Ислом (878)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Умуман олганда, ҳар бир оқил мусулмон киши намозда имомликка ўтишга ҳақлидир. Ҳатто қул, аъробий (саҳройи араб), кўзи ожиз, валади зино, фосиқ киши ҳам имомликка ўтиши мумкин.
Улар улкан ишларнинг тадбирида, Аллоҳ таоло бирор ишни қилган бўлса, Аллоҳнинг тадбири ва қилган ишида ҳеч кимнинг дахли бўлмаслиги борасида мусулмонлар билан бир хил эътиқодда эдилар. Аммо бошқа ишларда уларга хилоф қилдилар. Улар ўзларидан олдинги аҳли солиҳ кишилар Аллоҳга ибодат қилиб, Унга яқинлашганлари туфайли, Аллоҳ уларга улуҳият ато қилган, шунинг учун улар бошқа халойикдан фарқли ўлароқ, ибодатга ҳақдор бўлишган, дер эдилар.
Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи вассалом ўзини ўта ортиқ ҳурмат қилишларини хуш кўрмас эди. У киши шундай буюрганлар: "Насронийлар Марям ўғли Ийсони мақтаганлари каби мени мақтаманг. Мен бир қулман. Мени Аллоҳнинг қули ва Расули деб атанг".
Агар Қуръонни лаҳн бирла ўқуса, агар калима тағйир бўлса, намози бузулур. Лаҳн буки, овозин тузатиб, нағмага солиб ё эса куйга солиб, маддсизга мадд тортиб ўқуса, хорижи намозда ҳам лаҳн бирла ўқумоқ машруъ эрмастур.
Мавлуд тарафдорлари эътибор беришлари лозим бўлган ишлар ҳам анчагина. Аввало, мавлуднинг ҳақийқатини ва ундан кўзланган мақсадларни аниқ-равшан билиб олиш керак. Бу ҳақийқатни бошқаларга ҳам етказиш лозим. Энг муҳими, мавлуд маросимлари ҳақидаги майда ихтилофларга барҳам бериш зарур. Минг афсуслар бўлсинки, бу хилдаги ноқулай ҳолатлар кўпчиликни ташвишлантиришига қарамай, ҳамон давом этиб келмоқда.
(Тўғри билан бузуқни, ҳаром билан ҳалолни фарқламаслик)
«Ёмон олимлар» деганда, «дунё неъматларидан завқланиш, дунё аҳли ёнида каттароқ мартаба, мансабга ўтириш» мақсадида илм олган кишиларни назарда тутганмиз.
Аллоҳ Расули буюрадилар:
Эҳтиёт бўлиш лозим бўлган қалб хасталикларининг бири бидъат ҳисобланади. «Бидъат» сўзи луғатда “бир нарсани янгитдан пайдо қилиш” маъносини англатади.
Кофирга жаноза ўқилмайди. Зеро, Аллоҳ таоло бундай деган: «Ва ҳеч қачон улардан ўлган бирортасига ҳам (жаноза) намоз ўқима, қабри устида турма. Чунки улар Аллоҳга ва Расулига куфр келтирдилар» (Тавба сураси, 84-оят).
Имомга луқма бериш деганда, намоз қироатида тўхтаб қолган имомга иқтидо қилувчилардан бирининг овоз бериб ўша келомни айтиб юбориш билан ёрдам бериши тушунилади. Арабчада бу иш «фатҳ», яъни, «очиш» дейилади. Худди имом учун оятни ўқиш қулфланиб қолгану луқма берган одам уни очиб юборганидек. Аслида ҳам шундай.
Баъзи бир чаласавод кишилар «Илмли одам динсиз бўлади, кишининг илми қанча кўпайса, унинг динсизлиги ҳам шунча ортади», деб ўйлайдилар. Ҳақиқатда эса, ҳеч бир замонда илм ўз эгасини худосизликка олиб бормаган. Ҳақиқий олим тўғри илмий ишлар олиб боргани сайин ўзи чексиз бир оламда яшаётганини билади.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Биринчи муҳожира аёлларга Аллоҳнинг раҳмати бўлсин. Аллоҳ «Рўмолларини кўксиларига тўсиб юрсинлар» оятини нозил қилиши билан дарҳол миртларини йиртиб, рўмол қилиб ўрадилар». Абу Довуд ва Бухорий ривоят қилганлар.
Динда ғулувга кетиш оқибатида асримизнинг долзарб масаласига айланган муаммолардан бири мусулмонларни «кофир» деб фатво чиқаришнинг кўпайганидир. Бу масала кейин чиққан масалалардандир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг вақтларида бирор кишини кофир деб ҳукм чиқарилганини ҳеч ким билмайди. Чунки, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўзлари мусулмонларни бу ишдан қаттиқ қайтарар эдилар. Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: