Хитой давлат телекомпанияси келиб чиқиши турк бўлган машҳур футболчи Месут Ўзилнинг мусулмон уйғур аҳолига нисбатан Пекиннинг сиёсатини қоралаб чиққанидан сўнг «Арсенал» ва «Манчестер-Сити» клублари ўртасида бўлиб ўтадиган Англия премьер-лигаси матчини телекўрсатувлар дастуридан олиб ташлади.

Amnesty International халқаро ҳуқуқни ҳимоя қилиш ташкилоти Қозоғистон ҳукуматини октябрь ойида икки давлат чегарасидан ноқонуний ўтган ва Қозоғистонда бошпана сўраган икки нафар этник қозоқ, Кастер Мусаханули ва Мурагер Алимулини Хитойга топширмасликка чақирди. Бу ҳақида баёнот Amnesty сайтида жойлаштирилди.

Ғарб оммавий ахборот воситалари Хитой ҳукуматининг ўз фуқароларига нисбатан навбатдаги қатағон чораларини фош қилаётган бир пайтда хитойликларнинг ген муҳандислиги борасида қизғин ишлари эътибордан четда қолиб кетяпти. 9 декабрь куни Livescience.com илмий ресурсининг хабар қилишича, хитойлик биологлар чўчқа эмбрионига маймуннинг илдиз ҳужайраларини муваффақиятли киритишди ва уларни суррогат уруғларига жойлаштиришди.

Хитой мусулмонлар ассоциацияси АҚШ Конгресси вакиллар Палатаси томонидан асосан мусулмонлар яшайдиган Шинжон-Уйғур автоном районида (Шарқий Туркистон) инсон ҳуқуқлари билан боғлиқ вазият ҳақида қонун лойиҳаси қабул қилинишини қоралаб чиқди. Диний идора АҚШ ҳаракатларини Хитойнинг ички ишларига аралашув деб баҳолади ва шу тариқа Хитой ҳукуматининг Шарқий Туркистон бўйича позициясига тўлик қўшилди.

Хитой ҳукумати АҚШ вакиллар конгресси палатаси томонидан асосан уйғур мусулмонлар яшайдиган Шинжон-Уйғур автоном районида (Шарқий Туркистон) инсон ҳуқуқлари бузилиши билан боғлиқ вазият бўйича қонун лойиҳаси қабул қилганлигидан ғазабланди.

Хитой коммунистик режими мамлакатдаги мусулмонлар ибодатхоналарини исломий рамзларидан ва ўзига хос меъморий хусусиятлардан маҳрум қилибгина қолмасдан, баъзи масжидларни дунёвий партия ва ҳукумат муассасаларига айлантирмоқда. Шу йил бошида Хенан марказий провинциясида жойлашган Синьчжэн шаҳридаги марказий масжид биносида "Партия аъзолари ва халқ оммасига хизмат кўрсатиш шаҳар маркази" ёзуви ва коммунистик белгилар пайдо бўлди, деб хабар беради BitterWinter.

АҚШ Давлат департаменти амалдори Шинжонда ташқи кўриниши билан исломн эслатиши мумкин бўлган ҳар қандай анрсани йўқ қилиш орқали уйғур халқининг мусулмон ўзлигини йўқ қилишга уринишда Хитойни айблади. Расмий вакил Voice of America билан суҳбатда номини ошкор қилмаслик шартларида маълум қилдики, Хитой коммунистик партияси Шинжон ландшафти ва меъморчилик объектларидан исломий разларни ўқ қилиш бўйича кампания олиб бормоқда, хабар қилади IslamNews.

Хитой ҳукуматининг Халқаро Терговчи Журналистлар Консорциуми қўлига тушиб қолган янги ҳужжатларига кўра, Хитойдаги уйғурлар ва бошқа туркийзабон мусулмонлар ҳатто ҳожатхонадан қандай фойдаланишга қадар бўлган ҳаётнинг ҳар жабҳасини тартибга соладиган энг қатъий қоидалар ва предиктив технологиялар нишони остида қолмоқда.

Хитой коммунистик партиясининг амалдорлари уйғур мусулмон лагерларида ушлаб турилган шахсларнинг болаларига қандай муносабатда бўлишлари ҳақидаги янги тафсилотлар инсон ҳуқуқлари фаоллари ва Ғарб нашрларини ларзага келтирди. Аввалроқ The New York Times газетаси қўлига Пекиннинг мусулмон озчиликлари ва Хитойнинг туркийзабон аҳолисининг оммавий қамоқхоналарига нисбатан сиёсатига оид 400 дан ортиқ ҳужжатлар тушиб қолди.

Тарихнинг фарс бўлиб қайтиши

Хитой ҳукуматининг ўз мусулмон фуқароларига қилаётган даҳшатли жиноятлари Германиянинг ўттизинчи-қирқинчи йилларда яҳудийларга нисбатан қилган жиноятларини эслатмоқда. Унинг устига Хитой германиялик нацистлар каби жаҳоннинг турли давлатлар устидан назоратини ўрнатишга ҳаракатда.  Яна бир хавотирли ўхшашлик: Хитойда, ўша вақт Германияда бўлгани каби, ҳарбий саноати жадал ривожланиб кетган.