Европада «қисқа нафас» муаммоси мафкуранинг йўқлиги билан изоҳланади (марксизм сарқитлари ҳисоб эмас). Ушбу интеллектуал парчалар ахлоқий таклифнинг таъсирини йўқотди. Шунинг учун сиёсий илоҳиёт ҳозирда жаҳон норозилигининг таянчи бўлиб, янада кўпроқ кучаяди.