақтни вожиботлар ва турли амалларга у хоҳ дунёвий, хоҳ диний бўлсин тақсимламоғи зарурки, ҳатто бири биридан ўтмасин, муҳими қолиб муҳим эмаси бажарилмасин. Тез бўлиши керак бўлган нарса тез бўлсин, вақти чекланганлари ўз вақтида бажарилсин.
Ҳасад ва Нафрат
Одамнинг икки ўғли ҳақидаги қиссада Қуръон бизларга ҳақиқатни айтиб беради. Бизлар бу қиссада ёмон ака яхши укасини ўлдиришга олиб борганини кўришимиз мумкин.