Мавлоно Жалолиддин Румий 601/1207 йилда ҳозирги Афғонистон сарҳадида жойлашган Хуросоннинг энг қадимги ва машҳур шаҳарларидан бўлган Балх шаҳрида таваллуд топган. Унинг отаси Баҳоуддин Валад (ваф. 631/1233й.) кубровийлик тариқати пешвоси, илму-ирфон соҳиби бўлиб, Мовароуннаҳру Хуросон, Ироқу Шомда «Султон ул-уламо» мақомини олган шайх ул-машойихлардан бири эди.
Нурчилар: Бу жамоа сиёсий ҳаракатдаги партияларга қараганда кўпроқ тасаввуф йўналишига яқинроқ исломий жамоа бўлиб, асосий мақсади Усмонийлар халифалиги ағдарилгандан кейин ҳокимият тепасига келган Мустафо Камол Отатуркнинг дунёвий давлат тузумига қаршилик қилишдир.
Нақшбандийлик тариқатининг фидойи тарғиботчиларидан бири, тасаввуф алломаси, Баҳоуддин Нақшбанднинг севимли шогирди Яъқуб Чархийдир.
Ҳозирги кунда одамлар орасида ихтилоф чиқараётган тоифаларнинг қилаётган ишларидан яна бири эр талоқни таълиқ қилганда талоқ тушмайди, балки қасам бўлади дейишларидир.
"Таълиқ талоқ қилиш" деган талоқ тарзининг кўриниши қуйидагича: эр хотинига "Агар уйдан чиқсанг талоқсан" ёки "Агар фалон ишни қилсам, хотиним талоқ бўлсин", "Фалон ишни қилмасам хотиним талоқ бўлсин" каби талоқни бирор ишга боғлаб қўйишдир.
Динимизнинг кўзга кўринган барча уламолари жиҳод сўзига қуйидагича таъриф берганлар:
Рибъий ибн Ҳирошдан ривоят қилинади: «Алий розияллоҳу анҳунинг хутба қила туриб, бундай деганини эшитганман: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Менинг номимдан ёлғон гапирманглар. Чунки ким менинг номимдан ёлғон гапирса дўзахга киради», дедилар».
Кўп кишилар Ҳарамдаги кабутарларга дон беришни савобли иш деб ўйлайдилар. Ҳатто бу иш учун баъзилар ҳажга кетаётган ҳожилардан пул ҳам бериб юборадилар. Ваҳоланки, ўша донлар ва кабутарлардан чиққан нажосатлар туфайли Масжиди Ҳаром ҳудуди ифлосланади.
ХIV-ХV асрларда Ўрта Осиё халқлари орасидан Шарқ ирфоний тафаккури тараққиётига улкан ҳисса қўшган мутасаввифлар етишиб чиққан. Ана шундай сиймолардан бири Баҳоуддин Нақшбанддир.
Хожа Аҳмад Яссавий умр бўйи Худо йўлида фидойилик билан хизмат қилиб, инсон қадрини эъзозлаган буюк тариқат асосчиси бўлиб, юксак эҳтиром юзасидан «Ҳазрати Туркистон», «Пири Туркистон», «Ҳазрат Султон», «Хожа Аҳмад», «Султон Бобо», «Қул Хожа Аҳмад», «Ҳазратим» деб улуғланган.
«Имоми раббоний», «Қутби аср», «Соҳиби каромат», «Шайх уш-шуйух» деб улуғланган Хожа Абу Яъқуб Юсуф Ҳамадоний 440/1048 йилда Ҳамадон шаҳри яқинидаги Бузанжирд қишлоғида таваллуд топган.
«Ғавсул Аъзам» номи билан танилган Шайх Муҳйиддин Саййид Абулқодир Жийлоний қодирия тариқати сўфийларидан бўлиб, Жийлоннинг Баштир қишлоғида 471/1078 йилда дунёга келган.
Шарқда «Султон ул-орифин», «Бурҳон ул-муҳаққиқин» деб улуғланган Абу Язид Тайфур Исо ўғли Бистомий VIII аср охирида Эроннинг Бистом шаҳрида таваллуд топган. Илк таълимни Бистомда олган. Сўнг Шом вилоятига бориб, Жаъфар Содикдан етти йил сабоқ олган. Ўз даврининг буюк муршиди, ҳақиқат сирларининг кашфиётчиси даражасига етишган.