Долзарб мавзу (1113)
Подкатегории
Ироқнинг катта қисмида ИШИД вужудга келиши ва бошқаруви, кейинчалик мағлуб бўлиши билан билан бирга, кутилган тарзда замонавий Ироқ давлати ва жамиятида чуқур жароҳатга олиб келди. Бундай жароҳатнинг энг ёрқин жиҳати – зўрлик билан «мультимаданиятлаштириш», барча – суннийлар, шиалар, насронийлар, язидлар ва бошқалар – бир-бири билан ёнма-ён, уйғунликда ва муҳаббатда яшайдиган Ироқ яратиш ҳисобланади.
Маълумки, турли тоифадаги Ислом дини билан қўрқитувчилар (исломофоблар) фақат шундай манфур ниятларда ҳамда черковларга яқин ва ўзлари учунгина махсус ташкил қилинган тузилма ва ташкилотларда ўтирган холда, Исломнинг жамият онгига салбий кабул қилинишини муваффақият билан таъминлаб туришади.
АҚШ президенти Дональд Трамп Афғонистондан минглаб америкаликларни олиб чиқиб кетмоқчи, дейилади президент америкалик солдатларни Суриядан олиб чиқиш ҳақида маълум қилганидан бир неча кун ўтгач пайдо бўлган хабарларда. Бу ҳақида АҚШ расмий шахсларининг 2001 йил Вашингтон бостириб кирганидан сўнг ағдарилган, лекин ҳозирда Афғонистон ҳудудининг катта қисмини назорат қилаётган толибонлар билан музокаралар олиб борилаётган шароитларда хабар қилинди.
Янги йил қадимдан Ер куррасидаги кўпчилик халқларнинг асосий байрами бўлиб келган. Ҳар бир халқ янги йил ҳисобини одатда қандайдир тарихий ёки афсонавий воқеага боғлаб ўзича белгилаган. Мисрликлар йил санасини ҳар бир сулола ҳукмронлиги бошланишидан ҳисоблашган бўлса, римликлар милоддан олдинги 753 йилдан, яъни Римга асос солинганидан бошлаб юритишган.
Сўнгги икки йил давомида Хитойнинг ғарбий қисмидаги Шинжон-Уйғур автоном районида мусулмон уйғуларнинг оммавий равишда қўлга олиниши ҳақида хабарлар аста-секинлик тарқала бошлади. Бу ҳисоботлар биргаликда сунъий интеллектдан фойдаланган ҳолдаги кузатув тизимлари ва оммавий қамоқхона лагерлари даҳшатли тизимини ташкил қилади. Қарийб 11 миллион кишидан иборат бўлган уйғурлар гуруҳи ўзи ҳақида йўқ қилинаётган халқ сифатида гапирмоқда.
Ўтган аср 50-йилларида туғилган араблар ҳаётининг ҳеч бир лаҳзаси муҳим аҳамиятларга эга бўлган ҳодисаларсиз ўтмаган. 1956 йили – Исроилнинг Мисрга босқини, 1967 йилги уруш оқибатида жуда кўп араб ерларини Исроил томонидан босиб олиниши, 1973 йил—бир тарафдан араб мамлакатлари коалицияси бошқа тарафдан эса Исроил ўртасида бўлиб ўтган уруш.
АҚШ тарихидаги бўлган энг кўламли оқибатларга олиб келган террорчилик хуружидан 13 йил ўтиб мамлакатда исломдан қўрқиш (фобия) нафақат пасайди, балки вақт ўтиши билан у анча кучайди ҳам. Америкалик экспертларнинг фикри шундай. Америкалик мусулмонлар ҳам шу фикрда. Америка Қўшма штатларида Исломни ҳақ дин дея тан олиб, унга кираётган янги мусулмонларнинг сони йилдан-йилга кўпайиб бораётганига қарамай, нафрат камайиб қолгани йўқ.
Брюсселда «ЕИ – Марказий Осиё» 14- вазирлар учрашуви давомида Қозоғистон, Қирғизистон, Ўзбекистон, Тожикистон, Туркманистон ва Европа Иттифоқи ТИВ раҳбарлари ЕИ нинг Марказий Осиё бўйича Стратегияси янги лойиҳасини муҳокама қилдилар ва келгуси йиғилиш 2019 йилнинг биринчи ярмида Қирғизистонда бўлиб ўтиши ҳақида келишиб олдилар.
Россия улар билан ҳамма нарсада мусобақалашмоқда деб ишончи комил бўлган Ғарб онгида Россия ва Путин жуда катта жой эгалламоқа. Бироқ Путиннинг мақсади бошқада. У ўз мамлакати учун дунёда муносиб ўринни таъминлашга интилмоқда. Россия ҳукумати Ғарбдан ўзиб кетиш имконсизлигини тушуниб етди ва бошқа йўлни танлади, деб ёзади таҳлилчи «Нью-Йорк таймс» газетасида. Россия ҳақидаги афсоналарни Кремлнинг ўзи фош қилмоқда.
Эроннинг Яқин Шарқда бўлиб ўтаётган сиёсий ва иқтисодий жараёнларга таъсири Исроил ва Саудия Арабистони тимсолида АҚШ ва унинг иттифоқчиларини ўзини йўқотиб қўйишга олиб келмоқда. Бу жаҳлни чиқарадиган омилни бартараф қилиш учун ўзини демократия ва инсон ҳуқуқлари муҳофазачиси сифатида кўрсатадиган мамлакат президенти унинг мамлакати улар учун умумий душман бўлган Эронга қарши дўстлашиши зарур эканлиги сабабли қотиллар билан алоқани узмаслиги ҳақида ҳаммага жар солди.
Ҳозирги кунда Исломни оммавий ифодалашни дин соҳаси олимларига тақдим этиш ўрнига ўз дини учун масъулиятни зиммасига оладиган, одамларни жипслаштириш, ғояларни оммалаштириш ва турли хилдаги мулоқот доираларини ишонтириш билан шуғулланадиган профессионаллар ва ақл-заковатли кишиларнинг саъй-ҳаракатлари туфайли Ислом оламида чуқур ўзгаришлар рўй бермоқда.
Россия Федерацияси президентининг матбуот котиби Дмитрий Песков айтганидек, "бундай имкониятни истайдиганлар ва унга эга бўлганлар расмий Киевга таъсир кўрсатган ҳолда ёрдам беришлари мумкин". Москва Кречь бўғозида Украинага тегишли кемалар ва денгизчиларнинг қўлга олиниши билан боғлиқ вазиятни тартибга солиш бўйича қандайдир воситачилик ҳаракатларига зарурат кўрмаяпти.
Қора денгиз акваториясида Россия ҳарбий-денгиз кучлари томонидан Украинанинг учта ҳарбий кемасини қўлга олиш шуни кўрсатадики, Москва ўз қўшнисини қўрқитиш борасида ғайрат кўрсатиш ниятидан қайтгани йўқ. Украиналикларни Москва ўзининг ҳудудий сувлари деб ҳисоблайдиган ҳудудга ноқонуний кирганликда айблаган ҳолда Москванинг хабар қилишича, улар Украинанинг иккита кемасига қарата ўқ отган, яна бир кемани эса ўз кемаси билан бориб урди.