Ислом (878)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Каъб ибн Молик розияллоҳу анҳу ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким илмни уламолар билан рақобатлашиш ёки эсипастлар билан баҳслашиш ёки инсонлар нигоҳини ўзига қаратиш учун талаб қилса, Аллоҳ уни дўзахга киритади», дедилар» (Имом Термизий ривоят қилган).
Аллоҳ таоло Ўз исм, зотий ва феълий сифатлари билан доимо (азалда) бўлган ва (абадий) бўлади. Ҳаёт, илм, қудрат, калом самъ, басир, ирода Аллоҳ таолонинг зотий сифатлардир.
Аллоҳ таоло Ўзининг исмлари ва сифатлари билан ҳамиша бўлган ва ҳамиша бўлади. Унинг ҳеч бир исми ва сифати кейин пайдо бўлмаган.
Аллоҳ таолодан қўрқиш билан бир қаторда, Унинг раҳматидан яхшиликни умид қилиш улкан ажрли амаллардандир.
Бу икки сўзнинг маъноси қудрат эгаси демакдир. Лекин ал-Мутқадир маънога кўпроқ далолат қилади.
У шундай Зотки, ҳожатларда унга илтижо этилади, мақсадларга етишда унга суянилади. Чунки улуғликнинг олий чегараси унда ниҳоя топар.
"Аллоҳу акбар" лафзининг "ҳамза"си ёки "бо"сини чўзиш каби маънони ўзгартириб юборадиган лаҳн азонни ботил қилади. Жумҳур уламоларимиз фикрича, маънони ўзгартирмайдиган даражадаги лаҳн ҳам макруҳ. Ҳанафий мазҳабимиз наздида ҳам лаҳн макруҳ бўлиб, бу борада Ибн Обидин раҳматуллоҳи алайҳ: "Азон сўзларини ўзгартириб юборадиган лаҳн ҳалол бўлмайди", деган(Ибн Нажжор Фаттуҳий. Мунтаҳол иродот. 1-ж. 130-6. Муҳаммад Ҳаттоб Моли-кий Мағрибий. Мавоҳибул жалил фий шарҳи Мухтасариш Шайхи Халил. 1-ж. 438-6. Имом Нававий. Ал-Мажмуъ шарҳул Муҳаззаб. 3-ж. 108-110-6. Ибн Обидин. Раддул муҳтор ъалад Дуррил мухтор. "Булок". 1-ж. 259-6. Абдуллоҳ ибн Маҳмуд Ҳанафий. Ал-Ихтиёр литаъ-лилил мухтор. 1-ж. 44-6.).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Умматимнинг барчаси жаннатга киради, фақат бош тортган бундан мустаснодир», дедилар». «Эй Аллоҳнинг Расули, ким ҳам бош тортарди?» дейишди. У зот: «Ким менга итоат қилса, жаннатга киради. Ким менга осийлик қилса, у бош тортган бўлади», дедилар» (Имом Бухорий ривоят қилган).
Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ислом беш (нарса)га бино қилинган: «Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ ва Муҳаммад Унинг бандаси ва расулидир», деб гувоҳлик бериш, намозни тўкис адо этиш, закот бериш, ҳаж қилиш ва Рамазон рўзасини тутиш», дедилар (Муттафақун алайҳ).
Аллоҳ таолонинг йади, важҳи, нафси бор. Аллоҳ таоло Куръонда зикр қилган важҳи, йади ва нафси Унинг сифатларидир. Биз уларнинг қандайлигини билмаймиз. Йад Унинг қудрати ё неъмати дейилмайди. Ундай дейиш Унинг сифатини йўққа чиқариш бўлади. Қадария ва мўътазила аҳли Аллоҳ таолонинг йади Унинг қудрати, дейишади. Йад Унинг сифатидир. Биз унинг қандайлигини билмаймиз. Унинг ғазаби ва ризоси (розилиги) сифатларидир. Биз уларнинг қандайлигини билмаймиз.
Гоҳ-гоҳида юртимиз мусулмонлари ўртасида саждага боришнинг кўриниши борасида ҳам ихтилофлар чиқиб туради. Баъзилар саждага боришда бизда одатга айланган дастлаб тиззалар кейин қўлларни ерга қўйиш ўрнига, аввал қўлларини кейин оёқларини ерга қўйишади. Ўзларининг бу ишларига далиллар ҳам келтирган бўлишади. Қуйида бу мавзуда ҳанафий уламолар келтирган далилларни ва уларга қарши келтирилган далилларга жавобларини кўриб чиқамиз.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мисвок тутишнинг кўплаб фазилатларини баён қилганлар.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳга инсонларнинг энг ёмони учтадир: Ҳарамда гуноҳ иш қилгувчи, Исломда жоҳилият суннати (яъни одати)ни хоҳловчи ва бировни ўлдириш учун унинг қонини ноҳақ талаб қилгувчи» (Имом Бухорий ривоят қилган).