Ислом (878)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Билингки, носибийлар - хорижийлардир ва ҳарурийлар деб ҳам номланади. Чунки улар Алига (розияллоҳу анҳу) Ҳаруро деган жойда қарши чиқдилар. Улар Алига (розияллоҳу анҳу) куфр билан гувоҳлик берадилар.
Аллоҳ таоло бандалар феълларининг холиқи экани собит бўлгач, бандаларда ҳидоят ва залолат феълини У зот яратгани маълум бўлади. Яъни, тўғри йўлга бошлаш ва адаштириш ҳам У зотдан вужудга келган.
Ҳафс ибн Осим раҳматуллоҳи алайҳдан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Эшитган барча нарсасини сўйлайвериш кишининг ёлғончилигига кифоя қилади», дедилар».
«Бу ояти каримадан таҳоратнинг фарзи уч аъзони ювиб, бошга масҳ тортиш эканлиги собит бўлади. «Ғасл (ювиш)» сувни оқизиш, «масҳ» эса (сувни) етказишдир. Юзнинг чегараси (бошнинг олд томонида, пешонадаги) соч чиқиш бошланган жойдан иякнинг ости ва икки қулоқнинг икки юмшоғигачадир. Чунки мувожаҳат (юзланиш) мана шу аъзолар билан ҳосил бўлади ва (араб тилида) важҳ (юз) мувожаҳат (юзланиш)дан олингандир».
Ушбу ҳадисни Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ҳам бироз фарқ билан ривоят қилган: Унда шундай дейилган: «Агар сиз яланг-оёқ, яланғоч, кар, соқовларни ер юзида подшоҳ бўлган ҳолида кўрсангиз, (ана шу Қиёматнинг аломатидир). (Қиёматнинг илми) Аллоҳдан бошқа ҳеч ким билмайдиган беш нарса зимнидадир, (дедилар). Сўнгра у зот ушбу оятни ўқидилар: «Дарҳақиқат, Аллоҳнинг ҳузуридагина Қиёмат (қачон бўлиши тўғрисида) билим бордир. У (хоҳлаганича) ёмғир ёғдирур» (Луқмон сураси, 34-оят.) (Муттафаҳун алайҳ).
«Бисмиллаҳир роҳманир роҳим»ни ўқийди». Машҳур ривоятларда мана шундай нақл қилинган.
Илмнинг таърифи ва ҳақиқати маълум бўлгач, айтамизки, барча оқил кишилар илмнинг ва нарсалар ҳақиқатларининг мавжуд эканлигига ижмо қилганлар. Фақат ўзларини жоҳилликка олган ва ҳайвонлар ҳам ҳазар қиладиган бир рутбани ўзларига раво кўрган аввалгилар: «Бирор нарсанинг ҳақиқати ҳам, бирор нарса ҳақида билим ҳам йўқ, улар фақат тахмин ва гумонлардир», деб ўйладилар.
«Сиҳоҳи ситта» ва бошқа ҳадис тўпламлари икки жиҳатдан тўпланиши мумкин. Ҳар бир мусанниф ривоят қилган ҳадис ривояти то Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламгача етказилган. Мазкур муаллифдан то Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламгача оралиқдаги ровийлар силсиласи «санад» («иснод») деб аталади.
Изоҳ: Имом Муслим раҳматуллоҳи алайҳ бу бобда иккита ҳадис келтирган.
Жумҳур олимларнинг фикрича, динсиз киши Исломни қабул қилиши унинг олдинги сағира ва кабира гуноҳларининг мағфират этилишига сабаб бўлади. Аллоҳ таоло ва бандаларнинг ҳақлари зулм ва бошқа барча турдаги гуноҳларнинг мағфират этилишига сабаб бўлади. Зеро, бунга олимлар иттифоқ қилганлар.
«Ёнбошлаб, таяниб ёки (суянган нарсаси) олиб ташланса, йиқилиб кетиши мумкин бўлган нарсага суяниб ухлаш тахоратни бузади». Чунки ётиб ухлаш бўғимларнинг бўшашишига сабаб бўлади.
Ашраф Али Таҳонавий айтадилар: «Мутаассиб бўлмаган бир бемазҳаб одам менинг олдимга келган эди, унга шундай дедим: «Тақлиднинг, яъни мазҳабга эргашишнинг мадори яхши гумондир.
Абу Юсуф айтади: “Агар сенга (ҳукм чиқаришинг учун) идда сақлаётган аёлга уйланган киши олиб келинса, унга ҳад қўлланилмайди.